Đề xuất sản phẩm tín dụng chuyên biệt cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Ngày 21/3/2025, tại Hà Nội, Thời báo Ngân hàng phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ thuộc Ngân hàng Nhà nước tổ chức Hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân”. Phát biểu khai mạc, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhấn mạnh vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân đối với sự phát triển kinh tế đất nước, khi khu vực này đóng góp gần 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm và chiếm khoảng 85% tổng số lao động trong nền kinh tế. Tuy nhiên, 98% trong số đó là doanh nghiệp nhỏ và vừa, đối mặt với nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm mạnh, với mức giảm bình quân 1,24% trong năm 2024 và tiếp tục xu hướng giảm trong năm 2025, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp và người dân tiếp cận nguồn vốn thuận lợi hơn. Hiện có 100 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, với tổng dư nợ đạt 2,74 triệu tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2023, chiếm 17,6% dư nợ toàn nền kinh tế. Số doanh nghiệp nhỏ và vừa còn dư nợ lên tới 208.992 doanh nghiệp, cho thấy nguồn vốn tín dụng ngân hàng đã góp phần quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất kinh doanh, thúc đẩy kinh tế phát triển và tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân”

Dù khu vực kinh tế tư nhân đã có sự phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp vẫn gặp nhiều thách thức do quy mô nhỏ, tiềm lực tài chính hạn chế và khả năng cạnh tranh còn yếu. Đây là một trong những nguyên nhân khiến khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vẫn còn nhiều rào cản. Ông Nguyễn Thanh Khiết, Chủ tịch Hãng kiểm toán ASCO, chỉ ra các nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp khó tiếp cận tín dụng, bao gồm thiếu tài sản đảm bảo, hồ sơ tài chính chưa minh bạch, chưa có chiến lược tài chính rõ ràng.

Trước thực tế này, ông Khiết khuyến nghị doanh nghiệp cần nâng cao năng lực quản trị, củng cố tiềm lực tài chính và minh bạch thông tin, xây dựng hệ thống quản trị hiệu quả, đồng thời áp dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI) trong kế toán và quản lý tài chính. Việc lập báo cáo tài chính minh bạch, có kiểm toán độc lập sẽ giúp doanh nghiệp tạo dựng niềm tin với ngân hàng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng kế hoạch kinh doanh đồng bộ với các kế hoạch tác nghiệp khác, đảm bảo phương án sử dụng vốn hiệu quả để thuyết phục ngân hàng.

Ở góc độ ngân hàng, các chuyên gia đề xuất thiết kế các sản phẩm tài chính chuyên biệt như khoản vay tín chấp dựa trên dòng tiền kinh doanh, khoản vay theo hợp đồng đầu ra hoặc dựa trên tài sản hình thành từ vốn vay. Ngoài ra, cần mở rộng mô hình đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế của doanh nghiệp thay vì chỉ tập trung vào tài sản đảm bảo. Ông Khiết cũng kiến nghị ngân hàng cải tiến quy trình thẩm định tín dụng theo hướng đơn giản, minh bạch, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Việc áp dụng mô hình thẩm định tín dụng theo rủi ro, kết hợp đánh giá tín nhiệm doanh nghiệp bằng các tiêu chí linh hoạt, giảm bớt yêu cầu giấy tờ không cần thiết và tự động hóa một số bước xét duyệt sẽ góp phần tăng tốc độ giải ngân, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tiếp cận vốn, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân.