Thứ sáu 28/11/2025 08:10
Hotline: 024.355.63.010
Email: banbientap.dnhn@gmail.com
Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. HCM đến năm 2035 là một bước đi quan trọng trong chiến lược dài hạn của Chính phủ về cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông đô thị. Mục tiêu chính của đề án là giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông, nâng cao chất lượng vận tải hành khách công cộng, đồng thời cải thiện môi trường sống và phát triển bền vững cho các thành phố lớn nhất Việt Nam.
Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã tổng hợp và gửi Chính phủ Đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. HCM vào giữa tháng 9/2024. Hai thành phố lớn này đã xác định những mục tiêu rõ ràng và cụ thể nhằm hình thành các tuyến đường sắt đô thị hiện đại, góp phần giải quyết tình trạng tắc nghẽn giao thông và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội.
Đối với TP. Hà Nội, mục tiêu đặt ra là xây dựng một mạng lưới đường sắt đô thị dài 598,5 km vào năm 2035, với các mốc quan trọng trong lộ trình triển khai như sau:
 |
| TP. Hà Nội đặt mục tiêu xây dựng một mạng lưới đường sắt đô thị dài 598,5 km vào năm 2035. |
- Đến năm 2030: Hà Nội dự kiến đưa vào khai thác 96,8 km đường sắt đô thị, đồng thời phấn đấu đạt được 50-55% thị phần vận tải hành khách công cộng. Mục tiêu này nhằm giảm tải cho hệ thống giao thông hiện tại, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế.
- Đến năm 2035: TP. Hà Nội sẽ hoàn thiện khoảng 200,7 km tuyến đường sắt đô thị, với mục tiêu chiếm 65-70% thị phần vận tải hành khách công cộng. Việc này sẽ giúp giảm đáng kể tình trạng ùn tắc giao thông, tiết kiệm thời gian di chuyển cho người dân và làm tăng hiệu quả hoạt động của hệ thống giao thông công cộng.
- Đến năm 2045: Hà Nội sẽ hoàn thành toàn bộ các tuyến đường sắt đô thị theo quy hoạch, đưa tổng chiều dài mạng lưới lên 598,5 km và chiếm 70% thị phần vận tải hành khách công cộng. Đây là mục tiêu dài hạn nhằm thay đổi toàn diện diện mạo giao thông của thành phố, đồng thời nâng cao chất lượng sống của người dân.
Với lộ trình này, TP. Hà Nội đang hướng đến việc xây dựng một hệ thống giao thông công cộng hiện đại, thân thiện với môi trường. Các tuyến đường sắt đô thị không chỉ giúp giảm lượng phương tiện cá nhân trên đường phố, mà còn góp phần làm cho không gian đô thị trở nên thông thoáng, sạch đẹp, và bền vững hơn trong tương lai.
Việc hoàn thiện và đưa vào khai thác các tuyến đường sắt đô thị là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển giao thông đô thị của Hà Nội, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững và thích ứng với tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh của thủ đô.
Cùng với Hà Nội, TP. HCM đang nỗ lực xây dựng một hệ thống đường sắt đô thị hiện đại, đóng vai trò then chốt trong việc giải quyết ùn tắc giao thông và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thành phố. Mục tiêu dài hạn của TP. HCM là hình thành một mạng lưới giao thông công cộng mạnh mẽ, phục vụ nhu cầu vận chuyển hành khách ngày càng tăng, trong đó nổi bật là các tuyến metro quan trọng như tuyến Bến Thành – Suối Tiên.
Mới đây, TP. HCM đã công bố các mục tiêu cụ thể về việc xây dựng và mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị. Lộ trình này không chỉ bao gồm các dự án đang triển khai mà còn đề ra các kế hoạch đầu tư dài hạn nhằm phát triển một hệ thống giao thông công cộng đồng bộ và hiệu quả:
- Đến năm 2035: TP. HCM đặt mục tiêu hoàn thành khoảng 183 km đường sắt đô thị, đảm nhận từ 30-40% thị phần vận tải hành khách công cộng. Đây là một bước tiến quan trọng, với sự ra đời của các tuyến metro trọng điểm, đặc biệt là tuyến metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên, sẽ phục vụ hàng triệu lượt hành khách mỗi ngày, giảm bớt tình trạng ùn tắc và áp lực lên giao thông đường bộ.
- Đến năm 2045: TP. HCM phấn đấu hoàn thành thêm khoảng 168,36 km đường sắt đô thị, nâng tổng chiều dài lên khoảng 351 km, đồng thời tăng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng lên 40-50%. Sự hoàn thiện này sẽ giúp TP. HCM khắc phục tình trạng tắc nghẽn giao thông, đồng thời cải thiện chất lượng vận hành giao thông đô thị.
- Đến năm 2060: TP. HCM có kế hoạch hoàn thiện toàn bộ hệ thống đường sắt đô thị với tổng chiều dài khoảng 510 km. Lúc này, hệ thống này sẽ đảm nhận từ 50-60% thị phần vận tải hành khách công cộng, tạo ra một bước chuyển lớn trong việc phát triển đô thị thông minh, hiện đại và thân thiện với môi trường.
 |
| TP. HCM đang nỗ lực xây dựng một hệ thống đường sắt đô thị hiện đại. |
Với dân số ngày càng gia tăng và nhu cầu vận tải hành khách công cộng không ngừng tăng, TP. HCM đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc phát triển cơ sở hạ tầng giao thông. Bên cạnh việc tăng cường huy động nguồn lực tài chính, thành phố còn cần phải chú trọng vào các yếu tố quan trọng khác như công nghệ, đào tạo nhân lực và mô hình quản lý khai thác để đảm bảo hiệu quả lâu dài.
