Thứ bảy 31/05/2025 13:56
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, doanh nghiệp nông sản Việt không nên phụ thuộc thị trường truyền thống và kêu gọi mở rộng sang các khu vực mới như Trung Á, Đông Âu.
TS. Lê Xuân Nghĩa: Tín dụng 2025 đối diện nhiều thách thức TS. Lê Xuân Nghĩa: Cần cải cách mạnh mẽ để thành trung tâm tài chính quốc tế

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang, các chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục tạo ra hiệu ứng dây chuyền lên thị trường xuất khẩu toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Trao đổi nhanh với phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia cho rằng, doanh nghiệp nông sản Việt Nam không nên quá lo ngại về tác động của chính sách thuế Mỹ, mà cần nhìn xa hơn vào bức tranh toàn cầu để tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu.

TS. Lê Xuân Nghĩa chỉ rõ, chính sách thuế của Tổng thống Donald Trump đã "phá vỡ" thông lệ quốc tế, khi áp dụng mức thuế không đồng đều với từng quốc gia, thay vì dựa trên nguyên tắc công bằng trong thương mại đa phương. Trong khi hàng hóa Việt Nam bị áp mức thuế cao, thì hoạt động xuất khẩu sang các thị trường như: Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc lại không bị ảnh hưởng bởi các chính sách này, bởi chúng được điều chỉnh qua các “hiệp định song phương” riêng biệt.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia.

"Hiện nay, việc xuất khẩu sang các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản... đều dựa vào hiệp định song phương, nên chắc chắn sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế của Mỹ," TS. Nghĩa nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng không nên trông chờ quá nhiều vào tính ổn định của các thị trường truyền thống này, vì “không loại trừ khả năng trong tương lai, họ sẽ đàm phán lại hoặc điều chỉnh các ràng buộc thương mại”.

Một trong những điểm đáng chú ý mà vị chuyên gia này đề cập là hàng rào kỹ thuật - yếu tố ngày càng siết chặt trong xuất khẩu nông sản vào các thị trường phát triển. Ông nêu ví dụ điển hình về Nhật Bản và châu Âu: Dù ngành nông nghiệp chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong GDP của các quốc gia này, nhưng lại được chính phủ tài trợ rất lớn – tương đương 1% GDP mỗi năm.

Điều này khiến hàng nông sản nhập khẩu từ các quốc gia khác, dù có rẻ hơn, chất lượng không thua kém, nhưng vẫn rất khó cạnh tranh do các chính sách bảo hộ ngầm và tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt.

"Ngành nông nghiệp Nhật Bản sống bằng tiền tài trợ của Chính phủ. Điều đó tạo ra một hàng rào kỹ thuật cực kỳ phức tạp. Tức là hàng hóa của chúng ta rất khó có thể xâm nhập vào các thị trường này, cho dù giá rẻ và chất lượng không tồi", TS. Lê Xuân Nghĩa phân tích.

Một yếu tố khác đang tác động tích cực đến doanh nghiệp xuất khẩu, theo ông Nghĩa, là việc tỷ giá USD đang tăng nhẹ nhưng ổn định. Ông dự đoán tỷ giá hối đoái năm 2025 sẽ chỉ tăng trong khoảng 4 – 4,5%, đây là mức “có kiểm soát” và có thể coi là cơ hội đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp – nơi chi phí sản xuất chủ yếu bằng tiền đồng (VND), còn doanh thu lại thu bằng USD.

"Đây là điểm lợi rõ ràng cho xuất khẩu, vì khi tỷ giá tăng, doanh thu tính bằng tiền đồng sẽ tăng theo trong khi chi phí không đổi," ông Nghĩa nhận định.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
Việt Nam cần tập trung mở rộng thị trường xuất khẩu mới.

Để không rơi vào thế bị động trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, TS. Nghĩa khuyến cáo cần mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt hướng tới các khu vực tiềm năng nhưng ít được chú ý như Trung Cận Đông, Nga, Đông Âu, Trung Á...

“Xuất khẩu nông sản Việt sang Mỹ chiếm tỷ trọng lớn, nhưng khi chính sách thay đổi, chúng ta không thể co cụm mãi vào các thị trường quen thuộc. Cần khẩn trương tiếp cận các khu vực mới, nơi ít rào cản hơn nhưng có nhu cầu nông sản cao,” TS. Lê Xuân Nghĩa đề xuất.

