Thứ tư 30/07/2025 20:24
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Ngành vận tải biển toàn cầu lao đao vì bất ổn thuế quan

Chính sách thuế quan biến động dưới thời ông Trump khiến ngành vận tải biển toàn cầu đảo lộn, khi các hãng tàu buộc phải điều chỉnh chiến lược, trong khi ASEAN và Ấn Độ đang nổi lên thay thế Trung Quốc.
Ngành vận tải biển toàn cầu lao đao vì bất ổn thuế quan
Ngành vận tải biển toàn cầu lao đao vì bất ổn thuế quan.

Ngành vận tải biển toàn cầu đang trải qua giai đoạn biến động chưa từng có do những thay đổi liên tục trong chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Các hãng tàu, chủ hàng và công ty hậu cần buộc phải điều chỉnh chiến lược trong thời gian ngắn, khi các tuyên bố mới từ Washington liên tục đảo chiều thị trường.

Từ tình trạng tàu xuất bến chỉ chở một nửa công suất, biến động mạnh về giá cước, đến nguy cơ phải điều chỉnh tuyến vận chuyển, ngành logistics đang vật lộn để thích nghi với những thay đổi chóng mặt.

Tổng thống Donald Trump, sau khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, đã triển khai chiến dịch tăng thuế quan quy mô lớn với hàng loạt quốc gia, trong đó Trung Quốc là đối tượng chính với mức thuế lên đến 145%. Một số mặt hàng của nước này thậm chí còn bị áp mức thuế tổng cộng lên tới 245%. Gần đây, ông Trump còn bất ngờ tuyên bố tạm dừng một phần các mức thuế đối ứng trong 90 ngày – ngoại trừ đối với Trung Quốc – càng làm thị trường thêm bất ổn.

Từ tàu trống đến cuộc đua giành không gian

Theo ông Alexandre Charpentier, chuyên gia vận tải tại Roland Berger, trước thời điểm ông Trump công bố tạm dừng thuế, lượng hàng hóa vận chuyển qua tuyến xuyên Thái Bình Dương và xuyên Đại Tây Dương sụt giảm rõ rệt, khiến nhiều tàu khởi hành chỉ đạt 50% công suất.

“Các doanh nghiệp lúc đó cố tình giữ hàng lại, chờ xem động thái tiếp theo”, ông Charpentier cho biết. Tuy nhiên, chỉ một tuần sau, tình hình đã đảo chiều. “Hiện tại, khách hàng đang đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ, hàng tồn kho được xả ra và cước tàu đã bắt đầu tăng trở lại”, ông nói thêm.

Sự không chắc chắn tiếp tục gia tăng khi Mỹ công bố áp phí cảng mới đối với tàu được đóng hoặc vận hành bởi Trung Quốc vào ngày thứ Năm (17/4), và bắt đầu có hiệu lực từ giữa tháng 10 năm nay. Đáng chú ý, Trung Quốc hiện chiếm gần một nửa số tàu được đóng mới trên toàn cầu, vượt xa Hàn Quốc và Nhật Bản.

Trong dài hạn, giới chuyên gia nhận định ngành vận tải sẽ phải đối mặt với xu hướng giảm giá cước – tương tự giai đoạn 2018–2019 trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Khi đó, các hãng tàu chứng kiến tình trạng dư thừa công suất, chi phí vận hành tăng và doanh thu giảm.

Bà Sandy Gosling, chuyên gia từ McKinsey, cho rằng với mức thuế cao hơn hiện nay, tác động có thể còn lớn hơn trước. “Chúng tôi dự đoán các tuyến vận tải từ Trung Quốc sang Mỹ sẽ dần mất lợi thế, trong khi các tuyến từ Đông Nam Á hoặc Ấn Độ sẽ nổi lên thay thế”, ông Alexandre Charpentier nói.

Bà Anne-Sophie Fribourg, Phó Chủ tịch phụ trách dịch vụ đường biển tại Zencargo (Anh), đồng tình và nhận định nếu tuyến Trung – Mỹ không còn hiệu quả, các hãng tàu sẽ buộc phải điều chỉnh vòng quay, chuyển sang các khu vực khác như Mỹ Latinh – nơi nhu cầu đang gia tăng.

Mặc dù các hãng vận tải lớn như MSC, CMA CGM hay Maersk chưa công bố thay đổi tuyến chính thức, Hapag-Lloyd (Đức) cho biết họ đã ghi nhận mức giảm lớn ở Trung Quốc, nhưng lại chứng kiến sự tăng trưởng rõ rệt từ khu vực Đông Nam Á.

ASEAN hưởng lợi, nhưng WTO cảnh báo rủi ro

Báo cáo nội bộ của Boston Consulting Group cũng cho rằng thương mại Trung – Mỹ sẽ sụt giảm mạnh, trong khi thương mại nội khối giữa các quốc gia trong khu vực “Global South” có xu hướng tăng.

