Giao thông ùn tắc đã trở thành một vấn đề đáng lo ngại ở Hà Nội, với hàng triệu phương tiện cùng lưu thông trên các tuyến đường hẹp và quá tải. Để giải quyết vấn đề này, việc phát triển hệ thống giao thông công cộng là một giải pháp hiệu quả. Metro được xem là một trong những phương án tốt nhất để nâng cao khả năng chịu tải và giảm ùn tắc giao thông ở một thành phố đông dân như Hà Nội.
Hà Nội đã chính thức khởi công dự án đường sắt trên cao đầu tiên vào năm 2010, và từ đó đã tiến hành triển khai nhiều dự án metro khác nhau trên địa bàn thành phố. Hiện tại, thành phố đã hoàn thành và đưa vào hoạt động một số tuyến metro, như Tuyến 2A (Cát Linh - Hà Đông) và Tuyến 3 (Nhổn - ga Hà Nội). Các dự án khác, bao gồm Tuyến 3A (ga Hà Nội - Văn Khê), Tuyến 4 (ga Hòa Lạc - ga Sơn Đồng) và Tuyến 5 (ga Văn Cao - ga Hoàng Mai), đang được triển khai và dự kiến sẽ hoàn thành trong tương lai gần.
Với sự tập trung đầu tư vào các dự án metro, Hà Nội hy vọng sẽ đạt được mục tiêu xây dựng một hệ thống đường sắt trên cao tổng chiều dài 100km trong tương lai gần. Đây sẽ là một bước tiến lớn đối với giao thông công cộng của thành phố, mang lại nhiều lợi ích cho người dân và môi trường. Hệ thống metro sẽ giúp giảm ùn tắc giao thông, tiết kiệm thời gian di chuyển, và cung cấp một phương tiện an toàn, tiện lợi cho người dân. Ngoài ra, việc sử dụng giao thông công cộng sẽ giảm lượng khí thải gây ô nhiễm từ các phương tiện cá nhân, đóng góp vào việc bảo vệ môi trường.
Như vậy, TP. Hà Nội đang nỗ lực mạnh mạnh mẽ để đạt mục tiêu xây dựng một hệ thống đường sắt trên cao (metro) tổng chiều dài 100km. Đầu tư vào các dự án metro là một chiến lược quan trọng để nâng cao hệ thống giao thông công cộng của thành phố và giảm ùn tắc giao thông. Việc hoàn thành mục tiêu này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dân và môi trường, góp phần xây dựng Hà Nội trở thành một thành phố hiện đại và bền vững.
Theo Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển hệ thống giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, với tầm nhìn đến năm 2045, đã được xác định rằng, mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. HCM (đồng thời kết nối với vùng Thủ đô) sẽ được hoàn thiện vào năm 2035.
Để đạt được mục tiêu trong Kết luận số 49 về phát triển đường sắt đô thị, trong vòng 10 năm tới, Hà Nội dự kiến sẽ hoàn thành xây dựng và đưa vào hoạt động khoảng 301 km/397,8 km (khoảng 76% tổng chiều dài các tuyến đường sắt đô thị); đến năm 2045, sẽ hoàn thành việc điều chỉnh và bổ sung các tuyến đường sắt đô thị theo Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô.
Trong khi đó, tại TP. HCM, dự kiến đến năm 2035, chính quyền địa phương sẽ hoàn thành khoảng 183 km đường sắt đô thị; đến năm 2045, sẽ hoàn thành thêm 168 km, nâng tổng chiều dài của đường sắt đô thị lên khoảng 351,08 km.
Điều này làm nổi bật nhu cầu cần có tư duy mới và cách tiếp cận mới trong phát triển đường sắt đô thị. Đó là không chỉ đòi hỏi việc huy động số vốn đầu tư lớn, xác định lộ trình đầu tư phù hợp, mà còn yêu cầu phương thức triển khai hiệu quả để đạt được kết quả trong thời gian ngắn hơn. Cần có sự tham gia tích cực từ các bộ, ngành, cũng như huy động các chuyên gia, nhà nghiên cứu có chuyên môn cao để đề xuất các giải pháp phù hợp và hiệu quả.
Nhân Hà