 |
| Ông Mai Văn Phấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) |
Từ ngày 1.7.2025, Nghị định số 151/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, mở ra bước ngoặt lớn trong cải cách hành chính về đất đai, khi trao quyền trực tiếp cho cấp xã trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho người dân.
Theo ông Mai Văn Phấn, Nghị định 151/2025/NĐ-CP đã thay đổi căn bản quy trình cấp Giấy chứng nhận lần đầu cho các đối tượng như cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam, cộng đồng dân cư. Theo đó, thay vì thực hiện tại cấp huyện như trước, nay thủ tục này được giao trực tiếp cho cấp xã, phường xử lý.
Cụ thể, đối với các trường hợp sử dụng đất mà không phải nộp tiền sử dụng đất hoặc được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho cả thời hạn thuê, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận sẽ thuộc Chủ tịch UBND cấp xã, phường.
Tối giản quy trình – Tăng hiệu quả thực hiện
“Khác biệt lớn nhất là trước đây người dân phải đi qua 2 cấp để xin cấp sổ đỏ. Từ ngày 1.7.2025, toàn bộ thủ tục cấp Giấy chứng nhận lần đầu sẽ do cấp xã thực hiện. Những nội dung từng thuộc thẩm quyền của cấp huyện hoặc cấp tỉnh (với tổ chức sử dụng đất được giao miễn toàn bộ nghĩa vụ tài chính) nay chuyển giao cho xã”, ông Phấn cho biết.
Thay đổi này giúp rút ngắn quy trình, đơn giản hóa thủ tục và tăng tính tiếp cận cho người dân. Trước đây, một số bước như thành lập Hội đồng đăng ký đất đai lần đầu tại cấp huyện để thẩm định đã gây tốn thời gian và nhân lực. Nay, quy trình này được lược bỏ.
Liên quan đến việc xác định đất có tranh chấp hay không – một khâu then chốt trong việc cấp sổ đỏ – ông Phấn nhấn mạnh: “Trước đây, xã chỉ xác nhận tình trạng đất, sau đó gửi lên huyện để cấp huyện xem xét và quyết định. Nhưng nay, thẩm quyền đã giao hẳn về cấp xã. Chính quyền cấp xã sẽ là cơ quan trực tiếp xác định đất có tranh chấp hay không, có lấn chiếm, vi phạm hay không. Đây là cấp quản lý trực tiếp nên nắm rõ thực trạng nhất.”
Quy trình cấp sổ đỏ – Rút ngắn thời gian, rõ ràng nghĩa vụ
Theo ông Phấn, người dân nộp hồ sơ tại nơi tiếp nhận theo quy định. UBND cấp xã sẽ căn cứ vào từng trường hợp cụ thể và chính sách liên quan để phân loại hồ sơ: có giấy tờ hay không, có vi phạm, tranh chấp, hay thuộc diện giao đất trái thẩm quyền… để giải quyết.
Quy trình hiện hành gồm hai giai đoạn:
Giai đoạn 1: Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính. Việc xác định nghĩa vụ này do cơ quan thuế thực hiện, thời gian giải quyết là 17 ngày – đã rút ngắn 3 ngày so với trước.
Giai đoạn 2: Sau khi người dân hoàn thành nghĩa vụ tài chính, UBND cấp xã sẽ cấp Giấy chứng nhận lần đầu trong vòng 3 ngày.
“Trước đây, cấp huyện có bộ phận chuyên môn để thực hiện, thì nay cấp xã cũng được tổ chức bộ phận chuyên trách đủ năng lực để làm việc này, trình Chủ tịch UBND cấp xã ký cấp sổ đỏ”, ông Phấn nói thêm.
Theo ông Phấn, trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương gồm hai cấp (tỉnh và xã), việc phân quyền cho cấp xã là giải pháp gần dân, sát dân, và sát thực tế sử dụng đất hơn. Nếu dồn toàn bộ thủ tục lên tỉnh sẽ gây quá tải, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa.
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh: “Việc giao quyền phải luôn đi kèm với kiểm soát. Chúng ta có hệ thống luật pháp chặt chẽ như Luật Phòng, chống tham nhũng; Luật Cán bộ, công chức; Luật Xử lý vi phạm hành chính… để bảo đảm mọi hoạt động đều minh bạch, đúng pháp luật và có hiệu quả thực thi.”
