Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh: 644 dự án nhà ở xã hội đang triển khai TS. Lê Xuân Nghĩa: Giá nhà ở Việt Nam quá cao so với thu nhập |
Ba bộ luật mới tác động đến thị bất động sản |
Từ ngày 1/8/2024, ba bộ luật quan trọng liên quan đến thị trường bất động sản, bao gồm Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), chính thức có hiệu lực. Việc đồng loạt có hiệu lực trước 5 tháng so với dự kiến giúp hoàn thiện hành lang pháp lý, giải quyết nhiều vướng mắc tồn tại lâu nay, khi 70-80% khó khăn của thị trường xuất phát từ vấn đề pháp lý.
Trước đây, các bất cập trong việc tính giá đất, tình trạng thiếu minh bạch về thông tin dự án, môi giới và chủ đầu tư, hay các loại hình bất động sản chưa được định danh đã làm chậm sự phát triển của thị trường. Sửa đổi lần này nhằm đồng nhất các quy định pháp lý liên quan đến sử dụng đất đai, xóa bỏ mâu thuẫn, giúp các hoạt động đầu tư và sử dụng nguồn lực đất đai trở nên rõ ràng, minh bạch và hiệu quả hơn.
Việc bộ ba luật này sớm có hiệu lực mang lại một nền tảng pháp lý vững chắc, giúp thị trường bất động sản phát triển theo hướng chuyên nghiệp, an toàn và bền vững. Đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang bước vào chu kỳ mới sau giai đoạn trầm lắng, việc hoàn thiện hành lang pháp lý sẽ là động lực lớn thúc đẩy các nhà đầu tư, doanh nghiệp quay lại thị trường với niềm tin vững chắc và hoạt động lành mạnh hơn.
Chống lãng phí đất đai để phát triển bền vững
Lãng phí trong sử dụng đất đai đã trở thành vấn đề nhức nhối và kéo dài trong nhiều năm qua. Tình trạng các dự án “treo”, chậm triển khai hay những khu đô thị bỏ hoang, được gọi là "khu đô thị ma", xuất hiện ở khắp các địa phương. Điều này không chỉ gây thất thoát nguồn tài nguyên quý giá, làm ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước, mà còn tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội.
Lãng phí trong sử dụng đất đai đã trở thành vấn đề nhức nhối và kéo dài trong nhiều năm qua |
Đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử, việc lãng phí đất đai sẽ là một thách thức lớn, cản trở sự vươn lên của đất nước trong giai đoạn phát triển mới. Vì vậy, công tác phòng chống lãng phí đất đai đã được xác định là nhiệm vụ cấp bách, không thể chậm trễ trong năm 2024.
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong bài viết "Chống lãng phí" rằng công tác này phải được triển khai một cách quyết liệt, đồng bộ và có giải pháp cụ thể. Tổng Bí thư Tô Lâm coi đấu tranh chống lãng phí là một cuộc chiến chống “giặc nội xâm” đầy cam go, phức tạp, ngang tầm với phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Vào ngày 6/11/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 112/CĐ-TTg, yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng, khẩn trương triển khai và hoàn thành các dự án để tránh lãng phí và thất thoát tài nguyên.
Với quyết tâm cao từ lãnh đạo, việc phòng, chống lãng phí, đặc biệt là trong sử dụng đất đai, không chỉ góp phần tăng cường nguồn lực quốc gia mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản, đảm bảo sự minh bạch và chuyên nghiệp trong ngành.
Năm 2024, hoạt động đấu giá đất tại các khu vực ven TP. Hà Nội trở nên vô cùng sôi động. Điều này không chỉ thể hiện qua số lượng phiên đấu giá lớn mà còn qua sự tham gia đông đảo của các nhà đầu tư, với mức giá trúng đấu giá vượt xa giá khởi điểm.