Thuật ngữ "Global South" (tạm dịch: Phương Nam toàn cầu) là một khái niệm chính trị – kinh tế dùng để chỉ các quốc gia đang phát triển, chủ yếu nằm ở khu vực Nam bán cầu, bao gồm nhiều nước ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latinh và Caribe.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cảnh báo kim ngạch thương mại hàng hóa toàn cầu có thể giảm 1,5% trong năm 2025, nếu chính sách thuế quan hiện tại được duy trì. Riêng thương mại Mỹ – Trung có thể sụt giảm tới 81%.

Bên cạnh đó, bà Gosling cho biết, ngành vận tải đã phải trải qua hàng loạt cú sốc trong hai thập kỷ qua: từ đại dịch Covid-19, các cuộc khủng hoảng địa chính trị, cho đến các đợt tấn công ở Biển Đỏ khiến tàu hàng phải đi vòng qua mũi Hảo Vọng.

Theo bà Fribourg từ Zencargo, các hãng tàu hiện có “sự linh hoạt đáng kể trong việc điều chỉnh tuyến”, nhưng việc dịch chuyển dòng chảy thương mại sang các thị trường thay thế sẽ cần thêm thời gian.

“Chuyển hướng là có thể, nhưng sẽ không thể diễn ra trong một đêm”, ông Charpentier kết luận.

Google chi “mạnh tay” cho ứng dụng AI Gemini trên thiết bị Samsung Google chi “mạnh tay” cho ứng dụng AI Gemini trên thiết bị Samsung

Google chi khoản tiền “khổng lồ” mỗi tháng cho Samsung để cài sẵn ứng dụng AI Gemini, hé lộ chiến lược mở rộng thị phần AI giữa lúc bị điều tra độc quyền tại Mỹ.

Cổ phiếu tiêu dùng châu Á “lên ngôi” giữa bão thuế quan Cổ phiếu tiêu dùng châu Á “lên ngôi” giữa bão thuế quan

Khi căng thẳng thương mại leo thang, dòng tiền đầu tư đang rút khỏi cổ phiếu tăng trưởng để tìm đến nhóm tiêu dùng thiết yếu châu Á – nơi được xem là “vùng trú ẩn an toàn” nhờ nhu cầu nội địa ổn định.

Hermès sẽ tăng giá toàn bộ sản phẩm tại Mỹ để bù chi phí thuế Hermès sẽ tăng giá toàn bộ sản phẩm tại Mỹ để bù chi phí thuế

Thương hiệu xa xỉ Hermès của Pháp cho biết sẽ chuyển toàn bộ chi phí phát sinh từ thuế quan của Mỹ sang người tiêu dùng giàu có tại thị trường này, trong bối cảnh doanh số quý I/2025 tăng chậm hơn kỳ vọng.

Tin bài khác
Fed đang né tránh đưa ra thời điểm cắt giảm lãi suất?

Fed đang né tránh đưa ra thời điểm cắt giảm lãi suất?

Giữa những bất định về kinh tế - chính trị, Chủ tịch Fed Jerome Powell nhiều khả năng sẽ tránh đưa ra bất kỳ cam kết rõ ràng nào về việc cắt giảm lãi suất, dù thị trường đang khấp khởi kỳ vọng.
EU cam kết mua 250 tỷ USD năng lượng Mỹ: Liệu có thực tế?

EU cam kết mua 250 tỷ USD năng lượng Mỹ: Liệu có thực tế?

Việc EU cam kết mua tới 250 tỷ USD năng lượng hàng năm từ Mỹ đang vấp phải nhiều hoài nghi, khi mục tiêu này vượt xa năng lực xuất khẩu và thực tế thị trường hiện tại của cả hai bên.
Thái Lan ước tính thiệt hại hơn 10 tỷ baht do xung đột biên giới

Thái Lan ước tính thiệt hại hơn 10 tỷ baht do xung đột biên giới

Thái Lan cho biết cuộc xung đột biên giới kéo dài 5 ngày với Campuchia đã gây ra thiệt hại ban đầu hơn 10 tỷ baht (khoảng 308,5 triệu USD), đồng thời cảnh báo con số thực tế có thể còn cao hơn.
Fed và cuộc họp “nảy lửa” giữa áp lực cắt giảm lãi suất

Fed và cuộc họp “nảy lửa” giữa áp lực cắt giảm lãi suất

Dù nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lãi suất trong tháng 7, Fed đang đối mặt với tranh luận nội bộ ngày càng gay gắt trước kỳ vọng cắt giảm lãi suất vào mùa thu.
Mỹ - EU đạt thỏa thuận thuế 15%: Tránh chiến tranh thương mại phút chót

