Chủ nhật 13/07/2025 18:46
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Ngành vận tải biển toàn cầu lao đao vì bất ổn thuế quan

Chính sách thuế quan biến động dưới thời ông Trump khiến ngành vận tải biển toàn cầu đảo lộn, khi các hãng tàu buộc phải điều chỉnh chiến lược, trong khi ASEAN và Ấn Độ đang nổi lên thay thế Trung Quốc.
Ngành vận tải biển toàn cầu lao đao vì bất ổn thuế quan
Ngành vận tải biển toàn cầu lao đao vì bất ổn thuế quan.

Ngành vận tải biển toàn cầu đang trải qua giai đoạn biến động chưa từng có do những thay đổi liên tục trong chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Các hãng tàu, chủ hàng và công ty hậu cần buộc phải điều chỉnh chiến lược trong thời gian ngắn, khi các tuyên bố mới từ Washington liên tục đảo chiều thị trường.

Từ tình trạng tàu xuất bến chỉ chở một nửa công suất, biến động mạnh về giá cước, đến nguy cơ phải điều chỉnh tuyến vận chuyển, ngành logistics đang vật lộn để thích nghi với những thay đổi chóng mặt.

Tổng thống Donald Trump, sau khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, đã triển khai chiến dịch tăng thuế quan quy mô lớn với hàng loạt quốc gia, trong đó Trung Quốc là đối tượng chính với mức thuế lên đến 145%. Một số mặt hàng của nước này thậm chí còn bị áp mức thuế tổng cộng lên tới 245%. Gần đây, ông Trump còn bất ngờ tuyên bố tạm dừng một phần các mức thuế đối ứng trong 90 ngày – ngoại trừ đối với Trung Quốc – càng làm thị trường thêm bất ổn.

Từ tàu trống đến cuộc đua giành không gian

Theo ông Alexandre Charpentier, chuyên gia vận tải tại Roland Berger, trước thời điểm ông Trump công bố tạm dừng thuế, lượng hàng hóa vận chuyển qua tuyến xuyên Thái Bình Dương và xuyên Đại Tây Dương sụt giảm rõ rệt, khiến nhiều tàu khởi hành chỉ đạt 50% công suất.

“Các doanh nghiệp lúc đó cố tình giữ hàng lại, chờ xem động thái tiếp theo”, ông Charpentier cho biết. Tuy nhiên, chỉ một tuần sau, tình hình đã đảo chiều. “Hiện tại, khách hàng đang đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ, hàng tồn kho được xả ra và cước tàu đã bắt đầu tăng trở lại”, ông nói thêm.

Sự không chắc chắn tiếp tục gia tăng khi Mỹ công bố áp phí cảng mới đối với tàu được đóng hoặc vận hành bởi Trung Quốc vào ngày thứ Năm (17/4), và bắt đầu có hiệu lực từ giữa tháng 10 năm nay. Đáng chú ý, Trung Quốc hiện chiếm gần một nửa số tàu được đóng mới trên toàn cầu, vượt xa Hàn Quốc và Nhật Bản.

Trong dài hạn, giới chuyên gia nhận định ngành vận tải sẽ phải đối mặt với xu hướng giảm giá cước – tương tự giai đoạn 2018–2019 trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Khi đó, các hãng tàu chứng kiến tình trạng dư thừa công suất, chi phí vận hành tăng và doanh thu giảm.

Bà Sandy Gosling, chuyên gia từ McKinsey, cho rằng với mức thuế cao hơn hiện nay, tác động có thể còn lớn hơn trước. “Chúng tôi dự đoán các tuyến vận tải từ Trung Quốc sang Mỹ sẽ dần mất lợi thế, trong khi các tuyến từ Đông Nam Á hoặc Ấn Độ sẽ nổi lên thay thế”, ông Alexandre Charpentier nói.

Bà Anne-Sophie Fribourg, Phó Chủ tịch phụ trách dịch vụ đường biển tại Zencargo (Anh), đồng tình và nhận định nếu tuyến Trung – Mỹ không còn hiệu quả, các hãng tàu sẽ buộc phải điều chỉnh vòng quay, chuyển sang các khu vực khác như Mỹ Latinh – nơi nhu cầu đang gia tăng.

Mặc dù các hãng vận tải lớn như MSC, CMA CGM hay Maersk chưa công bố thay đổi tuyến chính thức, Hapag-Lloyd (Đức) cho biết họ đã ghi nhận mức giảm lớn ở Trung Quốc, nhưng lại chứng kiến sự tăng trưởng rõ rệt từ khu vực Đông Nam Á.

