Việt Nam phát triển 4 phòng thí nghiệm quốc gia về bán dẫn để hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực

Ngày 21/9 vừa qua, Chương trình "Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050" được phê duyệt theo Quyết định số 1017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, mục tiêu chung là đến năm 2030, Việt Nam đào tạo, phát triển đội ngũ nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn có chất lượng, tập trung vào công đoạn thiết kế vi mạch bán dẫn, đóng gói và kiểm thử vi mạch bán dẫn; từng bước nắm bắt công nghệ trong công đoạn sản xuất bán dẫn; trong đó đào tạo được ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn trong tất cả các công đoạn của chuỗi giá trị trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Việt Nam cần hàng nghìn nhân lực cho ngành bán dẫn. (Ảnh: Internet).

Chương trình này là một trong nhiều biện pháp mà Việt Nam đang triển khai để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng chip toàn cầu, vốn đang ngày càng đa dạng hóa giữa cuộc chiến công nghệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ.

Nhà nước sẽ cung cấp tài chính để hỗ trợ đầu tư, xây dựng, nâng cấp và hiện đại hóa bốn phòng thí nghiệm bán dẫn quốc gia vào năm 2030. Các cơ sở này sẽ được đặt tại Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia và các trường đại học tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng- ba trung tâm công nghệ lớn của cả nước. Ngoài ra, khoảng 18 trường đại học công lập cũng sẽ được hỗ trợ tài chính để phát triển các phòng thí nghiệm địa phương trên toàn quốc trong vòng sáu năm tới.

Chính phủ Việt Nam cũng sẽ cung cấp các khoản trợ cấp cho các dự án nghiên cứu liên quan đến bán dẫn, đồng thời hỗ trợ tài chính cho việc đào tạo chuyên biệt cho giảng viên trong lĩnh vực chip.

Các cơ chế và chính sách cụ thể sẽ được xây dựng nhằm thu hút nhân tài trong nước, kiều bào và các chuyên gia quốc tế trong ngành bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI) đến làm việc tại Việt Nam. Các chính sách này bao gồm học bổng và miễn học phí cho sinh viên, mức lương cạnh tranh và ưu đãi thuế thu nhập cá nhân cho các chuyên gia, cùng hỗ trợ visa lao động dài hạn cho người nước ngoài.

Theo tài liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự kiến sẽ có khoảng 10 nhà máy lắp ráp, đóng gói và kiểm tra, cùng 15 nhà máy sản xuất thiết bị phục vụ ngành bán dẫn vào năm 2030, đòi hỏi cung cấp khoảng 30.000 kỹ sư.

Việt Nam cũng có thể chứng kiến sự ra đời của 100 công ty không sản xuất chip (fabless), sử dụng khoảng 13.500 kỹ sư thiết kế chip vào năm 2030 – gấp 2,5 lần so với lực lượng lao động hiện tại tại 40 công ty thiết kế chip ở Việt Nam.

Cụ thể, khoảng 6.500 kỹ sư Việt Nam dự kiến sẽ được gửi ra nước ngoài làm việc, trong đó có 1.500 kỹ sư thiết kế chip và 5.000 người làm việc trong các công việc khác liên quan đến sản xuất chip. Theo chương trình quốc gia, Việt Nam cũng đặt mục tiêu chuẩn bị khoảng 5.000 chuyên gia AI phục vụ cho ngành công nghiệp bán dẫn vào cuối thập kỷ này.

Trong chiến lược phát triển ngành bán dẫn được công bố ngày 21/9, Việt Nam đặt mục tiêu ngành công nghiệp chip sẽ tạo ra doanh thu hàng năm 25 tỷ USD vào năm 2030. Tham vọng của Việt Nam cũng bao gồm ít nhất một nhà máy sản xuất bán dẫn quy mô nhỏ trong sáu năm tới. Mục tiêu dài hạn là xây dựng một hệ sinh thái bán dẫn tự chủ, với ít nhất ba nhà máy sản xuất, 20 nhà máy lắp ráp, đóng gói và kiểm tra, cùng 300 công ty thiết kế chip vào năm 2050, tạo ra doanh thu hàng năm khoảng 100 tỷ USD.

Vào tháng 7, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã lấy ý kiến về dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó liệt kê các ưu đãi cho các công ty chip. Bộ đề xuất hỗ trợ tài chính cho các chi phí mua sắm thiết bị hiện đại, vận chuyển dây chuyền sản xuất vào Việt Nam và đầu tư vào các dự án sản xuất chip mới.

Dự thảo luật cũng bao gồm việc đẩy nhanh các quy trình của chính phủ và cơ chế cụ thể cho các khoản đầu tư, nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa, nguyên vật liệu và linh kiện trong lĩnh vực chip. Các dự án lớn trong các ngành công nghiệp công nghệ số, như bán dẫn, cũng có thể được hưởng các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế nhập khẩu nguyên vật liệu và thiết bị, cũng như miễn phí thuê đất trong 10 năm.

Luật này dự kiến sẽ được trình lên Quốc hội vào tháng 10 và có thể có hiệu lực sớm nhất vào giữa năm 2025 nếu được thông qua.

Rộng hơn, Việt Nam cũng đang cân nhắc các phương pháp để duy trì sức hút đầu tư trong bối cảnh nước ta áp dụng mức thuế tối thiểu trên toàn cầu ở mức 15%. Một trong số đó là đề xuất thành lập quỹ hỗ trợ đầu tư bằng nguồn tiền từ thuế bổ sung và các nguồn phù hợp khác để cung cấp hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp đủ điều kiện trong các ngành công nghệ cao như AI và bán dẫn. Quỹ này sẽ chi trả các chi phí liên quan đến đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, đầu tư vào tài sản, sản xuất công nghệ cao và nghiên cứu phát triển.