Việc thâm nhập vào các thị trường mới không chỉ giúp phân tán rủi ro, mà còn tăng khả năng thích nghi của doanh nghiệp trước biến động toàn cầu, từ chính sách thuế cho tới hàng rào kỹ thuật hay sự thay đổi của hiệp định thương mại.

Thông điệp của ông Nghĩa là rõ ràng: “Xuất khẩu nông sản Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ quan trọng”. Dù có những lợi thế nhất định từ thị trường châu Á và tỷ giá thuận lợi, song nếu không có sự chủ động tìm đường mới, doanh nghiệp sẽ sớm rơi vào thế yếu trước các cú sốc thương mại tiếp theo.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa bị xáo trộn bởi chủ nghĩa bảo hộ, doanh nghiệp nông nghiệp Việt cần tư duy chiến lược hơn: Không chỉ dựa vào mối quan hệ thương mại lâu năm, mà còn phải sẵn sàng bứt phá để tiếp cận các cơ hội mới từ những thị trường phi truyền thống.

“Bài toán không nằm ở Mỹ hay Trung Quốc. Bài toán nằm ở chính doanh nghiệp Việt Nam – có đủ năng lực và tư duy để đi xa hơn khỏi ‘vòng tròn an toàn’ hay không,” TS. Lê Xuân Nghĩa chia sẻ.

Tin bài khác
TS. Trần Xuân Lượng: Mở khóa mặt bằng sản xuất, không còn "xin - cho"

TS. Trần Xuân Lượng: Mở khóa mặt bằng sản xuất, không còn "xin - cho"

Theo TS. Trần Xuân Lượng quản lý tốt đất công nghiệp, loại bỏ cơ chế “xin – cho”, tạo môi trường minh bạch, doanh nghiệp tiếp cận đất đai hiệu quả, thúc đẩy sản xuất phát triển.
Sửa đổi Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo: Gỡ “rào cản” cho doanh nghiệp

Sửa đổi Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo: Gỡ “rào cản” cho doanh nghiệp

Dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (sửa đổi) tháo gỡ nhiều “rào cản” cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.
PGS.TS. Lê Xuân Bá: Thương hiệu quốc gia không thể mạnh nếu tư duy vẫn cũ

PGS.TS. Lê Xuân Bá: Thương hiệu quốc gia không thể mạnh nếu tư duy vẫn cũ

PGS.TS. Lê Xuân Bá cho rằng, muốn nâng tầm thương hiệu quốc gia, Việt Nam phải đổi mới tư duy, nâng chất lượng sản phẩm, tăng cạnh tranh và đào tạo nguồn nhân lực.
TS. Nguyễn Tuấn Quang: Cần 360 tỷ USD để "xanh hóa" nền kinh tế trước 2050

TS. Nguyễn Tuấn Quang: Cần 360 tỷ USD để "xanh hóa" nền kinh tế trước 2050

TS. Nguyễn Tuấn Quang cho rằng, Việt Nam cần 360 tỷ USD, hoàn thiện luật, phát triển thị trường carbon và thu hút vốn xanh để đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
TS. Trần Xuân Lượng: Ngăn “tát vét” đất đai trước giờ sáp nhập

TS. Trần Xuân Lượng: Ngăn “tát vét” đất đai trước giờ sáp nhập

Tiến sĩ Trần Xuân Lượng - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam, cảnh báo nguy cơ lặp lại “thảm họa Hà Tây” nếu không kịp thời chặn đứng tình trạng phê duyệt đất đai vội vã, trục lợi tài nguyên ngay trước thời điểm điều chỉnh địa giới hành chính.
TS. Cấn Văn Lực: Kinh tế tư nhân là trụ cột tăng trưởng

TS. Cấn Văn Lực: Kinh tế tư nhân là trụ cột tăng trưởng

TS. Cấn Văn Lực khẳng định kinh tế tư nhân chính là “động lực quan trọng nhất” thúc đẩy tăng trưởng, đề xuất loạt giải pháp đột phá nhằm tháo gỡ điểm nghẽn và tạo bứt phá cho khu vực này.
Nghị quyết số 68-NQ/TW: “Phá băng” cho kinh tế tư nhân trỗi dậy