ASEAN hưởng lợi, nhưng WTO cảnh báo rủi ro

Báo cáo nội bộ của Boston Consulting Group cũng cho rằng thương mại Trung – Mỹ sẽ sụt giảm mạnh, trong khi thương mại nội khối giữa các quốc gia trong khu vực “Global South” có xu hướng tăng.

Thuật ngữ "Global South" (tạm dịch: Phương Nam toàn cầu) là một khái niệm chính trị – kinh tế dùng để chỉ các quốc gia đang phát triển, chủ yếu nằm ở khu vực Nam bán cầu, bao gồm nhiều nước ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latinh và Caribe.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cảnh báo kim ngạch thương mại hàng hóa toàn cầu có thể giảm 1,5% trong năm 2025, nếu chính sách thuế quan hiện tại được duy trì. Riêng thương mại Mỹ – Trung có thể sụt giảm tới 81%.

Bên cạnh đó, bà Gosling cho biết, ngành vận tải đã phải trải qua hàng loạt cú sốc trong hai thập kỷ qua: từ đại dịch Covid-19, các cuộc khủng hoảng địa chính trị, cho đến các đợt tấn công ở Biển Đỏ khiến tàu hàng phải đi vòng qua mũi Hảo Vọng.

Theo bà Fribourg từ Zencargo, các hãng tàu hiện có “sự linh hoạt đáng kể trong việc điều chỉnh tuyến”, nhưng việc dịch chuyển dòng chảy thương mại sang các thị trường thay thế sẽ cần thêm thời gian.

“Chuyển hướng là có thể, nhưng sẽ không thể diễn ra trong một đêm”, ông Charpentier kết luận.

Google chi “mạnh tay” cho ứng dụng AI Gemini trên thiết bị Samsung Google chi “mạnh tay” cho ứng dụng AI Gemini trên thiết bị Samsung

Google chi khoản tiền “khổng lồ” mỗi tháng cho Samsung để cài sẵn ứng dụng AI Gemini, hé lộ chiến lược mở rộng thị phần AI giữa lúc bị điều tra độc quyền tại Mỹ.

Cổ phiếu tiêu dùng châu Á “lên ngôi” giữa bão thuế quan Cổ phiếu tiêu dùng châu Á “lên ngôi” giữa bão thuế quan

Khi căng thẳng thương mại leo thang, dòng tiền đầu tư đang rút khỏi cổ phiếu tăng trưởng để tìm đến nhóm tiêu dùng thiết yếu châu Á – nơi được xem là “vùng trú ẩn an toàn” nhờ nhu cầu nội địa ổn định.

Hermès sẽ tăng giá toàn bộ sản phẩm tại Mỹ để bù chi phí thuế Hermès sẽ tăng giá toàn bộ sản phẩm tại Mỹ để bù chi phí thuế

Thương hiệu xa xỉ Hermès của Pháp cho biết sẽ chuyển toàn bộ chi phí phát sinh từ thuế quan của Mỹ sang người tiêu dùng giàu có tại thị trường này, trong bối cảnh doanh số quý I/2025 tăng chậm hơn kỳ vọng.

Tin bài khác
Ngành dược lao đao vì đe dọa thuế 200% của Tổng thống Trump

Ngành dược lao đao vì đe dọa thuế 200% của Tổng thống Trump

Đề xuất áp thuế 200% lên dược phẩm nhập khẩu của Tổng thống Donald Trump khiến các tập đoàn dược toàn cầu ráo riết lập kịch bản ứng phó, lo ngại nguy cơ thiếu thuốc và chi phí y tế tăng vọt.
Hàng may mặc Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ giảm xuống mức thấp kỷ lục

Hàng may mặc Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ giảm xuống mức thấp kỷ lục

Giá trị nhập khẩu hàng may mặc từ Trung Quốc vào Mỹ trong tháng 5/2025 chạm đáy thấp nhất kể từ năm 2003 do tác động từ chính sách thuế của Washington, để lại khoảng trống cơ hội cho một số quốc gia.
Các thành viên Fed chia rẽ về tốc độ giảm lãi suất

Các thành viên Fed chia rẽ về tốc độ giảm lãi suất

Biên bản cuộc họp tháng 6/2025 của Fed cho thấy, mặc dù đa số thành viên ủng hộ giảm lãi suất trong năm nay, nhưng mức độ và thời điểm vẫn gây tranh cãi giữa các nhà hoạch định chính sách.
Thuế quan có thể mang lại doanh thu 300 tỷ USD cho Mỹ

