Thứ ba 29/04/2025 18:10
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”

10/04/2025 14:23
Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, doanh nghiệp nông sản Việt không nên phụ thuộc thị trường truyền thống và kêu gọi mở rộng sang các khu vực mới như Trung Á, Đông Âu.
TS. Lê Xuân Nghĩa: Tín dụng 2025 đối diện nhiều thách thức TS. Lê Xuân Nghĩa: Cần cải cách mạnh mẽ để thành trung tâm tài chính quốc tế

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang, các chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục tạo ra hiệu ứng dây chuyền lên thị trường xuất khẩu toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Trao đổi nhanh với phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia cho rằng, doanh nghiệp nông sản Việt Nam không nên quá lo ngại về tác động của chính sách thuế Mỹ, mà cần nhìn xa hơn vào bức tranh toàn cầu để tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu.

TS. Lê Xuân Nghĩa chỉ rõ, chính sách thuế của Tổng thống Donald Trump đã "phá vỡ" thông lệ quốc tế, khi áp dụng mức thuế không đồng đều với từng quốc gia, thay vì dựa trên nguyên tắc công bằng trong thương mại đa phương. Trong khi hàng hóa Việt Nam bị áp mức thuế cao, thì hoạt động xuất khẩu sang các thị trường như: Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc lại không bị ảnh hưởng bởi các chính sách này, bởi chúng được điều chỉnh qua các “hiệp định song phương” riêng biệt.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia.

"Hiện nay, việc xuất khẩu sang các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản... đều dựa vào hiệp định song phương, nên chắc chắn sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế của Mỹ," TS. Nghĩa nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng không nên trông chờ quá nhiều vào tính ổn định của các thị trường truyền thống này, vì “không loại trừ khả năng trong tương lai, họ sẽ đàm phán lại hoặc điều chỉnh các ràng buộc thương mại”.

Một trong những điểm đáng chú ý mà vị chuyên gia này đề cập là hàng rào kỹ thuật - yếu tố ngày càng siết chặt trong xuất khẩu nông sản vào các thị trường phát triển. Ông nêu ví dụ điển hình về Nhật Bản và châu Âu: Dù ngành nông nghiệp chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong GDP của các quốc gia này, nhưng lại được chính phủ tài trợ rất lớn – tương đương 1% GDP mỗi năm.

Điều này khiến hàng nông sản nhập khẩu từ các quốc gia khác, dù có rẻ hơn, chất lượng không thua kém, nhưng vẫn rất khó cạnh tranh do các chính sách bảo hộ ngầm và tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt.

"Ngành nông nghiệp Nhật Bản sống bằng tiền tài trợ của Chính phủ. Điều đó tạo ra một hàng rào kỹ thuật cực kỳ phức tạp. Tức là hàng hóa của chúng ta rất khó có thể xâm nhập vào các thị trường này, cho dù giá rẻ và chất lượng không tồi", TS. Lê Xuân Nghĩa phân tích.

Một yếu tố khác đang tác động tích cực đến doanh nghiệp xuất khẩu, theo ông Nghĩa, là việc tỷ giá USD đang tăng nhẹ nhưng ổn định. Ông dự đoán tỷ giá hối đoái năm 2025 sẽ chỉ tăng trong khoảng 4 – 4,5%, đây là mức “có kiểm soát” và có thể coi là cơ hội đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp – nơi chi phí sản xuất chủ yếu bằng tiền đồng (VND), còn doanh thu lại thu bằng USD.

"Đây là điểm lợi rõ ràng cho xuất khẩu, vì khi tỷ giá tăng, doanh thu tính bằng tiền đồng sẽ tăng theo trong khi chi phí không đổi," ông Nghĩa nhận định.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
Việt Nam cần tập trung mở rộng thị trường xuất khẩu mới.

Để không rơi vào thế bị động trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, TS. Nghĩa khuyến cáo cần mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt hướng tới các khu vực tiềm năng nhưng ít được chú ý như Trung Cận Đông, Nga, Đông Âu, Trung Á...

“Xuất khẩu nông sản Việt sang Mỹ chiếm tỷ trọng lớn, nhưng khi chính sách thay đổi, chúng ta không thể co cụm mãi vào các thị trường quen thuộc. Cần khẩn trương tiếp cận các khu vực mới, nơi ít rào cản hơn nhưng có nhu cầu nông sản cao,” TS. Lê Xuân Nghĩa đề xuất.