Hoạt động đấu giá đất tại các khu vực ven TP. Hà Nội trở nên vô cùng sôi động |
Chẳng hạn, tại phiên đấu giá ngày 28/7 tại huyện Đan Phượng, mặc dù chỉ có 85 lô đất, nhưng đã thu hút tới 1.250 hồ sơ tham gia. Kết quả, giá trúng đấu giá đạt đến 99,2 triệu đồng/m², cao gấp hơn 2 lần so với giá khởi điểm. Tương tự, tại huyện Thanh Oai, trong phiên đấu giá 68 lô đất ngày 10/8, giá trúng cao nhất lên đến 100,5 triệu đồng/m², gấp gần 9 lần giá khởi điểm, mặc dù mức khởi điểm chỉ dao động từ 8,6 đến 12,5 triệu đồng/m².
Một sự kiện đáng chú ý khác là tại huyện Hoài Đức, phiên đấu giá ngày 19-20/8 kéo dài gần 20 giờ và ghi nhận mức trúng đấu giá cao nhất từ trước đến nay, gấp hơn 18 lần giá khởi điểm đối với lô đất LK03-12, diện tích 113m².
Sự gia tăng đột biến về giá đấu trúng không chỉ phản ánh nhu cầu lớn đối với đất nền có pháp lý hoàn chỉnh, mà còn khiến dư luận lo ngại về hiện tượng thổi giá và tạo mặt bằng giá ảo trên thị trường. Một yếu tố bất thường là tỷ lệ người bỏ cọc sau khi trúng đấu giá cũng tăng cao, gây hoài nghi về tính minh bạch và hiệu quả của các phiên đấu giá.
Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các công điện yêu cầu các địa phương rà soát công tác đấu giá đất, đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật, công khai và minh bạch. Các cơ quan chức năng cũng được yêu cầu phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, ngăn chặn việc lợi dụng đấu giá để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường. UBND TP. Hà Nội đã chủ động vào cuộc, điều tra và kiểm soát tình hình đấu giá đất trên địa bàn để bảo đảm hoạt động này diễn ra đúng quy định.
Theo Luật Đất đai 2024, bảng giá đất cũ, theo quy định của Luật Đất đai 2013, sẽ vẫn được áp dụng đến hết năm 2025, cho đến khi bảng giá đất mới chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Tuy nhiên, trong trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh có quyền điều chỉnh bảng giá đất hiện hành cho phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.
Bảng giá đất mới tác động đến thị trường bất động sản |
Những điều chỉnh này đã được nhiều địa phương, trong đó có Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh áp dụng. Việc điều chỉnh bảng giá đất gần với giá thị trường đã làm cho mức giá đất mới cao hơn đáng kể so với bảng giá đất trước đó. Tại Hà Nội, bảng giá đất công bố ngày 20/12 cho thấy giá đất tại huyện Thanh Trì tăng mạnh tới 190%. Các khu vực khác như Gia Lâm, Đông Anh, Ba Vì cũng ghi nhận mức tăng tương tự. TP.HCM cũng có bảng giá đất mới có hiệu lực từ ngày 31/10, với mức giá cao, đặc biệt tại ba tuyến đường trung tâm, lên tới 687 triệu đồng/m².
Việc điều chỉnh bảng giá đất được kỳ vọng sẽ phát huy tiềm năng đất đai như một nguồn lực mạnh mẽ cho sự phát triển. Nhà nước sẽ thu được nhiều hơn từ doanh nghiệp khi giao đất thực hiện các dự án, qua đó đóng góp lớn vào ngân sách quốc gia. Bảng giá đất cao cũng giúp bảo vệ quyền lợi người dân khi bị thu hồi đất, đảm bảo họ sẽ nhận được mức bồi thường thỏa đáng. Đây là một giải pháp nhằm giảm thiểu bất cập trong công tác giải phóng mặt bằng - một vấn đề dai dẳng từ lâu.