Thuế quan có thể mang lại doanh thu 300 tỷ USD cho Mỹ

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent dự báo doanh thu từ thuế quan có thể đạt mức kỷ lục 300 tỷ USD trong năm 2025, nhờ làn sóng áp thuế mạnh mẽ từ chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Trung Quốc thúc đẩy tiêu dùng hộ gia đình làm động lực tăng trưởng

Trung Quốc thúc đẩy tiêu dùng hộ gia đình làm động lực tăng trưởng

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại và nguy cơ giảm phát ngày càng lớn, giới hoạch định chính sách Trung Quốc đang kêu gọi đưa tiêu dùng hộ gia đình trở thành trọng tâm trong kế hoạch 5 năm tới.
Du lịch Việt Nam vượt Thái Lan trong mắt khách Trung Quốc

Du lịch Việt Nam vượt Thái Lan trong mắt khách Trung Quốc

Việt Nam đang vượt Thái Lan trong cuộc đua thu hút du khách Trung Quốc nhờ tỷ giá thuận lợi, môi trường an toàn và chính sách visa linh hoạt.
Chủ tịch Fed: Nếu không vì thuế, lãi suất đã có thể được giảm

Chủ tịch Fed: Nếu không vì thuế, lãi suất đã có thể được giảm

Chủ tịch Fed Jerome Powell xác nhận kế hoạch áp thuế của Tổng thống Donald Trump đã khiến ngân hàng trung ương phải ngừng cắt giảm lãi suất như dự kiến.
Trung Quốc và năng lực tự chủ công nghệ bất chấp hạn chế từ Mỹ

Trung Quốc và năng lực tự chủ công nghệ bất chấp hạn chế từ Mỹ

Giữa căng thẳng thương mại với Mỹ, Trung Quốc vẫn thể hiện được năng lực tự chủ công nghệ, đương đầu với lệnh hạn chế xuất khẩu từ chính quyền của Tổng thống Donald Trump.
Ông Trump xác nhận ký kết thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung

Ông Trump xác nhận ký kết thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung

Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ và Trung Quốc đã ký kết thỏa thuận thương mại, chấm dứt tạm thời căng thẳng thuế quan kéo dài giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa Đông Nam Á: Ứng dụng AI hoặc bị đào thải

Doanh nghiệp nhỏ và vừa Đông Nam Á: Ứng dụng AI hoặc bị đào thải

Với tốc độ phát triển AI vượt bậc, doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Đông Nam Á đã không còn lựa chọn đứng ngoài cuộc đua: Hoặc nhanh chóng ứng dụng AI, hoặc chấp nhận bị đào thải.
Trung Quốc xây dựng “siêu thị trường tiêu dùng” để thúc đẩy tăng trưởng

Trung Quốc xây dựng “siêu thị trường tiêu dùng” để thúc đẩy tăng trưởng

Thủ tướng Lý Cường khẳng định Trung Quốc đang phát triển thành nền kinh tế tiêu dùng quy mô lớn, đóng vai trò ổn định trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động.
Chủ tịch Fed nói gì về lãi suất và lạm phát tại Mỹ?

Chủ tịch Fed nói gì về lãi suất và lạm phát tại Mỹ?

Chủ tịch Fed Jerome Powell tái khẳng định nhiệm vụ kiểm soát lạm phát, bất chấp chỉ trích gay gắt từ Tổng thống Donald Trump về việc chưa cắt giảm lãi suất.
Bất chấp xung đột, doanh nghiệp Trung Quốc vẫn lạc quan ở Trung Đông

Bất chấp xung đột, doanh nghiệp Trung Quốc vẫn lạc quan ở Trung Đông

Dù căng thẳng Iran - Israel leo thang, giới doanh nghiệp Trung Quốc vẫn đổ mạnh hàng hóa vào Dubai và Trung Đông, đồng thời lạc quan về tiềm năng của khu vực này.
Fed ra tín hiệu có thể cắt giảm lãi suất ngay tháng 7/2025

Fed ra tín hiệu có thể cắt giảm lãi suất ngay tháng 7/2025

Phó Chủ tịch Fed Michelle Bowman đã ủng hộ hạ lãi suất sớm nếu tình hình lạm phát không bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
Mỹ kéo Trung Quốc vào căng thẳng với Iran vì eo biển Hormuz

Mỹ kéo Trung Quốc vào căng thẳng với Iran vì eo biển Hormuz

Nguy cơ Iran phong tỏa eo biển Hormuz đe dọa đẩy giá dầu vượt mốc 100 USD/thùng, khiến Mỹ cảnh báo trả đũa. Còn Trung Quốc, khách mua dầu lớn nhất của quốc gia vùng Vịnh, bị đẩy vào thế khó.