Thứ năm 31/07/2025 06:52
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Dự thảo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư: Giữ hay bỏ hình thức hợp đồng BT?

12/10/2020 00:00
Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa công bố Dự thảo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Nhưng đối với hình thức BT, câu trả lời cho câu hỏi giữ hay bỏ các dự án BT vẫn chưa có lời giải đáp.

Băn khoăn bỏ hay giữ

Giáo sư Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT từng phân tích, đối với các dự án BT, thông thường, chính quyền địa phương phải đứng ở vị trí người ra đề bài cho doanh nghiệp tham gia đấu thầu để lựa chọn đối tác phù hợp, nhưng ở Hà Nội, vai trò ra đề bài chưa được thực hiện đầy đủ. “Khi dự án BT do doanh nghiệp tự lập dự án, dự toán trình thành phố phê duyệt, sau đó lại tự lựa chọn nhà thầu thi công nên việc đội vốn là điều đương nhiên. Nói cách khác, khi chính sách đang bị dẫn dắt bởi lợi ích tư nhân thì doanh nghiệp chỉ đề cao lợi ích kinh tế, họ sẽ không quan tâm đến lợi ích cộng đồng khác…”, giáo sư Võ nói.

Để xảy ra vi phạm ở hàng loạt dự án BT vừa qua, ông Võ cho rằng, Hà Nội chưa thực hiện nghiêm túc công tác giám sát hợp đồng BT trên địa bàn. Đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý, giám sát là Sở Kế hoạch & Đầu tư chưa xây dựng được cơ chế kiểm tra rõ ràng, đặc biệt là cơ chế kiểm tra đối với các dự án thuộc chuyên ngành khác như TN&MT, GTVT,… khi thanh tra và kiểm toán vào thì đụng đâu, sai phạm đấy.

Một “lỗ hổng” nữa được coi là nguyên nhân dẫn đến thất thoát đất đối ứng được ông Võ nêu ra, đó là công thức xác định giá đất thời điểm giao đất. “Xung quanh việc định giá đất còn có rất nhiều vấn đề phải bàn đến, vì ứng với mỗi loại đất lại được định giá trị khác nhau. Nếu chủ đầu tư xây dựng một con đường, rồi lấy quỹ đất đối ứng hai bên đường thì giá đất phải được xét duyệt sau khi hình thành con đường mới đảm bảo được tối đa giá trị, nhưng nguyên tắc này rất ít khi được thực hiện…”, ông Võ phân tích.

Để xây dựng tuyến đường BT Nguyễn Xiển - Hà Đông dài 3,5km, Hà Nội phải đổi cho Bitexco gần 90ha

Để xây dựng tuyến đường BT Nguyễn Xiển - Hà Đông dài 3,5km, Hà Nội phải đổi cho Bitexco gần 90ha "đất vàng" ở đường vành đai 3.

Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, công bố vào cuối tháng 9/2018 cũng nhận định rằng, việc xác định giá trị tài sản công trong dự án BT theo cơ chế Hội đồng Thẩm định giá thẩm định, UBND cấp tỉnh phê duyệt mà không thông qua đấu giá là “chưa thể hiện được sự công khai, minh bạch khi thanh toán cho nhà đầu tư”.

Nhưng ở một bình diện khác cũng phải thừa nhận rằng cơ chế đổi đất lấy hạ tầng cũng đã giúp nhiều địa phương cải thiện hệ thống cở sở hạ tầng trong bối cảnh ngân sách khó khăn. Nên câu trả lời cho câu hỏi có hay không việc tiếp tục thực hiện dự án BT là một trong những câu hỏi khiến Ban soạn thảo Luật PPP đau đầu.

Theo ông Nguyễn Đăng Trương, Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tại một cuộc họp về việc xây dựng Luật PPP mới đây đã cho biết trên thực tế, số lượng dự án BT chiếm hơn một nửa tổng số các dự án PPP.

“Bây giờ, nếu dừng triển khai hình thức BT thì sẽ gây sốc cho hệ thống”, ông Tương nói.

Thay đổi đất lấy hạ tầng bằng phương thức nào?

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA trong một lần trả lời báo giới về hình thức BT đã nhấn mạnh, cần tách bạch giữa hai chuyện: Việc các nhà đầu tư tham gia các dự án hạ tầng theo phương thức PPP và cách thức thanh toán của hợp đồng hợp tác.

Theo đó, một mặt, việc kiểm soát khâu đánh giá năng lực nhà đầu tư BT hoặc BOT cũng như kiểm soát giá thành xây dựng là cần thiết, có thể thực thi theo con đường đấu giá - nhà đầu tư nào đưa phương án BT có giá thành hợp lý, đảm bảo năng lực tài chính, đầu tư, vận hành, sẽ có cơ hội trúng đấu giá, đảm bảo công bằng công khai và minh bạch. Một mặt khác, quỹ đất dự kiến dùng làm tài sản thanh toán, hay nói nôm na là đổi lấy dự án hạ tầng - thay vì đổi ngang cho nhà đầu tư tham gia trúng thầu BT, BOT, sẽ được đấu giá công khai minh bạch qua trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản.