Tuy nhiên, bảng giá đất mới cao cũng gây ra không ít lo ngại. Đầu tiên, mức giá này đồng nghĩa với việc tăng chi phí cho người dân, đặc biệt là trong các khoản thuế, phí, và các nghĩa vụ tài chính khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất ở. Điều này có thể tạo gánh nặng tài chính cho hộ gia đình, đồng thời đẩy giá bất động sản lên cao, khiến người dân càng khó tiếp cận nhà ở.
Với các doanh nghiệp, giá đất tăng cũng đồng nghĩa với việc chi phí đầu vào cho các dự án xây dựng sẽ tăng theo. Hệ quả là giá nhà sẽ tiếp tục leo thang, làm cho bài toán an cư càng trở nên khó khăn hơn, khi giá nhà đang ngày càng cách xa khả năng chi trả của người dân.
Dòng vốn FDI chảy mạnh vào bất động sản
FDI tiếp tục chảy vào lĩnh vực bất động sản |
Đến cuối tháng 11, lĩnh vực bất động sản tiếp tục đứng thứ hai về thu hút vốn FDI, đạt 5,63 tỷ USD, tăng trưởng 89,1% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2019, cho thấy sức hấp dẫn không hề suy giảm của thị trường bất động sản Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho dòng vốn FDI nhờ vào những lợi thế nổi bật như dư địa tăng trưởng lớn, nguồn lao động dồi dào, tốc độ đô thị hóa nhanh, và môi trường đầu tư thuận lợi. Chính sách ưu đãi cởi mở cùng với sự ổn định trong đà tăng trưởng kinh tế cũng tạo động lực mạnh mẽ để quốc gia này duy trì vị thế dẫn đầu trong làn sóng FDI lần thứ 4.
Một trong những phân khúc nổi bật đang được dòng vốn FDI "tiếp lửa" chính là bất động sản công nghiệp. Các "ông lớn" nước ngoài đổ vào Việt Nam với hàng loạt dự án quy mô lớn trong lĩnh vực chế biến, chế tạo và công nghệ cao, từ đó thúc đẩy giá thuê đất công nghiệp tăng trưởng ổn định từ 5 - 10% trong năm 2024. Tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp cũng duy trì ở mức cao, với 84% tại miền Bắc và 93% tại miền Nam, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của thị trường.
Đẩy mạnh mục tiêu 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội |
Theo Bộ Xây dựng, các giải pháp điều hành hiệu quả đang được triển khai nhằm thúc đẩy thị trường bất động sản, đặc biệt trong việc phát triển 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội. Hiện nay, có 644 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai trên cả nước, đáp ứng nhu cầu lớn về nhà ở cho người dân, đặc biệt là các gia đình có thu nhập thấp và trung bình.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh khẳng định rằng, Chính phủ đang đặc biệt chú trọng vào việc tháo gỡ các vướng mắc trong triển khai các dự án bất động sản, nhằm tạo nguồn cung ổn định cho thị trường. Việc đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội không chỉ góp phần ổn định thị trường mà còn đảm bảo nhu cầu nhà ở cho mọi tầng lớp dân cư, nhất là người có thu nhập thấp.
Bên cạnh đó, Quốc hội đã thông qua 4 đạo luật quan trọng, gồm Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở và Luật Các tổ chức tín dụng, tạo ra khung pháp lý vững chắc cho thị trường bất động sản phát triển. Những cải cách thể chế này đã giúp nâng cao sự minh bạch và thuận lợi cho các hoạt động đầu tư và giao dịch bất động sản.
Với những bước đi mạnh mẽ trong việc cải cách thể chế và phát triển các dự án nhà ở xã hội, thị trường bất động sản Việt Nam đang dần phục hồi và có triển vọng phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Mục tiêu xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội sẽ không chỉ giải quyết bài toán thiếu hụt nguồn cung mà còn nâng cao chất lượng sống, đóng góp vào sự ổn định và phát triển bền vững của thị trường bất động sản.