Thứ hai 15/09/2025 16:26
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, doanh nghiệp nông sản Việt không nên phụ thuộc thị trường truyền thống và kêu gọi mở rộng sang các khu vực mới như Trung Á, Đông Âu.
TS. Lê Xuân Nghĩa: Tín dụng 2025 đối diện nhiều thách thức TS. Lê Xuân Nghĩa: Cần cải cách mạnh mẽ để thành trung tâm tài chính quốc tế

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang, các chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục tạo ra hiệu ứng dây chuyền lên thị trường xuất khẩu toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Trao đổi nhanh với phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia cho rằng, doanh nghiệp nông sản Việt Nam không nên quá lo ngại về tác động của chính sách thuế Mỹ, mà cần nhìn xa hơn vào bức tranh toàn cầu để tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu.

TS. Lê Xuân Nghĩa chỉ rõ, chính sách thuế của Tổng thống Donald Trump đã "phá vỡ" thông lệ quốc tế, khi áp dụng mức thuế không đồng đều với từng quốc gia, thay vì dựa trên nguyên tắc công bằng trong thương mại đa phương. Trong khi hàng hóa Việt Nam bị áp mức thuế cao, thì hoạt động xuất khẩu sang các thị trường như: Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc lại không bị ảnh hưởng bởi các chính sách này, bởi chúng được điều chỉnh qua các “hiệp định song phương” riêng biệt.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
TS. Lê Xuân Nghĩa – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia.

"Hiện nay, việc xuất khẩu sang các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản... đều dựa vào hiệp định song phương, nên chắc chắn sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế của Mỹ," TS. Nghĩa nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng không nên trông chờ quá nhiều vào tính ổn định của các thị trường truyền thống này, vì “không loại trừ khả năng trong tương lai, họ sẽ đàm phán lại hoặc điều chỉnh các ràng buộc thương mại”.

Một trong những điểm đáng chú ý mà vị chuyên gia này đề cập là hàng rào kỹ thuật - yếu tố ngày càng siết chặt trong xuất khẩu nông sản vào các thị trường phát triển. Ông nêu ví dụ điển hình về Nhật Bản và châu Âu: Dù ngành nông nghiệp chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong GDP của các quốc gia này, nhưng lại được chính phủ tài trợ rất lớn – tương đương 1% GDP mỗi năm.

Điều này khiến hàng nông sản nhập khẩu từ các quốc gia khác, dù có rẻ hơn, chất lượng không thua kém, nhưng vẫn rất khó cạnh tranh do các chính sách bảo hộ ngầm và tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt.

"Ngành nông nghiệp Nhật Bản sống bằng tiền tài trợ của Chính phủ. Điều đó tạo ra một hàng rào kỹ thuật cực kỳ phức tạp. Tức là hàng hóa của chúng ta rất khó có thể xâm nhập vào các thị trường này, cho dù giá rẻ và chất lượng không tồi", TS. Lê Xuân Nghĩa phân tích.

Một yếu tố khác đang tác động tích cực đến doanh nghiệp xuất khẩu, theo ông Nghĩa, là việc tỷ giá USD đang tăng nhẹ nhưng ổn định. Ông dự đoán tỷ giá hối đoái năm 2025 sẽ chỉ tăng trong khoảng 4 – 4,5%, đây là mức “có kiểm soát” và có thể coi là cơ hội đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp – nơi chi phí sản xuất chủ yếu bằng tiền đồng (VND), còn doanh thu lại thu bằng USD.

"Đây là điểm lợi rõ ràng cho xuất khẩu, vì khi tỷ giá tăng, doanh thu tính bằng tiền đồng sẽ tăng theo trong khi chi phí không đổi," ông Nghĩa nhận định.

TS. Lê Xuân Nghĩa: Xuất khẩu nông sản cần vượt khỏi “vòng tròn quen thuộc”
Việt Nam cần tập trung mở rộng thị trường xuất khẩu mới.

Để không rơi vào thế bị động trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, TS. Nghĩa khuyến cáo cần mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt hướng tới các khu vực tiềm năng nhưng ít được chú ý như Trung Cận Đông, Nga, Đông Âu, Trung Á...

“Xuất khẩu nông sản Việt sang Mỹ chiếm tỷ trọng lớn, nhưng khi chính sách thay đổi, chúng ta không thể co cụm mãi vào các thị trường quen thuộc. Cần khẩn trương tiếp cận các khu vực mới, nơi ít rào cản hơn nhưng có nhu cầu nông sản cao,” TS. Lê Xuân Nghĩa đề xuất.

