Công bố Hướng dẫn của ASEAN về các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Quyền lợi người tiêu dùng và nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Luật BV QLNTD) số 59/2010/QH12 quy định: Người tiêu dùng là người mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, tổ chức (khoản 1, Điều 3 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng).

Điều 8 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định về quyền của người tiêu dùng, cụ thể như sau: Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ cung cấp;

Được cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; nội dung giao dịch hàng hóa, dịch vụ; nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa; được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch và thông tin cần thiết khác về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng đã mua, sử dụng;

Lựa chọn hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch và các nội dung thỏa thuận khi tham gia giao dịch với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ;

Góp ý kiến với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ về giá cả, chất lượng hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung khác liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ;

Tham gia xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;

Yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hàng hóa, dịch vụ không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, chất lượng, số lượng, tính năng, công dụng, giá cả hoặc nội dung khác mà tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đã công bố, niêm yết, quảng cáo hoặc cam kết;

Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan;

Được tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn kiến thức về tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ.

Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được quy định tại Điều 4 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Cụ thể: Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là trách nhiệm chung của Nhà nước và toàn xã hội; Quyền lợi của người tiêu dùng được tôn trọng và bảo vệ theo quy định của pháp luật; Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng phải được thực hiện kịp thời, công bằng, minh bạch, đúng pháp luật; Hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không được xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và tổ chức, cá nhân khác.

Hướng dẫn của Ủy ban Bảo vệ Người tiêu dùng ASEAN

Ủy ban Bảo vệ Người tiêu dùng ASEAN (ACCP) đã công bố Hướng dẫn của ASEAN về các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng với mục tiêu đẩy mạnh phong trào bảo vệ người tiêu dùng trong khu vực.

Hướng dẫn này là minh chứng cho tính hợp pháp và tầm quan trọng của các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng giữ vai trò quan trọng trong hai lĩnh vực chính:

Thứ nhất, thông tin, tư vấn, hỗ trợ và đại diện cho người tiêu dùng, thông qua hệ thống mạng lưới các chi hội hoạt động đến tận cấp cơ sở tại địa phương. Khi làm như vậy, các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng giúp người tiêu dùng nâng cao sự tự tin và đưa ra quyết định mua hàng phù hợp hơn.

Thứ hai, đại diện cho tiếng nói của tập thể người tiêu dùng nói chung. Khi các quy định của pháp luật cho phép điều đó, hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có thể hỗ trợ cho các khiếu nại của tập thể người tiêu dùng, chẳng hạn giải quyết thông qua tòa án hoặc các cơ chế giải quyết tranh chấp (ADR) ngoài tòa án.

Bên cạnh đó, việc tham vấn và tham gia của các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng trong quá trình hoạch định chính sách là không thể thiếu để đảm bảo rằng các chính sách, pháp luật và quy định của nhà nước phù hợp với lợi ích hợp pháp và quyền của người tiêu dùng.

Các Hướng dẫn này được ACCP soạn thảo với sự tham vấn của những tổ chức, cá nhân ủng hộ người tiêu dùng, các hiệp hội, hội và các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng đang hoạt động tại các nước thành viên; hướng tới việc áp dụng các Nguyên tắc Cấp cao ASEAN về Bảo vệ người tiêu dùng (AHLPCP), đáng chú ý có các nguyên tắc cụ thể như sau:

Nguyên tắc 2: Người tiêu dùng được trang bị các kỹ năng, kiến ​​thức, thông tin và sự tự tin để thực hiện Quyền lợi chính đáng của họ.

Nguyên tắc 4: Người tiêu dùng được tiếp cận với các nguồn tư vấn thích hợp và thuận tiện để giải quyết tranh chấp, bao gồm cơ chế giải quyết tranh chấp ngoài tòa án (ADR).

Nguyên tắc 6: Tích cực tuyên truyền phổ biến pháp luật tới người tiêu dùng.

Nguyên tắc 7: Đảm bảo việc hợp tác chặt chẽ giữa các cấp của Cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp và các bên liên quan khác.

Theo Hướng dẫn của Liên hợp quốc về Bảo vệ người tiêu dùng (UNGCP), các chính phủ ở ASEAN được khuyến khích, thúc đẩy tạo môi trường thuận lợi cho công việc của các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ người tiêu dùng để các tổ chức này có thể hỗ trợ cho cộng đồng người tiêu dùng.

Trên cơ sở đó, Cục Cạnh tranh & Bảo vệ người tiêu dùng thông tin, đăng tải bản Hướng dẫn của ASEAN về các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nói trên để người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân có liên quan được biết.

Bảo Ngân