Mỹ - EU đạt thỏa thuận thuế 15%: Tránh chiến tranh thương mại phút chót

Mỹ và Liên minh châu Âu vừa đạt được thỏa thuận thương mại lớn, giúp EU tránh được mức thuế đối ứng 30 – 50% và ổn định quan hệ với Hoa Kỳ trước hạn chót ngày 1/8.
Ông Trump thăm trụ sở Fed, tiếp tục gây sức ép về lãi suất

Ông Trump thăm trụ sở Fed, tiếp tục gây sức ép về lãi suất

Trong chuyến thăm bất thường tới trụ sở Fed, Tổng thống Donald Trump đã công khai chỉ trích Chủ tịch Powell và yêu cầu cắt giảm mạnh lãi suất, giữa lúc dự án cải tạo tòa nhà của Fed bị đội vốn.
Thuế quan leo thang, Goldman Sachs hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ

Thuế quan leo thang, Goldman Sachs hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ

Ngân hàng Goldman Sachs hạ dự báo tăng trưởng GDP Mỹ còn 1% trong năm 2025, đồng thời nhận định lạm phát lõi duy trì trên 3% do tác động từ thuế nhập khẩu tăng cao dưới thời Tổng thống Trump.
Nhật – Mỹ đạt thỏa thuận, ông Trump sẽ áp thuế 15% và nhận đầu tư "khổng lồ"

Nhật – Mỹ đạt thỏa thuận, ông Trump sẽ áp thuế 15% và nhận đầu tư "khổng lồ"

Tổng thống Trump tuyên bố đã đạt thỏa thuận “khổng lồ” với Nhật Bản, với mức thuế 15% cho hàng nhập khẩu vào Mỹ - cho thấy Washington vẫn theo đuổi chính sách thương mại cứng rắn ngay cả với đồng minh thân cận.
Fed sẽ điều chỉnh giảm lãi suất: Thời điểm không quan trọng bằng hướng đi

Fed sẽ điều chỉnh giảm lãi suất: Thời điểm không quan trọng bằng hướng đi

Chủ tịch Fed khu vực San Francisco cho biết, việc cắt giảm lãi suất hai lần trong năm nay là kịch bản hợp lý, nhất là khi tác động từ thuế quan đến lạm phát có vẻ không quá nghiêm trọng.
Biến đổi khí hậu khiến giá thực phẩm toàn cầu tăng vọt

Biến đổi khí hậu khiến giá thực phẩm toàn cầu tăng vọt

Từ rau diếp tăng giá 300% ở Úc đến rau củ Mỹ leo thang 80%, nghiên cứu mới chỉ ra thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang là nguyên nhân trực tiếp đẩy giá thực phẩm toàn cầu lên cao.
Chưa tới 50% doanh nghiệp Mỹ còn muốn đầu tư vào Trung Quốc

Chưa tới 50% doanh nghiệp Mỹ còn muốn đầu tư vào Trung Quốc

Quan hệ thương mại căng thẳng khiến tỷ lệ doanh nghiệp Mỹ đóng băng kế hoạch đầu tư vào Trung Quốc tăng vọt lên mức cao chưa từng có, theo khảo sát mới từ Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ - Trung.
Tác động kinh tế của thuế quan Mỹ đang dần hiện rõ

Tác động kinh tế của thuế quan Mỹ đang dần hiện rõ

Chủ tịch Fed New York cảnh báo tác động từ thuế quan đang dần hiện rõ, khi lạm phát Mỹ đối mặt nhiều sức ép mới và thị trường tài chính nhạy cảm hơn bao giờ hết.
Ông Trump gia tăng áp lực lên Chủ tịch Fed, dù nói việc sa thải là “khó xảy ra”

Ông Trump gia tăng áp lực lên Chủ tịch Fed, dù nói việc sa thải là “khó xảy ra”

Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định “khó có khả năng” sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell, nhưng cách ông đưa ra tuyên bố lại khiến thị trường hiểu như một lời cảnh báo.
Nguy cơ Chủ tịch Fed bị sa thải là rủi ro bị đánh giá quá thấp?

Nguy cơ Chủ tịch Fed bị sa thải là rủi ro bị đánh giá quá thấp?

Thị trường Mỹ đang lập đỉnh, nhưng rủi ro lớn nhất lại nằm ở khả năng Tổng thống Donald Trump có thể sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell – đe dọa tính độc lập của ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới.
Nỗi lo lạm phát của Fed có khả năng quay trở lại

Nỗi lo lạm phát của Fed có khả năng quay trở lại

Dữ liệu CPI tháng 6/2025 sắp công bố sẽ hé lộ liệu chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump có đang đẩy lạm phát tăng cao, điều có thể khiến Fed trì hoãn kế hoạch cắt giảm lãi suất trong năm nay.