Việc thâm nhập vào các thị trường mới không chỉ giúp phân tán rủi ro, mà còn tăng khả năng thích nghi của doanh nghiệp trước biến động toàn cầu, từ chính sách thuế cho tới hàng rào kỹ thuật hay sự thay đổi của hiệp định thương mại.

Thông điệp của ông Nghĩa là rõ ràng: “Xuất khẩu nông sản Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ quan trọng”. Dù có những lợi thế nhất định từ thị trường châu Á và tỷ giá thuận lợi, song nếu không có sự chủ động tìm đường mới, doanh nghiệp sẽ sớm rơi vào thế yếu trước các cú sốc thương mại tiếp theo.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa bị xáo trộn bởi chủ nghĩa bảo hộ, doanh nghiệp nông nghiệp Việt cần tư duy chiến lược hơn: Không chỉ dựa vào mối quan hệ thương mại lâu năm, mà còn phải sẵn sàng bứt phá để tiếp cận các cơ hội mới từ những thị trường phi truyền thống.

“Bài toán không nằm ở Mỹ hay Trung Quốc. Bài toán nằm ở chính doanh nghiệp Việt Nam – có đủ năng lực và tư duy để đi xa hơn khỏi ‘vòng tròn an toàn’ hay không,” TS. Lê Xuân Nghĩa chia sẻ.

Tin bài khác
Chiến lược trải nghiệm khách hàng – chìa khóa sống còn cho startup

Chiến lược trải nghiệm khách hàng – chìa khóa sống còn cho startup

Trong kỷ nguyên mà công nghệ dường như chiếm trọn sự chú ý của mọi ngành hàng, Tiến sĩ Lý Quí Trung – Chủ tịch Viện Doanh nhân Đương đại, nhà sáng lập chuỗi Phở 24 lại khẳng định: trải nghiệm khách hàng mới là yếu tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp, chứ không phải công nghệ.
Đừng nghĩ đến làm giàu cá nhân nếu muốn Thương hiệu Việt bứt phá cùng dân tộc

Đừng nghĩ đến làm giàu cá nhân nếu muốn Thương hiệu Việt bứt phá cùng dân tộc

Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới với khát vọng trở thành quốc gia hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc. Trong bức tranh đó, thương hiệu, từ tầm quốc gia đến doanh nghiệp, doanh nhân, không chỉ là tài sản kinh tế, mà còn là sức mạnh tinh thần, là “dáng đứng” của dân tộc trên trường quốc tế. Xây dựng thương hiệu hôm nay chính là kiến tạo di sản cho ngày mai.
Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Nhân Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn 16/9, Việt Nam khẳng định cam kết thực hiện Công ước Vienna, thúc đẩy hợp tác quốc tế, loại trừ khí gây hại và hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Thương mại điện tử đang bước vào kỷ nguyên "thanh lọc" và "xanh hóa"

Thương mại điện tử đang bước vào kỷ nguyên "thanh lọc" và "xanh hóa"

Ông Tạ Hoài Nam, Giám đốc Thương mại xã hội của Tập đoàn Novaon cho rằng, thương mại điện tử đang những thay đổi mạnh mẽ, từ xu hướng tiêu dùng và yêu cầu về phát triển bền vững.
Nghị quyết 72-NQ/TW: Đột phá chiến lược cho sức khỏe nhân dân và sự phát triển của y tế tư nhân

Nghị quyết 72-NQ/TW: Đột phá chiến lược cho sức khỏe nhân dân và sự phát triển của y tế tư nhân

Nghị quyết số 72-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị “Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” (Nghị quyết 72-NQ/TW) ra đời như một luồng gió mới, mang theo sức sống mãnh liệt cho ngành y tế nói chung và cộng đồng y tế tư nhân nói riêng.
TS. Trần Thị Hồng Minh: Doanh nghiệp và người tiêu dùng là “chìa khoá” của kinh tế xanh

TS. Trần Thị Hồng Minh: Doanh nghiệp và người tiêu dùng là “chìa khoá” của kinh tế xanh

Theo TS Trần Thị Hồng Minh sự phối hợp giữa chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng là chìa khóa để Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế xanh.
PGS. TS Nguyễn Quốc Thịnh: Xây niềm tin, kiến tạo tiêu dùng bền vững

PGS. TS Nguyễn Quốc Thịnh: Xây niềm tin, kiến tạo tiêu dùng bền vững

Chuyên gia Nguyễn Quốc Thịnh khẳng định niềm tin và chất lượng là chìa khóa để thúc đẩy tiêu dùng, kiến tạo một nền kinh tế sáng tạo và bền vững.
TS. Nguyễn Anh Tuấn: Du lịch nông nghiệp – Tiềm năng lớn, cần tháo gỡ điểm nghẽn

