| Doanh nghiệp thủy sản đột phá số hóa: Mục tiêu gỡ “thẻ vàng” IUU trước 2025 |
Xu hướng tăng trưởng bứt phá, tôm và cá tra tiếp tục dẫn dắt
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 11/2025 đạt gần 990 triệu USD, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2024. Trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu chưa hoàn toàn ổn định, mức tăng này cho thấy sự chủ động của doanh nghiệp trong sản xuất và điều chỉnh thị trường mục tiêu. Tôm tiếp tục dẫn đầu với hơn 385 triệu USD, tăng 11,7%, trong đó tôm chân trắng và tôm hùm đều tăng trưởng hai chữ số. Cá tra đạt gần 197 triệu USD, tăng 9,7%; các sản phẩm mực, cá biển và nhuyễn thể có vỏ cũng cải thiện mạnh nhờ sự phục hồi nhu cầu tại châu Á và Nam Mỹ.
![]() |
| Tôm tiếp tục dẫn đầu với hơn 385 triệu USD, tăng 11,7%. |
Xuất khẩu sang các thị trường CPTPP, Trung Quốc, Hong Kong (Trung Quốc) , EU và Brazil đều tăng, trong khi thị trường Mỹ giảm gần 5% do doanh nghiệp giãn tiến độ giao hàng để chờ rõ hơn các quy định nhập khẩu mới dự kiến áp dụng từ năm 2026. Tính đến hết tháng 11/2025, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt hơn 10,5 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong cơ cấu mặt hàng, tôm đạt 4,31 tỷ USD, tăng 21,2%; cá tra đạt hơn 2 tỷ USD, tăng 9%; cá ngừ đạt 855,7 triệu USD; các nhóm sản phẩm giá trị gia tăng tiếp tục duy trì tăng trưởng hai chữ số. Khối thị trường CPTPP chiếm 27,2% tổng kim ngạch, tăng 24,3%.
Theo VASEP, việc đẩy mạnh giao hàng trong tháng 11/2025 cho thấy doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động thích ứng. Các đơn vị tạm thời hạn chế ký hợp đồng mới để chờ hướng dẫn từ phía Mỹ, nhưng nhu cầu ổn định tại Nhật Bản, châu Âu và khối CPTPP sẽ tiếp tục hỗ trợ tăng trưởng xuất khẩu tôm trong thời gian tới.
Dự báo bước sang tháng 12/2025, kim ngạch có thể điều chỉnh nhẹ do yếu tố mùa vụ và tâm lý thận trọng của nhà nhập khẩu. Dù vậy, triển vọng của cả năm 2025 vẫn rất lạc quan. Tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản được dự báo đạt 11,2 – 11,3 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay. Trong đó tôm có thể vượt 4,6 tỷ USD, thiết lập kỷ lục mới; cá tra dự kiến đạt hơn 2,1 tỷ USD; cá ngừ có khả năng tiến gần mốc 1 tỷ USD.
Thách thức bền vững và nỗ lực củng cố vị thế xuất khẩu
Bức tranh tăng trưởng đã xuất hiện từ 9 tháng đầu năm 2025 khi kim ngạch xuất khẩu đạt 8,33 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ. Tôm tiếp tục là mặt hàng trụ cột với gần 3,4 tỷ USD, tăng 20% nhờ nhu cầu ổn định tại Mỹ, Nhật Bản và EU; cá tra đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng gần 10%; các sản phẩm mực - bạch tuộc, cá biển và nhuyễn thể đều tăng trưởng tích cực. Cá ngừ giảm nhẹ còn 705 triệu USD do cạnh tranh mạnh tại thị trường đại dương, song tín hiệu đơn hàng đang được cải thiện.
Ở góc độ nguồn cung, tổng sản lượng thủy sản 9 tháng đạt 7,72 triệu tấn, trong đó nuôi trồng chiếm hơn 1,3 triệu tấn và khai thác đạt khoảng 1,8 triệu tấn, tốc độ tăng bình quân 3,3%. Theo ông Vũ Tuấn Cường, Giám đốc Trung tâm 3K thuộc Cục Thủy sản và Kiểm ngư, thủy sản là một trong những trụ cột của nông nghiệp Việt Nam và mục tiêu xuất khẩu 10,5 – 11 tỷ USD là hoàn toàn khả thi.
Tuy nhiên, theo ông Cường, bên cạnh những tín hiệu tích cực, ngành vẫn đối mặt thách thức lớn. “Thẻ vàng” IUU của EU tiếp tục là rào cản ảnh hưởng đến uy tín và chi phí xuất khẩu. Theo Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú Biển (MMPA), từ ngày 1/1/2026, một số nghề cá như cá ngừ, cá kiếm, mực, cá thu, cá mú và ghẹ có nguy cơ bị hạn chế xuất khẩu vào Mỹ nếu không đáp ứng yêu cầu bảo tồn.
Tại phiên họp Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU, ông Nguyễn Hoài Nam, Tổng thư ký VASEP, cho rằng ngành cần chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng minh bạch và bền vững, trong đó trọng tâm là số hóa chuỗi cung ứng, mở rộng hệ thống cảng cá đạt chuẩn và hoàn thiện khung pháp lý nghề cá nhằm tăng khả năng kiểm soát nguồn nguyên liệu.
Với những kết quả nổi bật trong năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam đang củng cố mạnh mẽ vị thế trên bản đồ xuất khẩu thế giới. Mốc 11 tỷ USD không chỉ là kỷ lục mới mà còn là minh chứng cho sức bật của kinh tế biển xanh trong hành trình vươn ra thị trường toàn cầu.