Thứ bảy 19/07/2025 06:29
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, doanh nghiệp nông sản Việt không nên phụ thuộc thị trường truyền thống và kêu gọi mở rộng sang các khu vực mới như Trung Á, Đông Âu.
TS. Lê Xuân Nghĩa: Tín dụng 2025 đối diện nhiều thách thức TS. Lê Xuân Nghĩa: Cần cải cách mạnh mẽ để thành trung tâm tài chính quốc tế

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang, các chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục tạo ra hiệu ứng dây chuyền lên thị trường xuất khẩu toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Trao đổi nhanh với phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia cho rằng, doanh nghiệp nông sản Việt Nam không nên quá lo ngại về tác động của chính sách thuế Mỹ, mà cần nhìn xa hơn vào bức tranh toàn cầu để tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu.

TS. Lê Xuân Nghĩa chỉ rõ, chính sách thuế của Tổng thống Donald Trump đã "phá vỡ" thông lệ quốc tế, khi áp dụng mức thuế không đồng đều với từng quốc gia, thay vì dựa trên nguyên tắc công bằng trong thương mại đa phương. Trong khi hàng hóa Việt Nam bị áp mức thuế cao, thì hoạt động xuất khẩu sang các thị trường như: Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc lại không bị ảnh hưởng bởi các chính sách này, bởi chúng được điều chỉnh qua các “hiệp định song phương” riêng biệt.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia.

"Hiện nay, việc xuất khẩu sang các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản... đều dựa vào hiệp định song phương, nên chắc chắn sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế của Mỹ," TS. Nghĩa nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng không nên trông chờ quá nhiều vào tính ổn định của các thị trường truyền thống này, vì “không loại trừ khả năng trong tương lai, họ sẽ đàm phán lại hoặc điều chỉnh các ràng buộc thương mại”.

Một trong những điểm đáng chú ý mà vị chuyên gia này đề cập là hàng rào kỹ thuật - yếu tố ngày càng siết chặt trong xuất khẩu nông sản vào các thị trường phát triển. Ông nêu ví dụ điển hình về Nhật Bản và châu Âu: Dù ngành nông nghiệp chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong GDP của các quốc gia này, nhưng lại được chính phủ tài trợ rất lớn – tương đương 1% GDP mỗi năm.

Điều này khiến hàng nông sản nhập khẩu từ các quốc gia khác, dù có rẻ hơn, chất lượng không thua kém, nhưng vẫn rất khó cạnh tranh do các chính sách bảo hộ ngầm và tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt.

"Ngành nông nghiệp Nhật Bản sống bằng tiền tài trợ của Chính phủ. Điều đó tạo ra một hàng rào kỹ thuật cực kỳ phức tạp. Tức là hàng hóa của chúng ta rất khó có thể xâm nhập vào các thị trường này, cho dù giá rẻ và chất lượng không tồi", TS. Lê Xuân Nghĩa phân tích.

Một yếu tố khác đang tác động tích cực đến doanh nghiệp xuất khẩu, theo ông Nghĩa, là việc tỷ giá USD đang tăng nhẹ nhưng ổn định. Ông dự đoán tỷ giá hối đoái năm 2025 sẽ chỉ tăng trong khoảng 4 – 4,5%, đây là mức “có kiểm soát” và có thể coi là cơ hội đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp – nơi chi phí sản xuất chủ yếu bằng tiền đồng (VND), còn doanh thu lại thu bằng USD.

"Đây là điểm lợi rõ ràng cho xuất khẩu, vì khi tỷ giá tăng, doanh thu tính bằng tiền đồng sẽ tăng theo trong khi chi phí không đổi," ông Nghĩa nhận định.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
Việt Nam cần tập trung mở rộng thị trường xuất khẩu mới.

Để không rơi vào thế bị động trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, TS. Nghĩa khuyến cáo cần mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt hướng tới các khu vực tiềm năng nhưng ít được chú ý như Trung Cận Đông, Nga, Đông Âu, Trung Á...

“Xuất khẩu nông sản Việt sang Mỹ chiếm tỷ trọng lớn, nhưng khi chính sách thay đổi, chúng ta không thể co cụm mãi vào các thị trường quen thuộc. Cần khẩn trương tiếp cận các khu vực mới, nơi ít rào cản hơn nhưng có nhu cầu nông sản cao,” TS. Lê Xuân Nghĩa đề xuất.