Việc thâm nhập vào các thị trường mới không chỉ giúp phân tán rủi ro, mà còn tăng khả năng thích nghi của doanh nghiệp trước biến động toàn cầu, từ chính sách thuế cho tới hàng rào kỹ thuật hay sự thay đổi của hiệp định thương mại.

Thông điệp của ông Nghĩa là rõ ràng: “Xuất khẩu nông sản Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ quan trọng”. Dù có những lợi thế nhất định từ thị trường châu Á và tỷ giá thuận lợi, song nếu không có sự chủ động tìm đường mới, doanh nghiệp sẽ sớm rơi vào thế yếu trước các cú sốc thương mại tiếp theo.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa bị xáo trộn bởi chủ nghĩa bảo hộ, doanh nghiệp nông nghiệp Việt cần tư duy chiến lược hơn: Không chỉ dựa vào mối quan hệ thương mại lâu năm, mà còn phải sẵn sàng bứt phá để tiếp cận các cơ hội mới từ những thị trường phi truyền thống.

“Bài toán không nằm ở Mỹ hay Trung Quốc. Bài toán nằm ở chính doanh nghiệp Việt Nam – có đủ năng lực và tư duy để đi xa hơn khỏi ‘vòng tròn an toàn’ hay không,” TS. Lê Xuân Nghĩa chia sẻ.

Tin bài khác
TS. Võ Trí Thành: "Tiêu dùng là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế"

TS. Võ Trí Thành: "Tiêu dùng là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế"

Theo TS. Võ Trí Thành, Việt Nam đang thiếu các nghiên cứu khoa học vững chắc để xây dựng chính sách tiêu dùng hiệu quả, trong khi khẩu hiệu lại chiếm ưu thế.
Thích ứng nhanh - Chìa khóa để doanh nghiệp Việt vượt thách thức thuế đối ứng

Thích ứng nhanh - Chìa khóa để doanh nghiệp Việt vượt thách thức thuế đối ứng

Trong khi chính phủ đàm phán thương mại với Mỹ, doanh nghiệp Việt cần sẵn sàng kịch bản ứng phó để giảm thiểu rủi ro và duy trì hoạt động ổn định.
Ứng dụng AI và dữ liệu thông minh là xu hướng không thể đảo ngược

Ứng dụng AI và dữ liệu thông minh là xu hướng không thể đảo ngược

Đây là nhận định của ông Lê Hồng Quang khi nói về ứng dụng AI và dữ liệu thông minh- hướng đi tất yếu giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao hiệu quả, ra quyết định và tối ưu nguồn lực.
Tài chính xanh – xu hướng mới định hình chiến lược đầu tư doanh nghiệp

Tài chính xanh – xu hướng mới định hình chiến lược đầu tư doanh nghiệp

Tín dụng xanh đang trở thành một trong những xu hướng tài chính quan trọng tại Việt Nam, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn dài hạn, chi phí hợp lý nhằm phát triển bền vững. Tuy nhiên, hành trình thúc đẩy tín dụng xanh vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức: từ khung pháp lý chưa hoàn chỉnh, năng lực thẩm định hạn chế, đến rào cản về lãi suất và nhận thức môi trường. Trong bối cảnh đó, việc tháo gỡ các nút thắt, hoàn thiện chính sách và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận tín dụng xanh trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Dưới đây là góc nhìn của ông Nguyễn Bá Hùng – Chuyên gia Kinh tế trưởng tại Việt Nam, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), về triển vọng, khó khăn và giải pháp phát triển tín dụng xanh tại Việt Nam.
Cảnh báo về sự "lệch pha" giữa tăng trưởng GDP và tỷ trọng chi tiêu hộ gia đình

Cảnh báo về sự "lệch pha" giữa tăng trưởng GDP và tỷ trọng chi tiêu hộ gia đình

Theo ông Trần Anh Thắng – Thành viên HĐQT Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), người tiêu dùng đang dần thắt chặt hầu bao hoặc thiếu niềm tin vào triển vọng thu nhập và thị trường.
Mức sinh thấp và già hóa dân số nhanh là bài toán cần lời giải kịp thời của Việt Nam

Mức sinh thấp và già hóa dân số nhanh là bài toán cần lời giải kịp thời của Việt Nam

Trong bối cảnh dân số toàn cầu đang biến chuyển nhanh chóng, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế. Đặc biệt, mức sinh thấp và tốc độ già hóa đang đặt ra những yêu cầu cấp thiết cho các chính sách dân số. Phóng viên DNHN đã có cuộc trao đổi với ông Matt Jackson - Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
PGS.TS Nguyễn Văn Thành: Cần sớm xây dựng một chiến lược khoa học công nghệ rõ ràng, dài hạn và có định hướng cụ thể

