Vướng mắc thể chế “trói chân” doanh nghiệp tư nhân và nhà vước
Đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai, không khỏi bày tỏ sự lo ngại trước những vướng mắc trong thể chế, đặc biệt là các thủ tục hành chính rườm rà và thiếu minh bạch. Ông cho rằng, trong khi Chính phủ đang nỗ lực đầu tư hàng trăm nghìn tỷ đồng vào cơ sở hạ tầng, bao gồm các dự án giao thông trọng điểm và đường sắt cao tốc, thì một nghịch lý đáng buồn là tỷ lệ phát triển đầu tư tư nhân lại ngày càng suy giảm. Cụ thể, trong bối cảnh các nguồn lực đầu tư công được đẩy mạnh, tỷ lệ tăng trưởng đầu tư tư nhân hiện chỉ đạt 7%, bằng một nửa so với các giai đoạn trước. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: tại sao nguồn lực công lớn như vậy lại không thể dẫn dắt, kích thích đầu tư tư nhân phát triển mạnh mẽ?
Đại biểu Trịnh Xuân An - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai, (Ảnh: Quochoi.vn). |
“Chúng ta hay nói đến nguyên tắc đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, nhưng thực tế, đầu tư tư nhân vẫn chưa có sự bứt phá. Nghịch lý này cần phải được giải quyết nếu chúng ta muốn nền kinh tế thực sự phát triển bền vững,” đại biểu Trịnh Xuân An nhấn mạnh. Ông cũng đề nghị các cơ quan quản lý cần cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân tiếp cận các cơ hội đầu tư, đặc biệt là trong các dự án lớn, chiến lược quốc gia.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng lưu ý rằng không chỉ các doanh nghiệp tư nhân gặp khó khăn mà ngay cả các doanh nghiệp nhà nước, vốn là “xương sống” của nền kinh tế, cũng đang bị “trói chân” bởi các thủ tục hành chính phức tạp. Những doanh nghiệp lớn, có tiềm lực mạnh như các tập đoàn nhà nước, cũng không thể vươn mình phát triển mạnh mẽ vì các vướng mắc trong quy trình thủ tục.
Một trong những điểm đáng chú ý trong phiên thảo luận là việc khơi thông các điểm nghẽn về thể chế để thúc đẩy sự tham gia mạnh mẽ của các doanh nghiệp tư nhân vào các dự án trọng điểm quốc gia. Đại biểu Trịnh Xuân An đề xuất rằng, Chính phủ nên mạnh dạn giao cho các doanh nghiệp tư nhân tham gia thực hiện các công trình trọng điểm quốc gia. Điều này không chỉ giúp đẩy mạnh đầu tư tư nhân mà còn tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
“Tạo cơ hội cho các doanh nghiệp tư nhân không chỉ là việc trao cơ hội kinh doanh mà còn là sự khẳng định vai trò quan trọng của họ trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”, ông An nói. Việc đẩy mạnh đầu tư tư nhân vào các dự án cơ sở hạ tầng không chỉ giúp giải quyết bài toán vốn cho các dự án lớn, mà còn thúc đẩy sự phát triển của thị trường, tạo ra công ăn việc làm và gia tăng năng suất lao động.
Một trong những vấn đề nổi bật được đưa ra trong phiên thảo luận là tình trạng lãng phí nguồn lực do các dự án chậm tiến độ hoặc bị bỏ hoang. Theo đại biểu Trịnh Xuân An, Nghị quyết 78 của Quốc hội đã chỉ ra 51 dự án đầu tư có vấn đề, trong đó có 13 dự án trọng điểm đang bị chậm tiến độ, 19 dự án bị bỏ hoang và 880 dự án chưa đưa đất đai vào sử dụng. Việc này không chỉ gây lãng phí tài nguyên mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Ông An kêu gọi Chính phủ và các cơ quan chức năng cần xử lý những dự án tồn đọng này một cách quyết liệt và khẩn trương. "Chúng ta cần xử lý các dự án trong danh mục đã được Quốc hội chỉ ra, đồng thời phải có những chỉ đạo rõ ràng, rốt ráo để không xảy ra tình trạng lãng phí nguồn lực", ông An nhấn mạnh.
