Hút đầu tư vào năng lượng tái tạo - thúc đẩy kinh tế xanh

Tại dự thảo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, Việt Nam đặt mục tiêu thu hút khoảng 135 tỷ USD để đầu tư và xây dựng các dự án điện đến năm 2030. Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, với tỷ lệ đóng góp của nguồn điện năng lượng tái tạo dự kiến đạt khoảng 25% vào năm 2030 và 45% vào năm 2050.

Tuy nhiên, việc huy động nguồn vốn cho quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo vẫn là một thách thức lớn. Nhiều quốc gia trên thế giới đã triển khai các biện pháp khác nhau nhằm hỗ trợ quá trình này, từ chính sách tài chính, thuế xanh đến các tiêu chuẩn môi trường chặt chẽ. Các biện pháp khuyến khích như trợ cấp và vay vốn ưu đãi cũng được áp dụng rộng rãi để thúc đẩy đầu tư xanh.

Hút đầu tư vào năng lượng tái tạo - thúc đẩy kinh tế xanh

Tại Đức, chính phủ đã đầu tư 2,5 tỷ Euro vào cơ sở hạ tầng xe điện và trợ cấp 9.000 Euro cho mỗi phương tiện, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng. Trong khi đó, tại Thâm Quyến (Trung Quốc), ba hãng xe buýt lớn đã được hỗ trợ 75.500 USD mỗi năm cho mỗi xe điện nhằm khuyến khích việc thay thế phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Những chính sách này đã góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu ô nhiễm và thúc đẩy nền kinh tế xanh.

Tại Việt Nam, nhờ chương trình trợ giá điện mặt trời, công suất điện mặt trời mái nhà đã tăng 2.435% kể từ đầu năm 2019. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang thảo luận Luật Điện lực sửa đổi để tạo khung pháp lý thuận lợi cho đầu tư vào năng lượng tái tạo. Dù vậy, nhiều thách thức vẫn tồn tại. Theo bà Sunita Dubey, Đại diện quốc gia của Liên minh Năng lượng toàn cầu vì con người và hành tinh (GEAPP), sự không chắc chắn về chính sách và quy định đã khiến nhiều nhà đầu tư do dự, trong khi việc huy động vốn cho các dự án lớn vẫn là rào cản đáng kể.

Ông Nguyễn Xuân Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Việt Nam), nhấn mạnh tại Diễn đàn hỗ trợ pháp lý đầu tư năm 2024 rằng sự chậm trễ trong việc ban hành quy định và hướng dẫn thực hiện đã gây khó khăn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là những nhà đầu tư vận hành dự án năng lượng mặt trời sau năm 2020. Điều này tạo ra tâm lý e ngại, ảnh hưởng đến khả năng mở rộng và triển khai các dự án mới.

Để giải quyết các thách thức này, Việt Nam cần xây dựng một khung pháp lý rõ ràng và lộ trình đầu tư minh bạch nhằm tạo niềm tin và giảm rủi ro cho các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, việc áp dụng các mô hình tài chính hỗn hợp, trái phiếu xanh và hợp tác với các tổ chức tài chính có thể giúp thu hẹp khoảng cách về vốn. Đồng thời, chính sách sử dụng đất chủ động và kế hoạch triển khai toàn diện sẽ góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành năng lượng tái tạo.

Bằng cách kết hợp nâng cấp cơ sở hạ tầng, cải cách chính sách và chiến lược đầu tư toàn diện, Việt Nam có thể tối ưu hóa quá trình thu hút vốn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh và đẩy nhanh chuyển đổi năng lượng tái tạo.