Thứ sáu 24/10/2025 00:24
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

Mức giảm trừ gia cảnh đã quá lạc hậu và cần khẩn trương tháo gỡ

06/02/2023 09:04
Việc quy định mốc thời điểm CPI thay đổi 20% khiến phải mất tới 5-7 năm mức giảm trừ gia cảnh mới được đổi một lần. Chính sách có độ trễ lớn nên người dân luôn chịu thiệt. Vì vậy, theo TS Lê Xuân Sang - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, mức giảm
Ảnh minh họa
Người dân làm thủ tục nộp thuế.

Mới đây, Tổng cục Thuế công bố thuế thu nhập cá nhân năm 2022 cả nước đạt 166.733 tỉ đồng, tăng 27% so với cùng kỳ năm 2021 và đạt 138% dự toán, tức vượt thu tới 48.658 tỉ đồng. Trong 10 năm qua, số thu thuế thu nhập cá nhân đã tăng gấp 3,6 lần, đạt mức kỷ lục vào năm 2022. Có thể thấy nguồn thu thuế thu nhập cá nhân luôn cao và vượt dự toán. Trong khi đó, đời sống của người nộp thu nhập cá nhân, đặc biệt là nhóm đối tượng làm công ăn lương còn gặp rất nhiều khó khăn. Điều này có thể thấy mức giảm trừ gia cảnh đã quá lạc hậu so với thực tế.

Người làm công không đủ chi phí thì không thể tích lũy, muốn mua xe phải trả góp, muốn mua nhà phải trả lãi… Theo Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 thì kể từ giữa năm 2020, mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng, người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng là quá thấp so với mức sống hiện nay. Thế nhưng, Bộ Tài chính đang “thủng thỉnh” đưa vào dự thảo sửa đổi Luật thuế TNCN dự kiến trình Quốc hội thông qua vào năm 2025. Có nghĩa là người lao động phải chờ dài cổ, và trong quá trình chờ thì dù nghèo vẫn nộp thuế.

Ảnh minh họa
Nhà nước cần sớm sửa đổi các quy định pháp luật về thuế TNCN, làm sao để NLĐ tái tạo sức lao động, động viên họ làm việc và có tích lũy để đảm bảo cuộc sống là điều cấp bách.

Vì vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, cần cấp thiết thay đổi luật thuế thu nhập cá nhân càng sớm càng tốt để phù hợp với biến động thực tế, để người dân đỡ chật vật hơn trong cuộc sống.

Hiện đề xuất sửa đổi một loạt quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân đang được xã hội đặc biệt quan tâm. Cụ thể, Bộ Tư pháp cho rằng nếu dự kiến đến 2026, Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi có hiệu lực thi hành thì cũng có thể nghiên cứu sửa đổi nâng mức giảm trừ gia cảnh và cắt giảm 2 bậc thuế trong tính thuế thu nhập cá nhân từ 7 bậc xuống còn 5 bậc. Đề xuất này được nhiều chuyên gia đánh giá là phù hợp với những thay đổi về đời sống người dân trong thực tế.

TS Lê Xuân Sang - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng quy định nộp thuế thu nhập cá nhân hiện nay còn nhiều bất cập về yếu tố công bằng mang tính tương đối giữa các nhóm lao động, giữa thu nhập theo vị trí địa lý. Lương của người lao động được phân chia rất cụ thể, thành bốn vùng khác nhau, với mức chênh lệch khá tương đối; giả thiết là với cùng một mức thu nhập nhưng ở các địa bàn khác nhau thì mức giảm trừ gia cảnh với người phụ thuộc cũng nên khác nhau. Ở vùng sâu, vùng xa, mức giảm trừ gia cảnh với người lao động là 11 triệu, người phụ thuộc là 4,4 triệu, có thể dư dả, nhưng ở vùng thành thị - nơi có mức sống cao, mọi thứ đều đắt đỏ thì mức giảm trừ gia cảnh như vậy là không đủ sống.

Trong khi trên thực tế, chính sách thuế tại nhiều quốc gia cũng không cào bằng mức giảm trừ gia cảnh, một phần do họ xác định và khấu trừ được chi phí đầu vào của người dân nhờ thanh toán không tiền mặt phát triển.

