Lãng phí tài nguyên từ các dự án, công trình bỏ hoang: Bài toán cần lời giải hữu hiệu

Những “xác sống” bất động sản

Không khó để bắt gặp những khu đô thị mới xây dựng dang dở, những trung tâm thương mại hoành tráng nhưng vắng bóng người, hay những nhà máy đầu tư lớn nhưng lại "đắp chiếu" nhiều năm. Theo thống kê của các cơ quan chức năng, hiện nay có hàng nghìn hecta đất tại các khu đô thị bị bỏ hoang, nhiều dự án hạ tầng quan trọng rơi vào tình trạng đình trệ do thiếu vốn hoặc gặp vướng mắc trong quá trình triển khai.

Một số liệu thống kê cho thấy cả nước hiện có 3.085 dự án chậm tiến độ hoặc không được thực hiện kéo dài từ 10 năm đến hơn 20 năm. Đã có khoảng hơn 74.000 ha đất bị bỏ hoang không sử dụng gây lãng phí một khoản tiền vô cùng lớn- thông tin trên Báo điện tử VOV.

Dự án Khu đô thị Nam An Khánh (Hoài Đức, Hà Nội) được khởi công từ năm 2008 với tổng diện tích xây dựng gần 190ha, tổng mức đầu tư 2.600 tỷ đồng trong khung cảnh không bóng người, tiêu điều, nhếch nhác.

Tại Hà Nội, nhiều khu đô thị mới như Vườn Cam, Lideco, Dương Nội, Nam An Khánh, Mê Linh… từng được kỳ vọng trở thành những khu đô thị hiện đại nhưng nay chỉ là những khu nhà hoang vắng, phủ đầy cỏ dại. Hay như dự án Trung tâm điều hành và giao dịch Vicem của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (VICEM), tọa lạc ngay vị trí "đất vàng" trung tâm Hà Nội nhưng đã bị bỏ hoang nhiều năm, gây lãng phí nghiêm trọng.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Quảng Nam, Ninh Bình và nhiều địa phương khác…, nơi nhiều khu đất được giao cho doanh nghiệp nhưng không được khai thác đúng mục đích, trở thành những bãi đất trống hoặc công trình dang dở.

Hệ quả của tình trạng lãng phí này không chỉ dừng lại ở việc thất thoát tài sản mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Các công trình bị bỏ hoang trở thành những khối tài sản chết, làm giảm hiệu quả đầu tư. Các khu đô thị hoang vắng, công trình dang dở tạo nên cảnh quan nhếch nhác, mất mỹ quan đô thị. Nhiều công trình bị bỏ hoang trở thành nơi chứa rác thải, phát sinh các vấn đề môi trường và an ninh trật tự.

Dự án Khu đô thị Lideco (huyện Hoài Đức, Hà Nội) có tổng mức đầu tư 781 tỉ đồng, quy mô hơn 38ha, khởi công từ năm 2007, nhưng hiện hàng loạt biệt thự, nhà liền kề vẫn đang xây dựng dở dang. Ảnh Nhật Minh.

Cần giải pháp và trách nhiệm của các bên liên quan

Lãng phí đất đai, công trình, dự án bỏ hoang không chỉ gây thất thoát tài sản nhà nước mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ từ các cơ quan quản lý, sự giám sát chặt chẽ của người dân và tinh thần trách nhiệm từ phía doanh nghiệp.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chống lãng phí và yêu cầu các cơ quan chức năng phải có trách nhiệm rõ ràng trong vấn đề này. Ông chỉ ra rằng, lãng phí là một vấn đề gây bức xúc trong xã hội, đặc biệt khi nhiều dự án, công trình bị bỏ hoang trong thời gian dài mà không có ai chịu trách nhiệm. Tổng Bí thư nhấn mạnh, đây là tài sản của nhà nước, tiền của nhân dân, do đó cần phải có người chịu trách nhiệm cụ thể.

Trong bài viết "Chống lãng phí", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh rằng, công tác phòng, chống lãng phí đang đứng trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới rất khẩn trương và cấp bách. Ông trích dẫn lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân, của bộ đội và của Chính phủ", để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chống lãng phí trong việc bảo vệ tài sản quốc gia và quyền lợi của nhân dân.

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư một lần nữa nêu vấn đề chống lãng phí và "điểm danh" các dự án lãng phí, yêu cầu có giải pháp tháo gỡ vướng mắc. Ông khẳng định rằng, việc để các dự án, công trình bị bỏ hoang là vi phạm, dù không có tham ô, tham nhũng thì cũng là lãng phí, và cần phải có biện pháp cụ thể để giải quyết tình trạng này.

Chỉ khi có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả và sự vào cuộc quyết liệt từ các bên liên quan, chúng ta mới có thể hạn chế tình trạng lãng phí tài nguyên, đảm bảo sử dụng đất đai và các công trình một cách tối ưu nhất.