Hiện tại, Luật Dược Việt Nam và Nghị định 54/2017/NĐ-CP chưa quy định cụ thể về việc kinh doanh thuốc qua các nền tảng thương mại điện tử. Tuy nhiên, số lượng website thương mại điện tử đang hoạt động trong lĩnh vực này đang gia tăng nhanh chóng. Bộ Công Thương đã phê duyệt 52.000 website thương mại điện tử bán hàng, trong đó có 900 trang liên quan đến thuốc và dược phẩm. Sự thiếu sót trong quy định pháp lý dẫn đến nhiều rủi ro, đặc biệt là nguy cơ mua phải thuốc giả, thuốc kém chất lượng.
 |
| Cần hành lang pháp lý rõ ràng để khai thác kinh doanh thuốc online (Ảnh: Minh họa). |
Theo các chuyên gia, việc xây dựng một hành lang pháp lý sẽ giúp bảo vệ người tiêu dùng khỏi những sản phẩm không đảm bảo chất lượng, đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động hợp pháp. Các chuyên gia cho rằng, để hiện thực hóa việc kinh doanh thuốc online, cần có những quy định cụ thể về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm và nhân lực tư vấn.
Mua thuốc online không chỉ tiết kiệm thời gian cho người tiêu dùng mà còn giúp giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông và khí thải. Nhu cầu thực tế từ phía người dân về việc mua thuốc online đang tăng cao, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh và sự phát triển của công nghệ số. Tuy nhiên, việc này cũng đi kèm với những rủi ro không thể coi nhẹ. Nguy cơ mua phải thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc luôn hiện hữu, và điều này có thể gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Theo ý kiến của PGS TS Lê Văn Truyền, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, việc bán thuốc trên nền tảng trực tuyến cần phải có những quy định chặt chẽ về tư vấn và hướng dẫn sử dụng thuốc. “Người bán thuốc phải có trách nhiệm tư vấn cho người mua, điều này rất quan trọng và cần được quy định rõ ràng”, ông nhấn mạnh.
 |
| PGS.TS Lê Văn Truyền, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế. |
Dự thảo Luật Dược (sửa đổi) hiện đang được trình Quốc hội xem xét đã đưa ra những điều chỉnh quan trọng liên quan đến việc cho phép kinh doanh thuốc trên sàn thương mại điện tử. Theo đó, ngoài việc bán thuốc tại các hiệu thuốc truyền thống, sẽ cho phép bán thuốc qua các nền tảng trực tuyến, nhưng phải tuân thủ một số quy định nhất định.
Cụ thể, doanh nghiệp kinh doanh thuốc online cần đảm bảo các yêu cầu về cơ sở vật chất, giấy phép kinh doanh và nhân lực tư vấn. Hơn nữa, chỉ những loại thuốc không kê đơn mới được phép bán online, trong khi các loại thuốc kê đơn cần có sự quản lý chặt chẽ hơn.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu trung ương, cũng đồng tình với những đề xuất trong Dự thảo. Ông cho rằng, việc cho phép bán thuốc online đối với những trường hợp có đơn thuốc của bác sĩ là cần thiết, miễn là các nhà thuốc đã được đăng ký và có uy tín. Điều này không chỉ giúp người dân thuận lợi hơn trong việc tiếp cận thuốc mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Mặc dù có nhiều lợi ích từ việc kinh doanh thuốc online, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Theo ông Nguyễn Trung Dũng, CEO nhà thuốc Phương Chính, chuyển đổi số và tham gia vào thương mại điện tử là nhiệm vụ “sống còn” đối với các nhà thuốc trong thời đại hiện nay. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng, hiện tại chưa có quy định cụ thể cho việc bán thuốc online, điều này khiến các nhà thuốc khó khăn trong việc triển khai kinh doanh một cách hợp pháp và an toàn.
“Nhu cầu thực tế của người dân là có, nhưng việc thiếu quy định rõ ràng sẽ dẫn đến nhiều rủi ro cho cả người tiêu dùng và doanh nghiệp”, ông Dũng cho biết.
Thị trường dược phẩm Việt Nam dự báo sẽ đạt 7,8 tỷ đô la vào năm 2023 và có thể tăng lên 17 tỷ đô la vào năm 2030. Sự phát triển này không chỉ đem lại cơ hội cho các doanh nghiệp mà còn là động lực cho việc cải thiện hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Để hiện thực hóa tiềm năng này, việc xây dựng một hành lang pháp lý rõ ràng cho hoạt động mua bán thuốc online là điều cần thiết. Không chỉ bảo vệ người tiêu dùng, mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động một cách minh bạch và có trách nhiệm.
Kinh doanh thuốc online là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ số, tuy nhiên, việc này đòi hỏi một khung pháp lý chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Các cơ quan chức năng cần sớm hoàn thiện Dự thảo Luật Dược (sửa đổi) để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và phát triển bền vững cho ngành dược phẩm. Việc xây dựng quy định rõ ràng sẽ không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của thương mại điện tử trong lĩnh vực dược phẩm.
