Thứ tư 30/04/2025 01:04
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

Thí điểm sàn giao dịch tiền số, cách tiếp cận toàn diện và cân bằng

15/03/2025 10:20
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và tài chính, tiền kỹ thuật số đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, để đảm bảo sự phát triển bền vững của loại tài sản này, Việt Nam cần phải xây dựng một khung pháp lý vững chắc và thận trọng. Ông Trương Văn Phước, nguyên Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, đã chia sẻ quan điểm trên nhandan.vn về việc thí điểm sàn giao dịch tiền số tại Việt Nam, khẳng định sự cần thiết của một cách tiếp cận toàn diện và cân bằng.
Thí điểm sàn giao dịch tiền số, cách tiếp cận toàn diện và cân bằng

Khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số là cần thiết

Theo ông Phước, việc xây dựng một khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số là vô cùng quan trọng, bởi nó sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển của loại tài sản này. Ông nhấn mạnh rằng, cần có một cách tiếp cận đa chiều và thận trọng trong quá trình phát triển, nhằm tránh những tác động tiêu cực đến nền kinh tế và xã hội.

“Cuối tháng 2/2025, trong buổi làm việc với Ban Chính sách Chiến lược Trung ương về mục tiêu tăng trưởng kinh tế, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo cần nghiên cứu áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) để thành lập sàn giao dịch cho đồng tiền kỹ thuật số dưới dạng một tài sản ảo. Mục đích là để tránh những tác động xấu đến nền kinh tế và các vấn đề xã hội, đồng thời giúp đóng góp giá trị cho nền kinh tế đất nước,” ông Phước cho biết.

Bài học từ kinh nghiệm quốc tế

Ông Phước ví tiền kỹ thuật số như một nhánh nước mới trong dòng sông kinh tế, mang theo cơ hội lẫn rủi ro. Dòng nước này không thể ngừng lại, nhưng nếu không có các biện pháp điều tiết hợp lý, nó sẽ có thể tràn bờ và gây ra những hậu quả không mong muốn. Bài toán đặt ra là chúng ta nên "dẫn nước" thế nào để tận dụng lợi ích mà không gây rủi ro cho hệ thống tài chính.

Ông cũng chỉ ra rằng, các quốc gia trên thế giới hiện vẫn chưa có sự thống nhất trong cách tiếp cận khung pháp lý đối với tiền kỹ thuật số.

“Ở Trung Quốc, việc giao dịch tiền kỹ thuật số đã bị cấm nghiêm ngặt do lo ngại về sự kiểm soát tài chính và ổn định kinh tế,” ông Phước nhắc đến một ví dụ điển hình. “Trong khi đó, nhiều quốc gia như Mỹ lại có cách tiếp cận linh hoạt hơn, coi tiền kỹ thuật số như một loại hàng hóa hoặc tài sản.”

"Ở Hoa Kỳ, pháp luật không có quan điểm thống nhất về tiền kỹ thuật số mà phụ thuộc vào cơ quan quản lý và bối cảnh cụ thể. Quan điểm chung của Chính phủ Hoa Kỳ là không công nhận tiền kỹ thuật số như Bitcoin là tiền hợp pháp, tức chúng không được xem là tiền tệ chính thức để thanh toán các nghĩa vụ pháp lý như thuế hoặc nợ công. Tuy nhiên, Mạng lưới Thực thi tội phạm tài chính thuộc Bộ Tài chính Hoa Kỳ coi tiền kỹ thuật số là "tiền tệ" trong một số trường hợp liên quan đến chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố.

Ủy ban Giao dịch Hàng hóa tương lai chính thức coi Bitcoin và Ethereum là hàng hóa từ năm 2015. Cục Thuế Hoa Kỳ lại coi tiền kỹ thuật số là tài sản thay vì tiền tệ từ năm 2014, do đó các giao dịch liên quan đến loại tiền này như mua bán, trao đổi, khai thác đều chịu thuế như đối với tài sản.

Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ không xem tất cả tiền kỹ thuật số là chứng khoán, nhưng nếu một loại tiền kỹ thuật số được phát hành thông qua một đợt chào bán ban đầu hoặc có đặc điểm như một hợp đồng đầu tư, nó có thể bị coi là chứng khoán.

Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, tiền kỹ thuật số không phải là cơn sốt nhất thời mà có thể trở thành một xu thế không thể đảo ngược".

Đề xuất thí điểm sàn giao dịch tiền kỹ thuật số tại Việt Nam

Ông Phước cho rằng Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc phát triển thị trường tiền kỹ thuật số. Theo ông, tỷ lệ người Việt sở hữu và giao dịch tiền kỹ thuật số nằm trong nhóm cao nhất thế giới. Trong khi số liệu này chủ yếu là ước tính từ các khảo sát quốc tế, ông Phước nhấn mạnh rằng Việt Nam cần một cơ chế thử nghiệm có kiểm soát để định hình thị trường này thay vì để phát triển tự phát.

“Việc xây dựng khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số không thể thực hiện một sớm một chiều,” ông nói. “Cần có một cơ chế thí điểm có kiểm soát trong khoảng một đến hai năm, vừa tổ chức thử nghiệm vừa đúc rút kinh nghiệm để hoàn thiện khung pháp lý.”

Khung pháp lý cần có sự linh hoạt và bảo vệ nhà đầu tư

Trong quá trình thí điểm, ông Phước đề xuất chỉ công nhận tiền kỹ thuật số là tài sản, chứ không phải phương tiện thanh toán. Đồng thời, các sàn giao dịch chỉ nên cho phép giao dịch bằng đồng Việt Nam và cần có quy định nghiêm ngặt về quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền và bảo vệ nhà đầu tư.

Theo ông Phước, "Chủ thể của sàn giao dịch có thể là Nhà nước hoặc các tổ chức được Nhà nước cấp phép thành lập.

Trong quá trình thí điểm, chỉ công nhận tiền kỹ thuật số là "tài sản", không công nhận là phương tiện thanh toán. Sàn giao dịch chỉ được phép giao dịch bằng đồng Việt Nam, nhà đầu tư có thể mở các tài khoản ngoại tệ tại sàn.

Việc sử dụng ngoại tệ hay đồng Việt Nam để giao dịch các đồng tiền kỹ thuật số quốc tế (như Bitcoin, Ethereum, Solana…) cần có các quy định liên quan đến quản lý ngoại hối và phòng chống rửa tiền, nhưng cũng cần có độ mở nhất định trong không gian sàn giao dịch.

Bên cạnh đó, cần thực hiện các biện pháp phòng chống rửa tiền và định danh nhà đầu tư (KYC) để kiểm soát giao dịch. Tuy nhiên, blockchain có ưu điểm là ghi nhận lại vĩnh viễn tất cả các giao dịch, giúp truy vết dòng tiền nếu có công cụ giám sát phù hợp".

"Để thành công, sàn giao dịch cần phải có niềm tin từ thị trường và nhà đầu tư. Điều này có thể đạt được nếu chúng ta thực hiện các biện pháp bảo vệ nhà đầu tư như KYC (biết khách hàng) và phòng chống rửa tiền, cùng với việc áp dụng công nghệ blockchain để đảm bảo minh bạch và an toàn cho các giao dịch,” ông Phước chia sẻ.

Ông Phước cũng nhấn mạnh rằng, sự kết hợp giữa dữ liệu dân cư của Bộ Công an và các quy trình KYC trên sàn giao dịch có thể tạo ra một môi trường giao dịch an toàn, minh bạch.

Cuối cùng, ông Phước khẳng định rằng tiền kỹ thuật số không chỉ là một sản phẩm công nghệ mà còn là một phần của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Để có thể tận dụng tối đa tiềm năng của thị trường này, Việt Nam cần có cách tiếp cận phù hợp, cân bằng giữa sự phát triển của tài sản số và sự ổn định của nền kinh tế.

“Việc thí điểm sàn giao dịch tiền kỹ thuật số sẽ là bước đầu tiên quan trọng trong việc định hình tương lai của tiền kỹ thuật số tại Việt Nam. Quá trình này sẽ mang đến cơ hội cho nền kinh tế, đồng thời tạo ra một cơ sở vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên số,” ông Phước kết luận.