Trên cơ sở đó, Nhà nước thu được nguồn tiền tối đa -đặc biệt với các tài sản đất công có giá cao có nhiều tổ chức muốn sở hữu, phát triển và khai thác. Nguồn tiền thu được dùng chi trả cho giá dự án tư nhân tham gia xây dựng hạ tầng, phần dôi dư bổ sung ngân sách.

Tại Dự thảo lần 1, Dự thảo Luật về PPP, Ban soạn thảo đã đưa ra phương án đối với loại hợp đồng BT, trong trường hợp tiếp tục thực hiện loại hợp đồng BT, Bộ KH&ĐT đưa ra 2 phương án lấy ý kiến: Một là đấu thầu dự án BT (Nhà đầu tư ứng trước tiền GPMB, thực hiện đấu giá khu đất để thanh toán dự án BT. Tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thu được sau khi có kết quả đấu giá sẽ được thanh toán trực tiếp cho nhà đầu tư BT, phần còn lại được nộp vào ngân sách nhà nước); hai là thực hiện kết hợp đồng thời đấu giá đất và đấu thầu công trình BT (Nhà đầu tư chào đồng thời giá trị quỹ đất thanh toán và giá trị công trình BT. Giá trị quỹ đất được xác định trong hợp đồng).

“Nếu chúng ta muốn làm dự án nhanh thì có thể thanh toán đối trừ luôn, đảm bảo đất vẫn đấu giá theo Luật Đất đai, dự án vẫn được đấu thầu công khai, minh bạch”, ông Trương nói.

Ủng hộ các đề xuất này, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó tổng thanh tra Chính phủ cho rằng, cần thiết phải sửa đổi các luật liên quan, nhất là Luật Đất đai.

TAGS:

Tin bài khác
Doanh nghiệp logistics Việt: Tăng tốc chuyển đổi, chinh phục chuỗi cung ứng toàn cầu

Doanh nghiệp logistics Việt: Tăng tốc chuyển đổi, chinh phục chuỗi cung ứng toàn cầu

Trước sức ép từ chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh nghiệp logistics Việt đang chuyển mình mạnh mẽ: Đổi mới vận hành, đầu tư công nghệ, mở rộng hợp tác quốc tế. Tuy nhiên, song hành với cơ hội là hàng loạt thách thức đặt ra như chi phí tăng, rào cản pháp lý, biến động thị trường khó lường...
VN-Index lập đỉnh lịch sử 1.552 điểm dòng tiền bùng nổ, chờ nhịp điều chỉnh

VN-Index lập đỉnh lịch sử 1.552 điểm dòng tiền bùng nổ, chờ nhịp điều chỉnh

VN-Index đạt đỉnh lịch sử 1.552 điểm với thanh khoản 26.600 tỷ đồng phiên sáng 28/7. Dù định giá còn hấp dẫn, chuyên gia Yuanta dự báo thị trường sắp điều chỉnh kỹ thuật.
Phòng vệ thương mại: “Lá chắn” bảo vệ hợp pháp ngành sản xuất trong nước

Phòng vệ thương mại: “Lá chắn” bảo vệ hợp pháp ngành sản xuất trong nước

Trong bối cảnh hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đối mặt với những áp lực mới về phòng vệ thương mại, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng chính sách và triển khai các biện pháp hỗ trợ nhằm bảo vệ quyền lợi của ngành sản xuất trong nước; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu.
Tesla gặp khó: Phải đặt cược vào robotaxi để cứu doanh thu

Tesla gặp khó: Phải đặt cược vào robotaxi để cứu doanh thu

Doanh số xe điện lao dốc, Tesla buộc phải kỳ vọng vào mảng robotaxi chưa thành hình nhằm giữ vững định giá thị trường và lấy lại đà tăng trưởng.
Trái phiếu bất động sản đối mặt áp lực đáo hạn kéo dài

Trái phiếu bất động sản đối mặt áp lực đáo hạn kéo dài

Theo Báo cáo thị trường trái phiếu doanh nghiệp quý II/2025 của S&I Ratings, nhóm trái phiếu bất động sản đang đối mặt với áp lực đáo hạn lớn kéo dài đến năm 2027.
IFRS – Cánh cửa hội nhập toàn diện cho doanh nghiệp Việt

IFRS – Cánh cửa hội nhập toàn diện cho doanh nghiệp Việt

IFRS hé lộ về lộ trình chuẩn hóa tài chính cho doanh nghiệp Việt, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và tiếp cận vốn toàn cầu trong bối cảnh hội nhập sâu rộng
6 tháng đầu năm 2025: Những con thuyền "trái phiếu" tìm thấy dòng chảy ổn định