Cải cách thể chế khơi thông tăng trưởng
Đại biểu Đào Hồng Vận, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên, (Ảnh: Quochoi.vn). |
Bên cạnh đó, đại biểu Đào Hồng Vận, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên, cũng bày tỏ sự lo ngại về việc lãng phí nguồn lực xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư tư nhân. Ông cho rằng, nhiều dự án của các nhà đầu tư đang triển khai nhưng không thể đưa vào khai thác, dẫn đến sự lãng phí lớn đối với tài nguyên và vốn đầu tư. Đại biểu này đề nghị cần tăng cường cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và làm rõ trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc giải quyết các vướng mắc thủ tục.
Một trong những giải pháp được các đại biểu Quốc hội đề xuất để tháo gỡ vướng mắc thể chế là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương trong công tác quản lý, và tăng cường sự minh bạch trong các quy trình quản lý. Đại biểu Đặng Bích Ngọc, Đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình, cho rằng, cải cách thể chế là yêu cầu cấp bách nếu chúng ta muốn nền kinh tế thực sự phát triển mạnh mẽ và bền vững trong giai đoạn tới.
Đại biểu Đặng Bích Ngọc, Đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình, ( Ảnh: Quochoi.vn). |
Bà Ngọc nhấn mạnh rằng, năm 2024 sẽ là thời gian quyết định trong việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, vì vậy, cần phải tháo gỡ mọi vướng mắc về thể chế và cơ chế để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển. Các đại biểu Quốc hội cũng nhất trí cho rằng, Chính phủ cần chủ động ban hành các cơ chế, chính sách cụ thể để khắc phục những điểm nghẽn trong thể chế, đồng thời thường xuyên đánh giá chất lượng và hiệu quả của các chính sách, để điều chỉnh kịp thời.
Cải cách thể chế không phải là một quá trình dễ dàng và nhanh chóng. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khi nền kinh tế đang đối diện với nhiều thách thức, việc tháo gỡ vướng mắc thể chế trở thành yếu tố tiên quyết giúp nền kinh tế Việt Nam phục hồi và phát triển mạnh mẽ. Các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra công ăn việc làm, thúc đẩy sản xuất, và đóng góp vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, họ chỉ có thể phát huy hết tiềm năng khi có một môi trường pháp lý minh bạch, ổn định và hỗ trợ mạnh mẽ từ các cơ quan nhà nước.
Với các đề xuất cải cách thể chế mạnh mẽ từ các đại biểu Quốc hội, hy vọng rằng trong thời gian tới, Việt Nam sẽ chứng kiến một bước đột phá trong việc thúc đẩy nền kinh tế, mở rộng cơ hội cho doanh nghiệp phát triển, và giải quyết những vấn đề tồn tại lâu nay trong các dự án đầu tư công.
Để nền kinh tế Việt Nam có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững, cần có sự đồng hành của doanh nghiệp, từ doanh nghiệp nhà nước đến doanh nghiệp tư nhân. Thế nhưng, sự phát triển của doanh nghiệp hiện nay không chỉ phụ thuộc vào vốn đầu tư hay chiến lược kinh doanh mà còn liên quan mật thiết đến thể chế và cơ chế quản lý nhà nước. Việc giải quyết triệt để các vướng mắc thể chế sẽ là chìa khóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong những năm tới.
Do đó, cần có những bước đi cụ thể, quyết liệt và đồng bộ từ Chính phủ, Quốc hội và các cơ quan chức năng trong việc cải cách thể chế, tháo gỡ các điểm nghẽn thủ tục hành chính và tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi, minh bạch hơn cho các doanh nghiệp phát triển, qua đó đóng góp tích cực vào sự phát triển