Nghị quyết số 68-NQ/TW: “Phá băng” cho kinh tế tư nhân trỗi dậy

Nghị quyết số 68-NQ/TW mở ra đột phá lớn cho khu vực kinh tế tư nhân, xóa bỏ rào cản, khẳng định niềm tin chiến lược của Đảng và Chính phủ vào doanh nghiệp tư nhân như động lực chủ lực của tăng trưởng.
Ông Phan Đức Hiếu: Nghị quyết số 68 sẽ mở ra “cú huých” lớn cho doanh nghiệp tư nhân

Ông Phan Đức Hiếu: Nghị quyết số 68 sẽ mở ra “cú huých” lớn cho doanh nghiệp tư nhân

Ông Phan Đức Hiếu kỳ vọng Nghị quyết 68 sẽ tạo bước ngoặt cải cách thể chế, giúp doanh nghiệp tư nhân thoát khỏi rào cản “xin – cho”, tiếp cận đất đai, vốn, và phát triển bền vững.
TS. Võ Trí Thành: "Kinh tế tư nhân phải trở thành trụ cột thực sự của nền kinh tế

TS. Võ Trí Thành: "Kinh tế tư nhân phải trở thành trụ cột thực sự của nền kinh tế

Nghị quyết 68-NQ/TW xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và Cạnh tranh đã có những phân tích với DNHN về cải cách đột phá để khu vực này bứt phá.
Luật hóa Nghị quyết 68 “cấp cứu” mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Luật hóa Nghị quyết 68 “cấp cứu” mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Theo TS. Trần Xuân Lượng, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam, không có đất thì mọi hỗ trợ khác đều là hình thức. Luật hóa Nghị quyết 68 chính là cách cấp cứu năng lực nội sinh của nền kinh tế.
TS. Võ Trí Thành: "Tiêu dùng là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế"

TS. Võ Trí Thành: "Tiêu dùng là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế"

Theo TS. Võ Trí Thành, Việt Nam đang thiếu các nghiên cứu khoa học vững chắc để xây dựng chính sách tiêu dùng hiệu quả, trong khi khẩu hiệu lại chiếm ưu thế.
Thích ứng nhanh - Chìa khóa để doanh nghiệp Việt vượt thách thức thuế đối ứng

Thích ứng nhanh - Chìa khóa để doanh nghiệp Việt vượt thách thức thuế đối ứng

Trong khi chính phủ đàm phán thương mại với Mỹ, doanh nghiệp Việt cần sẵn sàng kịch bản ứng phó để giảm thiểu rủi ro và duy trì hoạt động ổn định.
Ứng dụng AI và dữ liệu thông minh là xu hướng không thể đảo ngược

Ứng dụng AI và dữ liệu thông minh là xu hướng không thể đảo ngược

Đây là nhận định của ông Lê Hồng Quang khi nói về ứng dụng AI và dữ liệu thông minh- hướng đi tất yếu giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao hiệu quả, ra quyết định và tối ưu nguồn lực.
Tài chính xanh – xu hướng mới định hình chiến lược đầu tư doanh nghiệp

Tài chính xanh – xu hướng mới định hình chiến lược đầu tư doanh nghiệp

Tín dụng xanh đang trở thành một trong những xu hướng tài chính quan trọng tại Việt Nam, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn dài hạn, chi phí hợp lý nhằm phát triển bền vững. Tuy nhiên, hành trình thúc đẩy tín dụng xanh vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức: từ khung pháp lý chưa hoàn chỉnh, năng lực thẩm định hạn chế, đến rào cản về lãi suất và nhận thức môi trường. Trong bối cảnh đó, việc tháo gỡ các nút thắt, hoàn thiện chính sách và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận tín dụng xanh trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Dưới đây là góc nhìn của ông Nguyễn Bá Hùng – Chuyên gia Kinh tế trưởng tại Việt Nam, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), về triển vọng, khó khăn và giải pháp phát triển tín dụng xanh tại Việt Nam.
Cảnh báo về sự "lệch pha" giữa tăng trưởng GDP và tỷ trọng chi tiêu hộ gia đình

Cảnh báo về sự "lệch pha" giữa tăng trưởng GDP và tỷ trọng chi tiêu hộ gia đình

Theo ông Trần Anh Thắng – Thành viên HĐQT Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), người tiêu dùng đang dần thắt chặt hầu bao hoặc thiếu niềm tin vào triển vọng thu nhập và thị trường.