Ðồng tiền kỹ thuật số, về nguyên lý hình thành, vốn dựa trên blockchain-một công nghệ có hai thuộc tính căn bản là minh bạch và ẩn danh. Vì vậy, để quản lý sàn giao dịch an toàn, hiệu quả, cần đáp ứng nhiều yêu cầu, trong đó có ba yêu cầu căn bản: Một là, phải có đội ngũ chuyên gia công nghệ thông tin giỏi. Hai là, đội ngũ kế toán phải thành thạo nghiệp vụ. Ba là, chất lượng bảo mật thông tin phải đạt tiêu chuẩn cao.
Tin bài khác
TS. Võ Trí Thành: "Tiêu dùng là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế"

TS. Võ Trí Thành: "Tiêu dùng là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế"

Theo TS. Võ Trí Thành, Việt Nam đang thiếu các nghiên cứu khoa học vững chắc để xây dựng chính sách tiêu dùng hiệu quả, trong khi khẩu hiệu lại chiếm ưu thế.
Thích ứng nhanh - Chìa khóa để doanh nghiệp Việt vượt thách thức thuế đối ứng

Thích ứng nhanh - Chìa khóa để doanh nghiệp Việt vượt thách thức thuế đối ứng

Trong khi chính phủ đàm phán thương mại với Mỹ, doanh nghiệp Việt cần sẵn sàng kịch bản ứng phó để giảm thiểu rủi ro và duy trì hoạt động ổn định.
Ứng dụng AI và dữ liệu thông minh là xu hướng không thể đảo ngược

Ứng dụng AI và dữ liệu thông minh là xu hướng không thể đảo ngược

Đây là nhận định của ông Lê Hồng Quang khi nói về ứng dụng AI và dữ liệu thông minh- hướng đi tất yếu giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao hiệu quả, ra quyết định và tối ưu nguồn lực.
Tài chính xanh – xu hướng mới định hình chiến lược đầu tư doanh nghiệp

Tài chính xanh – xu hướng mới định hình chiến lược đầu tư doanh nghiệp

Tín dụng xanh đang trở thành một trong những xu hướng tài chính quan trọng tại Việt Nam, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn dài hạn, chi phí hợp lý nhằm phát triển bền vững. Tuy nhiên, hành trình thúc đẩy tín dụng xanh vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức: từ khung pháp lý chưa hoàn chỉnh, năng lực thẩm định hạn chế, đến rào cản về lãi suất và nhận thức môi trường. Trong bối cảnh đó, việc tháo gỡ các nút thắt, hoàn thiện chính sách và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận tín dụng xanh trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Dưới đây là góc nhìn của ông Nguyễn Bá Hùng – Chuyên gia Kinh tế trưởng tại Việt Nam, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), về triển vọng, khó khăn và giải pháp phát triển tín dụng xanh tại Việt Nam.
Cảnh báo về sự "lệch pha" giữa tăng trưởng GDP và tỷ trọng chi tiêu hộ gia đình

Cảnh báo về sự "lệch pha" giữa tăng trưởng GDP và tỷ trọng chi tiêu hộ gia đình

Theo ông Trần Anh Thắng – Thành viên HĐQT Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), người tiêu dùng đang dần thắt chặt hầu bao hoặc thiếu niềm tin vào triển vọng thu nhập và thị trường.
Mức sinh thấp và già hóa dân số nhanh là bài toán cần lời giải kịp thời của Việt Nam

Mức sinh thấp và già hóa dân số nhanh là bài toán cần lời giải kịp thời của Việt Nam

Trong bối cảnh dân số toàn cầu đang biến chuyển nhanh chóng, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế. Đặc biệt, mức sinh thấp và tốc độ già hóa đang đặt ra những yêu cầu cấp thiết cho các chính sách dân số. Phóng viên DNHN đã có cuộc trao đổi với ông Matt Jackson - Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
PGS.TS Nguyễn Văn Thành: Cần sớm xây dựng một chiến lược khoa học công nghệ rõ ràng, dài hạn và có định hướng cụ thể

PGS.TS Nguyễn Văn Thành: Cần sớm xây dựng một chiến lược khoa học công nghệ rõ ràng, dài hạn và có định hướng cụ thể