PGS.TS Nguyễn Văn Thành: Cần sớm xây dựng một chiến lược khoa học công nghệ rõ ràng, dài hạn và có định hướng cụ thể

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Thành, tầm quan trọng của việc xây dựng chiến lược khoa học công nghệ rõ ràng và dài hạn. Theo đó, Cần xác định các danh mục cụ thể để phát triển tốt lĩnh vực này.
TS. Cấn Văn Lực: “Thị trường vốn cần thiết kế riêng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ”

TS. Cấn Văn Lực: “Thị trường vốn cần thiết kế riêng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ”

Trong cuộc trao đổi với phóng viên DNHN, TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia – cho rằng, để thị trường vốn phát huy tốt vai trò hỗ trợ khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), cần sự đồng hành từ cả tổ chức tài chính và chính bản thân doanh nghiệp.
PGS. TS Phan Đăng Tuất: Phát triển công nghệ phải đúng, trúng và không manh mún

PGS. TS Phan Đăng Tuất: Phát triển công nghệ phải đúng, trúng và không manh mún

PGS. TS Phan Đăng Tuất cho rằng, Việt Nam cần sử dụng hiệu quả ngân sách 3% GDP để phát triển công nghệ, tập trung đúng lĩnh vực trọng yếu, tránh lãng phí nguồn lực và xây dựng nền tảng tự chủ kỹ thuật.
TS. Nguyễn Văn Đính: Gỡ vướng cấp chứng chỉ môi giới là mệnh lệnh thị trường

TS. Nguyễn Văn Đính: Gỡ vướng cấp chứng chỉ môi giới là mệnh lệnh thị trường

Theo TS. Nguyễn Văn Đính ngành môi giới đang bị kìm hãm bởi điểm nghẽn tổ chức thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề, cần tháo gỡ ngay để khơi thông dòng chảy nhân lực thị trường bất động sản .
Cải thiện sức mua phải bắt đầu từ thu nhập và khâu phân phối hàng hóa

Cải thiện sức mua phải bắt đầu từ thu nhập và khâu phân phối hàng hóa

Muốn phục hồi sức mua bền vững, cần bắt đầu từ việc nâng cao thu nhập cho người lao động, chấn chỉnh hệ thống phân phối hàng hóa, và xử lý triệt để vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng đang làm xói mòn niềm tin người tiêu dùng, theo ông Vũ Vinh Phú - nguyên Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội.
Việt Nam có thể thu 50 tỷ USD/năm nhờ nuôi cá biển công nghiệp

Việt Nam có thể thu 50 tỷ USD/năm nhờ nuôi cá biển công nghiệp

Với tiềm năng từ 1 triệu km2 từ diện tích biển, Việt Nam có thể sản xuất 10 triệu tấn cá mỗi năm, tương đương 50 tỷ USD nếu phát triển nuôi thủy sản theo hướng công nghiệp hóa.
TS. Bạch Tân Sinh: “Để hiện thực hóa Nghị quyết 57, doanh nghiệp cần chủ động đặt đầu bài"

TS. Bạch Tân Sinh: “Để hiện thực hóa Nghị quyết 57, doanh nghiệp cần chủ động đặt đầu bài"

Theo TS. Bạch Tân Sinh, Nghị quyết 57 mở ra cơ hội để doanh nghiệp chủ động đặt đầu bài, định hướng các công trình khoa học-công nghệ phục vụ nhu cầu thực tiễn.
Phó Giám đốc NIC Đỗ Tiến Thịnh: Cần xây dựng chiến lược phát triển ngành bán dẫn

Phó Giám đốc NIC Đỗ Tiến Thịnh: Cần xây dựng chiến lược phát triển ngành bán dẫn

Phó Giám đốc NIC Đỗ Tiến Thịnh khẳng định ngành bán dẫn là chìa khóa để Việt Nam làm chủ công nghệ, nâng tầm kinh tế và an ninh quốc gia trong tương lai gần.
TS. Hoàng Việt Hà: Bán dẫn và AI “trụ cột” đưa Việt Nam bứt phá

TS. Hoàng Việt Hà: Bán dẫn và AI “trụ cột” đưa Việt Nam bứt phá

Theo TS. Hoàng Việt Hà công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo sẽ là hai trụ cột đưa Việt Nam bứt phá. Việt Nam có cơ hội lớn nhờ dân số trẻ và dòng vốn đầu tư ngoại.