Theo ông Sang, đã đến lúc, Bộ Tài chính cần thay đổi cách tính mức thuế thu nhập cá nhân. Trong việc điều chỉnh trước hết dựa vào tính thời đại, thực tiễn, công bằng, thực thi. Sau đó, tính đến lợi ích hài hòa của các thành phần trong xã hội. Trong mấy năm vừa qua, khi tình hình dịch bệnh kéo dài, thu nhập của người dân giảm sút, rất nhiều người lao động bị ảnh hưởng việc duy trì mức thuế thu nhập cá nhân, đặc biệt mức giảm trừ gia cảnh đã quá lạc hậu như hiện nay là bất cập cần khẩn trương tháo gỡ.

"Nếu chỉ giảm 2 bậc trong biểu thuế lũy tiến từng phần là không đủ, vì chỉ giải quyết cho nhóm thu nhập cao. Do vậy song song với biện pháp này cần xem xét mức giảm trừ gia cảnh, vì mức 11 triệu đồng/tháng với người lao động và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc đã quá lạc hậu trong bối cảnh hiện nay, cần thiết phải điều chỉnh theo hướng mức giảm trừ không cố định mà tính bằng 4 - 5 lần lương tối thiểu vùng. Bên cạnh mức giảm trừ gia cảnh cần giảm trừ thêm các chi phí hợp lý khác như tiền học phí cho con, tiền khám chữa bệnh, lãi vay mua căn nhà đầu tiên", ông Nguyễn Đức Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật (Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM) kiến nghị.

Lâm Nghi (t/h)

Bài liên quan
Tin bài khác
PGS. TS Ngô Trí Long: Thu hẹp chênh lệch giá vàng 10% mới là ổn định thực chất

PGS. TS Ngô Trí Long: Thu hẹp chênh lệch giá vàng 10% mới là ổn định thực chất

PGS. TS Ngô Trí Long cho rằng, để ổn định vàng cần minh bạch, cạnh tranh, kiểm soát nguồn cung để thu hẹp chênh lệch 10% giá trong nước và thế giới.
Còn khó khăn khi thực hiện ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp khởi nghiệp

Còn khó khăn khi thực hiện ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp khởi nghiệp

Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Chử Đức Hoàng – Chủ tịch Viện Chiến lược Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (STI); Chánh Văn phòng Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia (NATIF) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, làm rõ những vướng mắc đang được bàn thảo tại Dự thảo Nghị định hướng dẫn Nghị quyết 198/2025/QH15 trong thực tế và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, đưa chính sách ưu đãi thuế thực sự trở thành động lực thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.
Nghị quyết 05/2025/NQ-CP có đủ sức hút 21 triệu tài khoản Binance về "sân nhà"?

Nghị quyết 05/2025/NQ-CP có đủ sức hút 21 triệu tài khoản Binance về "sân nhà"?

Nghị quyết 05/2025/NQ-CP mở đường thí điểm thị trường tài sản mã hóa 5 năm. Dù Việt Nam được ví là "mỏ vàng" 200 tỷ USD giao dịch, cơ hội này chỉ dành cho doanh nghiệp có vốn 10.000 tỷ đồng, công nghệ và quản trị vượt trội.
Luật Thương mại điện tử sẽ tái định hình trật tự của “sân chơi số”

Luật Thương mại điện tử sẽ tái định hình trật tự của “sân chơi số”

Dự thảo Luật Thương mại điện tử (TMĐT) được xem là một bước ngoặt thể chế quan trọng không chỉ để quản lý, mà để tái định hình trật tự của không gian kinh doanh số. Một khung pháp lý đủ linh hoạt, đủ mạnh và đủ công bằng sẽ quyết định liệu Việt Nam có thể xây dựng một thị trường TMĐT minh bạch, hàng thật, giá trị thật, hay tiếp tục phụ thuộc vào nền tảng ngoại chi phối.
PGS.TS Nguyễn Trọng Điều: Viên chức nên được tham gia làm giám đốc doanh nghiệp

PGS.TS Nguyễn Trọng Điều: Viên chức nên được tham gia làm giám đốc doanh nghiệp

PGS.TS Nguyễn Trọng Điều cho rằng, đội ngủ viên chức nên được quyền tham gia làm giám đốc, quản lý các doanh nghiệp có liên quan đến chuyên ngành của họ.
PGS. TS Triệu Văn Cường: Nên để viên chức được tham gia quản lý doanh nghiệp

PGS. TS Triệu Văn Cường: Nên để viên chức được tham gia quản lý doanh nghiệp

PGS. TS Triệu Văn Cường cho rằng Luật Công chức, nên cho phép viên chức làm khoa học được tham gia quản lý doanh nghiệp để tăng tính ứng dụng thực tiễn.
TS. Nguyễn Văn Thuận: Tự chủ đơn vị sự nghiệp đang "mắc kẹt" vì phân loại