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Thành, tầm quan trọng của việc xây dựng chiến lược khoa học công nghệ rõ ràng và dài hạn. Theo đó, Cần xác định các danh mục cụ thể để phát triển tốt lĩnh vực này.
TS. Cấn Văn Lực: “Thị trường vốn cần thiết kế riêng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ”

TS. Cấn Văn Lực: “Thị trường vốn cần thiết kế riêng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ”

Trong cuộc trao đổi với phóng viên DNHN, TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia – cho rằng, để thị trường vốn phát huy tốt vai trò hỗ trợ khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), cần sự đồng hành từ cả tổ chức tài chính và chính bản thân doanh nghiệp.
PGS. TS Phan Đăng Tuất: Phát triển công nghệ phải đúng, trúng và không manh mún

PGS. TS Phan Đăng Tuất: Phát triển công nghệ phải đúng, trúng và không manh mún

PGS. TS Phan Đăng Tuất cho rằng, Việt Nam cần sử dụng hiệu quả ngân sách 3% GDP để phát triển công nghệ, tập trung đúng lĩnh vực trọng yếu, tránh lãng phí nguồn lực và xây dựng nền tảng tự chủ kỹ thuật.
TS. Nguyễn Văn Đính: Gỡ vướng cấp chứng chỉ môi giới là mệnh lệnh thị trường

TS. Nguyễn Văn Đính: Gỡ vướng cấp chứng chỉ môi giới là mệnh lệnh thị trường

Theo TS. Nguyễn Văn Đính ngành môi giới đang bị kìm hãm bởi điểm nghẽn tổ chức thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề, cần tháo gỡ ngay để khơi thông dòng chảy nhân lực thị trường bất động sản .
Cải thiện sức mua phải bắt đầu từ thu nhập và khâu phân phối hàng hóa

Cải thiện sức mua phải bắt đầu từ thu nhập và khâu phân phối hàng hóa

Muốn phục hồi sức mua bền vững, cần bắt đầu từ việc nâng cao thu nhập cho người lao động, chấn chỉnh hệ thống phân phối hàng hóa, và xử lý triệt để vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng đang làm xói mòn niềm tin người tiêu dùng, theo ông Vũ Vinh Phú - nguyên Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội.
Việt Nam có thể thu 50 tỷ USD/năm nhờ nuôi cá biển công nghiệp

Việt Nam có thể thu 50 tỷ USD/năm nhờ nuôi cá biển công nghiệp

Với tiềm năng từ 1 triệu km2 từ diện tích biển, Việt Nam có thể sản xuất 10 triệu tấn cá mỗi năm, tương đương 50 tỷ USD nếu phát triển nuôi thủy sản theo hướng công nghiệp hóa.
TS. Bạch Tân Sinh: “Để hiện thực hóa Nghị quyết 57, doanh nghiệp cần chủ động đặt đầu bài"

TS. Bạch Tân Sinh: “Để hiện thực hóa Nghị quyết 57, doanh nghiệp cần chủ động đặt đầu bài"

Theo TS. Bạch Tân Sinh, Nghị quyết 57 mở ra cơ hội để doanh nghiệp chủ động đặt đầu bài, định hướng các công trình khoa học-công nghệ phục vụ nhu cầu thực tiễn.
Phó Giám đốc NIC Đỗ Tiến Thịnh: Cần xây dựng chiến lược phát triển ngành bán dẫn

Phó Giám đốc NIC Đỗ Tiến Thịnh: Cần xây dựng chiến lược phát triển ngành bán dẫn

Phó Giám đốc NIC Đỗ Tiến Thịnh khẳng định ngành bán dẫn là chìa khóa để Việt Nam làm chủ công nghệ, nâng tầm kinh tế và an ninh quốc gia trong tương lai gần.
TS. Hoàng Việt Hà: Bán dẫn và AI “trụ cột” đưa Việt Nam bứt phá

TS. Hoàng Việt Hà: Bán dẫn và AI “trụ cột” đưa Việt Nam bứt phá

Theo TS. Hoàng Việt Hà công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo sẽ là hai trụ cột đưa Việt Nam bứt phá. Việt Nam có cơ hội lớn nhờ dân số trẻ và dòng vốn đầu tư ngoại.