Hàng triệu giao dịch crypto nhưng chưa có khung pháp lý
Việt Nam từ lâu đã được đánh giá là một trong những thị trường sôi động nhất thế giới về giao dịch crypto (tài sản mã hóa). Theo thống kê của các tổ chức quốc tế, Việt Nam hiện đứng thứ 7 toàn cầu về tỷ lệ sở hữu tài sản số và xếp thứ 5 về mức độ phổ cập.
 |
| Chia sẻ của các diễn giả cho thấy, nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường tài sản mã hóa đầy biến động. Ảnh: SSID. |
Thông tin tại sự kiện GM Việt Nam 2025 - sự kiện blockchain và tài sản số quy mô lớn bậc nhất châu Á, do SSI Digital và Kyros Ventures tổ chức mới đây, ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Tập đoàn FPT - cho rằng những năm gần đây, Việt Nam đã trở thành một trung tâm blockchain năng động tại châu Á, trong đó giao dịch blockchain đã đạt quy mô 35 triệu USD/năm. Dẫu vậy, do chưa có hành lang pháp lý nên tài sản mã hóa vẫn nằm trong vùng “xám”, khiến doanh nghiệp và các nhà đầu tư đối diện với nhiều rủi ro.
Ông Nguyễn Trung Thuật - đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Quỹ đầu tư mạo hiểm Kyros Ventures - cho biết, dù là điểm sáng trên bản đồ blockchain thế giới, nhưng những năm qua hầu hết công ty blockchain trong nước lại chọn Singapore làm nơi đặt trụ sở để tránh rủi ro pháp lý.
Điển hình như start-up tên Sky Mavis, với đồng “tiền ảo” Axie Infinity (AXS), từng đạt lượng vốn hóa trên thị trường hơn 3,1 tỷ USD vào năm 2021 do Nguyễn Thành Trung, 29 tuổi, sáng lập. Tương tự, hàng loạt start-up blockchain hàng đầu hiện nay như KardiaChain, Kyber Network hay Tomochain… đều đăng ký “khai sinh” ở nước ngoài.
Theo ông Mai Huy Tuần - Tổng Giám đốc CTCP Công nghệ số SSI (SSID), trong vài năm trở lại đây, Việt Nam đã hình thành một số cộng đồng doanh nghiệp tài sản số hoạt động thực chất, có sản phẩm, có công nghệ, có nhu cầu phát triển bài bản. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là thiếu hành lang pháp lý, khiến doanh nghiệp phải hoạt động dè dặt, không thể mở rộng quy mô.
“Trong thời gian chờ đợi khung pháp lý, nhiều doanh nghiệp và cộng đồng blockchain trong nước vẫn nỗ lực đầu tư vào hạ tầng, công nghệ, nhân sự, dù thị trường chưa chính thức vận hành”, ông Tuần cho biết.
Công nghệ Blockchain sẽ vận hành và giám sát giao dịch
Về khung pháp lý cho tài sản số, theo ông Phạm Tiến Dũng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Việt Nam đã chính thức hình thành nền tảng pháp lý cho tài sản số, bao gồm cả tài sản mã hóa. Trên cơ sở đó, Việt Nam sẽ thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tại trung tâm tài chính quốc tế, tạo bước đột phá trong quá trình hội nhập và phát triển thị trường công nghệ tài chính.
Cụ thể, 3 sự kiện pháp lý quan trọng trong thời gian qua đã tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển lĩnh vực tài sản số. Thứ nhất, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về phát triển trung tâm tài chính, trong đó cho phép xây dựng các sàn giao dịch chuyên biệt, bao gồm cả sàn giao dịch tài sản mã hóa.
Thứ hai, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ Nghị quyết thí điểm về sàn giao dịch tài sản mã hóa. Theo đó, blockchain được xác định là công nghệ trọng tâm của hạ tầng vận hành và giám sát giao dịch.
Thứ ba, Luật Công nghiệp và Công nghệ số đã chính thức định nghĩa rõ ràng các khái niệm liên quan đến tài sản số, tài sản ảo và tài sản mã hóa, tạo hành lang pháp lý để xây dựng hệ thống quy định cụ thể trong lĩnh vực mới này.
Tuy nhiên, ông Dũng cũng cảnh báo an ninh mạng là yếu tố sống còn khi giao dịch tài sản số ngày càng mở rộng. "Phát triển phải song hành với bảo mật. Nếu không có hệ thống giám sát và kiểm soát rủi ro đủ mạnh, thị trường sẽ đối diện nhiều nguy cơ," Phó Thống đốc lưu ý.
| Trước đó, cuối tháng 2/2025, tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh "không để chậm chân, không để mất cơ hội" trong việc quản lý tiền kỹ thuật số. Tổng Bí thư đề nghị nhanh chóng thể chế hóa chủ trương quản lý tiền số như tài sản ảo, đồng thời phát triển cơ chế sandbox để thí điểm sàn giao dịch tiền số có kiểm soát. |
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có Quyết định số 1131/QĐ‑TTg (12/6/2025) phê duyệt Danh mục công nghệ chiến lược quốc gia, trong đó lần đầu tiên xác định blockchain và tài sản số là công nghệ chiến lược.
Dự thảo Nghị quyết về thí điểm thị trường tài sản mã hóa sẽ được trình vào tháng 8
Bộ Tài chính đang triển khai dự thảo Nghị quyết về thí điểm thị trường tài sản mã hóa, dự kiến sẽ trình Chính phủ trong tháng 8/2025.
Theo ông Tô Trần Hòa – Phó Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, việc ban hành khung pháp lý đối với tài sản số không chỉ là nhu cầu cấp thiết về quản lý, mà còn mở ra cơ hội để Việt Nam từng bước đáp ứng chuẩn mực quốc tế. Đây sẽ là bước đệm quan trọng để thị trường tài chính Việt Nam phát triển minh bạch, ổn định hơn trong tương lai.
Ông Hòa phân tích: Dự thảo Nghị quyết cung cấp cơ sở thực tiễn để cơ quan quản lý nghiên cứu, điều chỉnh chính sách phù hợp, đặc biệt trong kiểm soát rủi ro và phòng chống rửa tiền.
Nội dung dự thảo cũng quy định rõ phạm vi điều chỉnh, bao gồm các hoạt động phát hành, chào bán, mua bán và trao đổi tài sản mã hóa. Các chủ thể thuộc diện quản lý sẽ bao gồm tổ chức phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan, nhà đầu tư cá nhân và các tổ chức tài chính có liên quan.
Một điểm nổi bật là dự thảo trao quyền cho các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa được tự lựa chọn loại tài sản để niêm yết và giao dịch. Tuy nhiên, khuyến nghị nên ưu tiên các tài sản có tính thanh khoản cao, phổ biến trên thị trường nhằm đảm bảo sự minh bạch và an toàn trong vận hành.
| Ông Tô Trần Hòa cho biết, Ngân hàng Nhà nước hiện đang trong quá trình nghiên cứu và xây dựng mô hình tiền kỹ thuật số quốc gia (CBDC). Đây được xem là bước đi chiến lược trong việc hiện đại hóa hệ thống tài chính và bắt kịp xu thế tài sản số toàn cầu. |