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Du lịch nông nghiệp – Tiềm năng lớn, cần tháo gỡ điểm nghẽn

Theo TS. Nguyễn Anh Tuấn, phát triển du lịch nông nghiệp là hướng đi bền vững, cần vượt qua nhiều rào cản về chính sách, vốn và năng lực để khai thác tối đa tiềm năng.
Tăng trưởng cao không thể “vay” mãi bằng lãi suất thấp

Tăng trưởng cao không thể “vay” mãi bằng lãi suất thấp

Tại Toạ đàm tham vấn ý kiến chuyên gia về tình hình kinh tế - xã hội của Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội sáng 5/9, PGS.TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học – Đại học Kinh tế Quốc dân, nhấn mạnh: “Không thể mãi dựa vào chính sách tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng”. Đó là một lời nhắc nhở đúng lúc: muốn tăng trưởng bền vững, cần một nền tảng tài khóa lành mạnh, một chính sách tiền tệ thận trọng và một hệ thống thuế công bằng, hiệu quả.
Việt Nam và hành trình Đổi mới qua góc nhìn UNDP

Việt Nam và hành trình Đổi mới qua góc nhìn UNDP

Gần 40 năm sau công cuộc Đổi mới, Việt Nam không chỉ chuyển mình thành công từ một quốc gia nghèo hậu chiến trở thành nền kinh tế thu nhập trung bình, mà còn từng bước khẳng định vị thế quốc tế. Theo bà Ramla Khalidi – Trưởng đại diện thường trú của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam – hành trình ấy là một “câu chuyện đáng kinh ngạc” mà cộng đồng quốc tế có thể học hỏi.
Chủ tịch Alpha Books Nguyễn Cảnh Bình: Vũ khí sống còn của doanh nhân Việt trong thời đại AI

Chủ tịch Alpha Books Nguyễn Cảnh Bình: Vũ khí sống còn của doanh nhân Việt trong thời đại AI

Chủ tịch Alpha Books Nguyễn Cảnh Bình chia sẻ ba bài học sống còn giúp doanh nhân Việt trường tồn trong kỷ nguyên số: sáng tạo, kết nối và trí tuệ tập thể.
TS. Luật sư Nguyễn Văn Viễn: Sở hữu trí tuệ lĩnh vực được phép độc quyền

TS. Luật sư Nguyễn Văn Viễn: Sở hữu trí tuệ lĩnh vực được phép độc quyền

TS. Luật sư Nguyễn Văn Viễn khẳng định Sở hữu trí tuệ là lĩnh vực duy nhất được phép độc quyền, một cơ chế để khuyến khích sáng tạo, phát triển kinh tế và xã hội.
TS. Nguyễn Sỹ Linh: Thị trường carbon là cơ hội vàng cho Việt Nam

TS. Nguyễn Sỹ Linh: Thị trường carbon là cơ hội vàng cho Việt Nam

Ngày 25/8/2025, tại Tọa đàm "Kinh nghiệm quốc tế về phát triển thị trường carbon và khuyến nghị cho Việt Nam", TS. Nguyễn Sỹ Linh - Trưởng ban Biến đổi khí hậu, Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (ISPAE) đã đưa ra những phân tích sâu sắc, mở ra một tầm nhìn chiến lược cho Việt Nam trong việc phát triển thị trường carbon.
Ông Chu Tuấn Anh - Giám đốc Aptech: Khi lòng yêu nước kết hợp cùng công nghệ sẽ tạo ra nhiều kỳ tích

Ông Chu Tuấn Anh - Giám đốc Aptech: Khi lòng yêu nước kết hợp cùng công nghệ sẽ tạo ra nhiều kỳ tích

AI không phải điều đáng sợ, mà là công cụ để tăng hiệu suất, nâng cao năng lực cá nhân, theo ông Chu Tuấn Anh - Giám đốc Hệ thống đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aptech.
Trí tuệ Do Thái: Bài học thành công từ Quốc gia khởi nghiệp

Trí tuệ Do Thái: Bài học thành công từ Quốc gia khởi nghiệp

Trong bối cảnh Việt Nam tăng tốc đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và thúc đẩy kinh tế tư nhân - Israel, quốc gia khởi nghiệp giàu tiềm lực với hệ sinh thái linh hoạt, sáng tạo và tư duy đột phá, đang trở thành hình mẫu chiến lược mà Việt Nam có thể học hỏi để phát triển bền vững.