Việc thâm nhập vào các thị trường mới không chỉ giúp phân tán rủi ro, mà còn tăng khả năng thích nghi của doanh nghiệp trước biến động toàn cầu, từ chính sách thuế cho tới hàng rào kỹ thuật hay sự thay đổi của hiệp định thương mại.

Thông điệp của ông Nghĩa là rõ ràng: “Xuất khẩu nông sản Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ quan trọng”. Dù có những lợi thế nhất định từ thị trường châu Á và tỷ giá thuận lợi, song nếu không có sự chủ động tìm đường mới, doanh nghiệp sẽ sớm rơi vào thế yếu trước các cú sốc thương mại tiếp theo.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa bị xáo trộn bởi chủ nghĩa bảo hộ, doanh nghiệp nông nghiệp Việt cần tư duy chiến lược hơn: Không chỉ dựa vào mối quan hệ thương mại lâu năm, mà còn phải sẵn sàng bứt phá để tiếp cận các cơ hội mới từ những thị trường phi truyền thống.

“Bài toán không nằm ở Mỹ hay Trung Quốc. Bài toán nằm ở chính doanh nghiệp Việt Nam – có đủ năng lực và tư duy để đi xa hơn khỏi ‘vòng tròn an toàn’ hay không,” TS. Lê Xuân Nghĩa chia sẻ.

Tin bài khác
TS. Lê Xuân Nghĩa: Chậm trễ bán tín chỉ carbon gây thiệt thòi bảo vệ rừng

TS. Lê Xuân Nghĩa: Chậm trễ bán tín chỉ carbon gây thiệt thòi bảo vệ rừng

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa- Viện trưởng Viện Tư vấn Phát triển Tài chính Carbon, việc chậm trễ bán tín chỉ carbon gây thiệt thòi cho người dân tộc thiểu số bảo vệ rừng.
PGS. TS Ngô Trí Long: Ba "điểm nghẽn" kinh điển đang kìm hãm sự phát triển của Việt Nam

PGS. TS Ngô Trí Long: Ba "điểm nghẽn" kinh điển đang kìm hãm sự phát triển của Việt Nam

Theo PGS. TS Ngô Trí Long, để chuyển đổi số nâng cao động lực tăng trưởng đột phá, phải giải quyết “điểm nghẽn của các điểm nghẽn” là thể chế, thay đổi tư duy.
Phó Chủ tịch VATA Phan Thanh Uy: Cần lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh ngành vận tải

Phó Chủ tịch VATA Phan Thanh Uy: Cần lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh ngành vận tải

Ngành vận tải ô tô đối mặt khủng hoảng nhân lực và sức ép chuyển đổi sang năng lượng xanh. Phó Chủ tịch VATA chỉ rõ bất cập và đề xuất lộ trình chuyển đổi bền vững.
TS. Đặng Xuân Thành: Việt Nam trước nguy cơ mắc kẹt bẫy thu nhập trung bình

TS. Đặng Xuân Thành: Việt Nam trước nguy cơ mắc kẹt bẫy thu nhập trung bình

Theo TS. Đặng Xuân Thành, mặc dù đạt được nhiều thành tựu kinh tế ấn tượng, mô hình tăng trưởng hiện tại của Việt Nam đang bộc lộ những giới hạn, và nếu không có chiến lược đột phá, đất nước sẽ đối mặt với nguy cơ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình”.
Gỡ rối pháp lý đất đai: Doanh nghiệp “vướng" đủ đường

Gỡ rối pháp lý đất đai: Doanh nghiệp “vướng" đủ đường

Hệ thống pháp luật chồng chéo đang gây tắc nghẽn hàng loạt dự án bất động sản. Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Tuấn - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội đã kiến nghị sửa luật để gỡ vướng pháp lý đất đai cho doanh nghiệp.
Vì sao Việt Nam khó chen chân vào chuỗi chế tác vàng khu vực?

Vì sao Việt Nam khó chen chân vào chuỗi chế tác vàng khu vực?