Để có thể hoàn thành mục tiêu này, TP. HCM sẽ phải triển khai đồng bộ các giải pháp tài chính và kỹ thuật, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và các đối tác quốc tế.
Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã chỉ đạo TP. HCM rà soát và hoàn thiện các yếu tố then chốt trong quá trình triển khai dự án đường sắt đô thị. Đặc biệt, cần chú trọng đến các vấn đề sau:
Để đảm bảo hiệu quả tài chính, việc xác định chính xác suất đầu tư cho các tuyến đường sắt (bao gồm cả tuyến đi trên cao và đi ngầm) là cực kỳ quan trọng. Bên cạnh đó, việc lựa chọn công nghệ phù hợp, tối ưu cho việc vận hành và bảo trì hệ thống cũng cần được nghiên cứu kỹ càng. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí dài hạn mà còn giúp hệ thống vận hành ổn định và bền vững.
TP. HCM cần xây dựng kế hoạch rõ ràng để tiếp nhận và làm chủ các công nghệ vận hành, bao gồm việc xác định các cơ quan chủ trì tiếp nhận công nghệ, thiết bị, đầu máy và toa xe. Đồng thời, việc đào tạo nhân lực có kỹ năng và chuyên môn để vận hành các hệ thống này là điều kiện tiên quyết để bảo đảm hiệu quả khai thác lâu dài.
Việc huy động nguồn lực cho các dự án đường sắt đô thị là một thách thức lớn trong bối cảnh ngân sách nhà nước có hạn. Do đó, TP. HCM cần chủ động tìm kiếm nguồn vốn từ các nguồn lực ngoài ngân sách, bao gồm các hình thức đầu tư công tư (PPP), vay vốn ưu đãi và hợp tác quốc tế. Bộ GTVT cũng yêu cầu TP. HCM phối hợp với Bộ Tài chính để tính toán và đánh giá tác động nợ công khi triển khai các dự án đường sắt đô thị, đảm bảo rằng các khoản vay không làm tăng nợ công quá mức và có thể trả nợ hiệu quả trong tương lai.
Với tầm nhìn đến năm 2060, TP. HCM đang đặt ra những mục tiêu lớn và táo bạo để xây dựng một hệ thống giao thông công cộng tiên tiến, hiện đại và hiệu quả. Tuy nhiên, để hiện thực hóa những mục tiêu này, thành phố cần phải không ngừng cải tiến công nghệ, phát triển nguồn nhân lực và đặc biệt là huy động nguồn vốn đầu tư một cách thông minh và bền vững. Hệ thống đường sắt đô thị sẽ là chìa khóa quan trọng giúp TP. HCM giải quyết các vấn đề giao thông hiện tại, đồng thời tạo nền tảng cho sự phát triển đô thị bền vững trong tương lai.
Với quyết tâm và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, TP. HCM kỳ vọng sẽ tạo dựng được một mạng lưới giao thông công cộng đồng bộ, giúp giảm thiểu ùn tắc giao thông, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Các dự án đường sắt đô thị ở TP. Hà Nội và TP. HCM không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với việc giảm ùn tắc, mà còn là chìa khóa giúp thay đổi diện mạo giao thông của hai thành phố lớn nhất cả nước. Việc hoàn thiện các tuyến đường sắt sẽ giúp giảm thiểu tai nạn giao thông, giảm ô nhiễm môi trường và tạo ra một hệ thống giao thông công cộng hiện đại, thân thiện với người sử dụng.
Đặc biệt, với những tuyến đường sắt đô thị được đưa vào khai thác vào năm 2035, Hà Nội và TP. HCM còn tạo ra một hệ thống giao thông thông minh, có thể kết nối với các loại hình vận tải khác như xe buýt, xe đạp công cộng, tạo ra sự liên kết và đồng bộ trong toàn bộ hệ thống giao thông đô thị.
Để triển khai thành công Đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị, các địa phương sẽ cần khoảng 72,03 tỷ USD từ nay đến năm 2035, với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ ngân sách trung ương. Đến năm 2045, con số này có thể giảm xuống còn khoảng 44,43 tỷ USD, và đến năm 2060, dự kiến sẽ cần khoảng 40,61 tỷ USD.
Với mục tiêu này, Bộ GTVT và Bộ Tài chính đã có các cuộc họp để tính toán tác động tài chính và nợ công khi triển khai đồng bộ các dự án đường sắt trọng điểm quốc gia. Đồng thời, việc huy động nguồn lực từ các khu vực tư nhân và các tổ chức quốc tế cũng sẽ là một yếu tố quan trọng giúp đảm bảo tiến độ và hiệu quả của các dự án này.
Đề án phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. HCM đến năm 2035 là một trong những dự án giao thông trọng điểm của Việt Nam trong giai đoạn tới. Để đạt được các mục tiêu đề ra, các thành phố cần nỗ lực rà soát và hoàn thiện hồ sơ Đề án, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để triển khai các thủ tục đầu tư, đảm bảo hiệu quả và tính bền vững của các dự án. Khi hoàn thành, các tuyến đường sắt đô thị sẽ không chỉ là giải pháp giao thông hiệu quả, mà còn góp phần tạo ra một diện mạo mới cho hệ thống giao
