Chuyển đổi năng lượng tạo động lực mới cho sự phát triển kinh tế và việc làm

Tiềm năng việc làm mới từ chuyển đổi năng lượng. Nguồn ảnh: TTXVN

Theo Báo cáo Hằng năm về Năng lượng Tái tạo và Việc làm năm 2022 do Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) thực hiện, số lượng việc làm toàn cầu trong lĩnh vực năng lượng tái tạo đã đạt tới con số 12,7 triệu vào năm 2021. Con số này không chỉ phản ánh đà tăng trưởng mạnh mẽ trong vòng 10 năm qua, mà còn khẳng định rằng việc chuyển đổi các hệ thống năng lượng cũ sang năng lượng mới đang mở ra một thị trường lao động đầy tiềm năng.

Năng lượng mặt trời hiện là “ông hoàng” trong lĩnh vực này với 4,3 triệu việc làm được tạo ra trong năm 2021, chiếm hơn một phần ba lực lượng lao động trong ngành năng lượng tái tạo. Điều này cho thấy, đầu tư vào các công nghệ sạch không chỉ giúp giảm thiểu khí thải mà còn kích thích một chuỗi giá trị mới từ sản xuất đến lắp đặt, bảo trì và nghiên cứu phát triển.

Những nước dẫn đầu trong cuộc cách mạng xanh

Tại châu Âu, với khoảng 40% sản lượng điện gió toàn cầu và vai trò là nhà xuất khẩu thiết bị điện gió hàng đầu, khu vực này đang tạo ra hàng nghìn việc làm mới. Đặc biệt, Đức đã khẳng định vị thế tiên phong với chương trình chuyển đổi năng lượng mạnh mẽ, không chỉ phát triển sản xuất thiết bị điện gió mà còn mở rộng cơ hội việc làm trong các lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất, lắp đặt và bảo trì.

Không chỉ ở châu Âu, các cường quốc kinh tế khác cũng đang tích cực đầu tư vào năng lượng tái tạo. Trung Quốc, với vai trò là nhà sản xuất và lắp đặt tấm pin mặt trời hàng đầu, đã tạo nên làn sóng việc làm mới, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng gió ngoài khơi. Trong khi đó, các quốc gia Đông Nam Á đang dần khẳng định vị thế sản xuất điện mặt trời và nhiên liệu sinh học quy mô lớn.

Ấn Độ, với mục tiêu đạt 175 GW năng lượng tái tạo vào năm 2022, đã triển khai hàng loạt dự án điện mặt trời quy mô lớn. Những dự án này không chỉ giúp giảm chi phí năng lượng mà còn tạo ra hàng triệu cơ hội việc làm, mở ra triển vọng cho sự phát triển kinh tế xanh bền vững. Ở châu Mỹ, Mexico, Brazil và các bang tiên phong như California, Texas của Mỹ đã và đang chứng minh rằng, chuyển đổi năng lượng có thể là chìa khóa giải quyết bài toán việc làm và tăng trưởng kinh tế.

Tiềm năng việc làm mới từ chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam

Không nằm ngoài xu thế toàn cầu, Việt Nam cũng đang có những bước tiến đáng kể trong chuyển đổi năng lượng. Các cơ chế, chính sách khuyến khích từ Nhà nước, như Nghị quyết số 55-NQ/TW về Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, cùng Quyết định số 1658/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, đã tạo nền tảng vững chắc cho việc chuyển dịch sang năng lượng xanh.

Một dự án điện gió tại huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận. (Ảnh: Huy Hùng)

Luật Điện lực được Quốc hội thông qua vào tháng 11/2024 càng khẳng định mục tiêu chuyển đổi năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng và hướng tới mục tiêu phát thải ròng “0” vào năm 2050. Các dự án điện gió ở các tỉnh ven biển như Bình Thuận, Ninh Thuận và Phú Yên đang thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Điển hình là dự án điện gió Trung Nam tại Ninh Thuận, khánh thành từ năm 2021, đã tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm cho công nhân xây dựng, kỹ sư và nhân viên vận hành, bảo trì, góp phần cải thiện đáng kể mức sống và cơ hội phát triển của người dân địa phương.

Dự án điện gió Hanbaram tại xã Bắc Phong, Thuận Bắc (Ninh Thuận). (Nguồn: TTXVN)

Chuyển đổi năng lượng không chỉ đơn thuần là nhiệm vụ bảo vệ môi trường mà còn là chiến lược phát triển kinh tế xã hội toàn diện. Việc tạo ra hàng triệu công ăn việc làm mới trong các lĩnh vực sản xuất, lắp đặt, nghiên cứu và phát triển công nghệ là minh chứng sống động cho sức mạnh của đầu tư xanh. Quan trọng hơn, báo cáo của ILO còn nhấn mạnh việc cải thiện chất lượng và điều kiện làm việc, cùng với sự gia tăng tỷ lệ lao động nữ, mở ra hướng đi nhân văn và bền vững cho thị trường lao động toàn cầu.