TS. Nguyễn Văn Thuận: Tự chủ đơn vị sự nghiệp đang "mắc kẹt" vì phân loại

TS. Nguyễn Văn Thuận, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội, cảnh báo cơ chế tự chủ đơn vị sự nghiệp công đang lúng túng, đòi hỏi phải xác định rõ ràng chức năng hoạt động để tránh lẫn lộn quản lý và tài chính.
Khi luật chưa theo kịp thực tiễn kinh tế trong khu vực sự nghiệp công

Khi luật chưa theo kịp thực tiễn kinh tế trong khu vực sự nghiệp công

Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Văn Phúc phân tích sự thiếu vắng Luật Đơn vị Sự nghiệp đã khiến các tổ chức cung cấp dịch vụ công vận hành mập mờ giữa cơ chế công chức và doanh nghiệp, kìm hãm tự chủ.
TS. Lê Xuân Nghĩa: Cơ chế "đột biến giá" từ chính quyền và chi phí ẩn

TS. Lê Xuân Nghĩa: Cơ chế "đột biến giá" từ chính quyền và chi phí ẩn

TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, đà tăng giá bất động sản 12% theo thu nhập là ổn định, nhưng cảnh báo nguy cơ đột biến do thủ tục hành chính địa phương và hiện tượng "gom đất để đẩy giá".
GS. TS Phan Trung Lý: Tự chủ thực chất cần "đoạn quyền lực" tránh hỗn loạn thể chế

GS. TS Phan Trung Lý: Tự chủ thực chất cần "đoạn quyền lực" tránh hỗn loạn thể chế

Theo GS. TS Phan Trung Lý, nguyên Chủ nhiệm ủy ban Pháp luật Quốc hội tình trạng "lệch quyền lực" và ba trụ cột kiểm soát phải song hành để hệ thống vận hành hiệu quả.
TS. Võ Trí Thành: 3 lĩnh vực cuộc sống đang bị quy luật "giá tăng" đè nặng

TS. Võ Trí Thành: 3 lĩnh vực cuộc sống đang bị quy luật "giá tăng" đè nặng

TS. Võ Trí Thành phân tích sâu sắc về quy luật "giá chỉ có tăng", nhấn mạnh bất động sản và lạm phát là hai vấn đề lớn, gây ra "căn bệnh Hà Lan" và làm méo mó các quyết định đầu tư.
Đầu tư cho con người – điểm nhấn linh hoạt trong Dự thảo Luật Đầu tư, Kinh doanh

Đầu tư cho con người – điểm nhấn linh hoạt trong Dự thảo Luật Đầu tư, Kinh doanh

Dự thảo Luật Đầu tư Kinh doanh 2025, do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng, được xem là bước ngoặt trong cải cách thể chế, khi chuyển từ “quản lý cấp phép” sang “quản lý rủi ro và hậu kiểm”, hướng tới môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch và linh hoạt trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt. Bên cạnh những điều chỉnh lớn về thủ tục, danh mục ngành nghề và cơ chế ưu đãi, khía cạnh “nhân lực trong đầu tư”, yếu tố quyết định hiệu quả dòng vốn và năng suất quốc gia, vẫn là khoảng trống cần được hoàn thiện.
Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Bước ngoặt trong tư duy quản lý nhưng thiếu khung pháp lý cho gọi vốn cộng đồng

Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Bước ngoặt trong tư duy quản lý nhưng thiếu khung pháp lý cho gọi vốn cộng đồng

Hiện tại, Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh chưa có quy định riêng cho hình thức huy động vốn cộng đồng, đặc biệt là các mô hình đầu tư tài sản số hoặc token hóa, theo Luật sư Hà Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội).
Chuyên gia Lê Phương Anh: Doanh nghiệp tỏa sáng nhờ lắng nghe nhân viên và chuyển đổi văn hóa số toàn diện

Chuyên gia Lê Phương Anh: Doanh nghiệp tỏa sáng nhờ lắng nghe nhân viên và chuyển đổi văn hóa số toàn diện

Chuyên gia Lê Phương Anh (MCG) cho rằng, phát triển bền vững nằm ở sự đồng hành của lãnh đạo, chuyển hóa năng lực con người và kiến tạo văn hóa số từ bên trong.
Chuyên gia Phan Đức Trung trình bày hạ tầng Blockchain Việt Nam tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ

Chuyên gia Phan Đức Trung trình bày hạ tầng Blockchain Việt Nam tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025–2030, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến thăm khu trưng bày Mạng Dịch vụ Đa chuỗi Blockchain Việt Nam (VBSN).