Ngành vàng Việt Nam đối mặt rào cản pháp lý, nhưng tiềm năng vươn tầm chế tác khu vực là rất lớn. Doanh nghiệp kỳ vọng chính sách cởi mở hơn để bứt phá.
TS. Cấn Văn Lực: TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị "lớn nhưng còn nghèo", cần lối đi riêng

TS. Cấn Văn Lực: TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị "lớn nhưng còn nghèo", cần lối đi riêng

TS. Cấn Văn Lực nhận định, TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị “lớn nhưng còn nghèo” và cần một chiến lược đặc thù, không thể rập khuôn các mô hình như Bangkok hay Jakarta.
Tăng cường pháp chế trong doanh nghiệp nhỏ và vừa: Khi tuân thủ trở thành động lực phát triển

Tăng cường pháp chế trong doanh nghiệp nhỏ và vừa: Khi tuân thủ trở thành động lực phát triển

Trong bối cảnh môi trường kinh doanh ngày càng chịu sự điều chỉnh chặt chẽ của pháp luật, pháp chế doanh nghiệp đã trở thành một nhu cầu thiết yếu, đặc biệt đối với khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa – Giám đốc Công ty Luật TNHH Luật sư X, Chủ tịch Học viện Đào tạo Pháp chế ICA – đã chia sẻ với với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập về thực trạng và các giải pháp pháp lý dành cho cộng đồng doanh nghiệp hiện nay.
UNFPA: Việt Nam đang ở "ngã rẽ" quan trọng về dân số

UNFPA: Việt Nam đang ở "ngã rẽ" quan trọng về dân số

Chia sẻ với báo chí, ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam cho biết UNFPA sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam trong việc thực hiện tinh thần của các quy định mới, hướng tới một xã hội mà trong đó “mỗi người – mỗi lựa chọn – mỗi tương lai” đều được tôn trọng, bảo vệ.
Người tiêu dùng và doanh nghiệp cần bắt tay nhau để ngăn chặn vấn nạn hàng giả

Người tiêu dùng và doanh nghiệp cần bắt tay nhau để ngăn chặn vấn nạn hàng giả

Chuyên gia về quản lý chuỗi cung ứng và logistics mách nước cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng cách đối phó hiệu quả hơn với vấn nạn hàng giả luôn khiến dư luận xã hội bức xúc trong thời gian gần đây.
Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam: Cần cú hích thể chế để bứt phá

Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam: Cần cú hích thể chế để bứt phá

Theo ông nguyễn Anh Đức - Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam, niềm tin tiêu dùng giảm, thể chế thay đổi và hậu sáp nhập tạo áp lực mới, buộc ngành bán lẻ Việt Nam phải cấu trúc.
TS. Đặng Đức Anh: Phát triển dài hạn cần phải tháo điểm nghẽn thể chế

TS. Đặng Đức Anh: Phát triển dài hạn cần phải tháo điểm nghẽn thể chế

Theo TS. Đặng Đức Anh tăng trưởng phải bền vững, ổn định vĩ mô, không đánh đổi môi trường, phải gỡ điểm nghẽn thể chế, đổi mới cơ cấu địa phương toàn diện.
Chính sách thuế mới: Hộ kinh doanh và doanh nghiệp cần lưu ý gì ?

Chính sách thuế mới: Hộ kinh doanh và doanh nghiệp cần lưu ý gì ?

Trong bối cảnh chính sách thuế mới liên tục được cập nhật, Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa khuyến nghị hộ kinh doanh và doanh nghiệp cần hiểu luật, minh bạch tài chính, tối ưu chi phí hợp pháp.
Chuyên gia đề xuất hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình bất động sản Livehouse

Chuyên gia đề xuất hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình bất động sản Livehouse

Livehouse là mô hình bất động sản tích hợp lưu trú, kinh doanh và giải trí, mang đến giải pháp nhà ở linh hoạt cho người đô thị và cần khung pháp lý rõ ràng.
Ưu tiên thủ tục hải quan cho doanh nghiệp công nghệ cao và bán dẫn

Ưu tiên thủ tục hải quan cho doanh nghiệp công nghệ cao và bán dẫn

Luật Hải quan sửa đổi mở đường cho doanh nghiệp công nghệ cao, bán dẫn và đổi mới sáng tạo: ưu tiên thủ tục, xuất nhập khẩu tại chỗ và tăng cường hỗ trợ giúp tháo gỡ điểm nghẽn chuỗi cung ứng và khởi nghiệp.