6 tháng đầu năm 2025: Những con thuyền "trái phiếu" tìm thấy dòng chảy ổn định

Có thể ví thị trường quỹ Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 giống như một con thuyền đang chèo lái qua một vùng biển đầy biến động. Trong khi các con thuyền "cổ phiếu" đang gặp phải những cơn gió ngược và dòng chảy mạnh làm tiêu hao nguồn lực (rút ròng), thì những con thuyền "trái phiếu" lại tìm thấy được dòng chảy ổn định hơn, thậm chí có dấu hiệu bắt đầu lấp đầy khoang tàu (vào ròng), dù chưa hoàn toàn quay trở lại trạng thái khởi sắc ban đầu.
Univ.Star 2025 truy tìm ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo từ đại học Hàn Quốc và Việt Nam

Univ.Star 2025 truy tìm ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo từ đại học Hàn Quốc và Việt Nam

Theo thông tin mới nhất, Univ.Star 2025- Cuộc thi đổi mới và khởi nghiệp sáng tạo đã nhận hơn 203 dự án với sự tham gia của hơn 750 sinh viên từ 37 trường đại học tại TP. Hồ Chí Minh và 12 trường Đại học Hàn Quốc. Với sự tài trợ của HS HYOSUNG, tổng giải thưởng cuộc thi lên đến 200 triệu đồng.
Xuất khẩu gạo: Doanh nghiệp lao đao vì giá giảm và vướng mắc VAT

Xuất khẩu gạo: Doanh nghiệp lao đao vì giá giảm và vướng mắc VAT

Trong nửa đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu 4,72 triệu tấn gạo, thu về 2,44 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2024, sản lượng tăng 3,6%, nhưng kim ngạch lại giảm mạnh 15,4%, chủ yếu do giá xuất khẩu bình quân giảm sâu.
Khi ngân hàng bắt tay với startup: Từ “tài sản đảm bảo” đến niềm tin vào nhà sáng lập

Khi ngân hàng bắt tay với startup: Từ “tài sản đảm bảo” đến niềm tin vào nhà sáng lập

"Bạn có tài sản đảm bảo không?" – Đây là câu hỏi đầu tiên mà nhiều ngân hàng đặt ra khi một doanh nghiệp muốn vay vốn. Nhưng với các startup, đôi khi tất cả tài sản họ có chỉ là… chính bản thân mình.
Giá cà phê tăng vọt, Việt Nam lập kỷ lục xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025

Giá cà phê tăng vọt, Việt Nam lập kỷ lục xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025

Xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 947 nghìn tấn, trị giá 5,45 tỷ USD, tăng 4,5% về lượng và tăng mạnh 66,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.
Dệt may, da giày Việt Nam: Bài toán nội địa hóa 70% nguyên liệu

Dệt may, da giày Việt Nam: Bài toán nội địa hóa 70% nguyên liệu

Xuất khẩu vượt 70 tỷ USD nhưng vẫn phụ thuộc tới 60% nguyên phụ liệu nhập khẩu, ngành dệt may và da giày Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong chuỗi cung ứng. Mục tiêu đạt 100 tỷ USD xuất khẩu và nội địa hóa 70% nguyên phụ liệu sẽ chỉ khả thi nếu công nghiệp phụ trợ được “cởi trói” bằng những chính sách quyết liệt, thực chất.
Đề xuất hộ kinh doanh phải dùng tài khoản ngân hàng riêng

Đề xuất hộ kinh doanh phải dùng tài khoản ngân hàng riêng

UBND TP Hà Nội đề xuất quy định bắt buộc hộ kinh doanh phải đăng ký tài khoản ngân hàng và sử dụng giao dịch điện tử phục vụ riêng cho hoạt động kinh doanh.
Founder Local Brand LAM KHUE: "Tôi thất bại vì tư duy sai, không phải vì thiếu năng lực"

Founder Local Brand LAM KHUE: "Tôi thất bại vì tư duy sai, không phải vì thiếu năng lực"

Founder LAM KHUE chia sẻ 7 sai lầm khiến thương hiệu thời trang Việt phải đóng cửa sau 8 năm. Bài học đắt giá dành cho startup và người kinh doanh sáng tạo.
Đề xuất hộ kinh doanh bắt buộc đăng ký tài khoản ngân hàng riêng phục vụ kinh doanh

Đề xuất hộ kinh doanh bắt buộc đăng ký tài khoản ngân hàng riêng phục vụ kinh doanh

Góp ý về hồ sơ chính sách của Dự án Luật Quản lý thuế (thay thế), UBND TP Hà Nội đã đưa ra đề xuất yêu cầu hộ kinh doanh phải bắt buộc đăng ký tài khoản ngân hàng hoặc tài khoản giao dịch điện tử riêng biệt phục vụ cho hoạt động kinh doanh.