Thứ tư 03/09/2025 22:35
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Giám sát doanh nghiệp nhà nước vẫn nặng tính hành chính

12/10/2020 00:00
Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, cơ chế giám sát doanh nghiệp nhà nước và cả cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước khá đầy đủ về văn bản, nhưng thiếu hiệu quả.

.
Ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Đổi mới doanh nghiệp (CIEM)

CIEM vừa công bố nghiên cứu riêng về đổi mới cơ chế giám sát của cơ quan đại diện chủ sở hữu trong tiến trình cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước.

“Hệ thống quy định pháp luật về giám sát, đánh giá hoạt động của DNNN đã hoàn thiện hơn so với giai đoạn trước khi ban hành Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp. Tuy vậy, quy định về khái niệm, phạm vi giám sát của cơ quan đại diện chủ sở hữu chưa thống nhất, chồng chéo với hoạt động thanh tra, kiểm tra của chức năng quản lý nhà nước”, ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Đổi mới doanh nghiệp (CIEM), người trực tiếp thực hiện nghiên cứu cho biết.

Nhưng điểm mà ông Trung muốn nhấn mạnh là các quy định hướng dẫn về cách thức, công cụ thực hiện giám sát chưa thực sự rõ ràng, dẫn tới những lúng túng về thực thi, ảnh hưởng không tốt tới hiệu quả giám sát.

“Đặc biệt, không cơ quan nào có đủ thẩm quyền và khả năng theo dõi, đánh giá doanh nghiệp đầy đủ, hiệu quả và toàn diện. Các bộ chỉ giám sát theo chức năng quản lý nhà nước, nên mục tiêu, cách làm khác nhau, cơ chế phối hợp chưa rõ, nên giám sát doanh nghiệp nhà nước không bảo đảm được yêu cầu về thường xuyên, liên tục. Nếu có phát hiện vấn đề gì cần cảnh báo cũng đã trễ”, ông Trung nói.

Trong khi đó, sự chồng chéo giữa hoạt động giám sát thuộc chức năng chủ sở hữu với hoạt động thanh tra, kiểm tra của chức năng quản lý nhà nước, cùng với việc phối hợp không chặt chẽ, chia sẻ thông tin chưa đầy đủ giữa các cơ quan liên quan vừa tạo gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp, vừa giảm hiệu quả và hiệu lực giám sát của chủ sở hữu nhà nước.

Nguyên nhân của hiện trạng này, theo ông Trung, có nhiều lý do, nhưng nguyên nhân chính là việc chưa có cơ sở dữ liệu thống nhất, đầy đủ và cập nhật về vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp cũng như danh mục đầy đủ các doanh nghiệp có vốn đầu tư của chủ sở hữu nhà nước trên bình diện quốc gia cũng như trong phạm vi giám sát của từng cơ quan đại diện chủ sở hữu.

“Thực tế đó làm cho chủ sở hữu nhà nước không có được công cụ thông tin để thực hiện tốt chức năng giám sát cũng như điều chỉnh chính sách cho phù hợp và kịp thời. Xét riêng về mục tiêu đảm bảo lợi ích tối cao của chủ sở hữu nhà nước, Việc không nắm được thông tin đầy đủ, chính xác, cập nhật về tình hình quản lý, sử dụng vốn nhà nước trong tất cả các doanh nghiệp của nền kinh tế có thể dẫn tới không tận dụng, khai thác được, thậm chí bỏ qua, lãng phí một nguồn lực lớn của Nhà nước, nhất là tại doanh nghiệp đa sở hữu”, ông Trung nói.

Đây là lý do ông Trung và cả báo cáo của CIEM về vấn đề này cho rằng, cách thức giám sát này mang nặng tính hành chính nhà nước, không phải cách thức giám sát của cơ quan đại diện chủ sở hữu với tư cách một nhà đầu tư.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM cho rằng, không thể áp đặt duy trì tư duy của cơ quan quản lý nhà nước vào quản lý doanh nghiệp.

“Mục tiêu của doanh nghiệp nhà nước là lợi nhuận, nhưng không đơn giản chỉ là bảo toàn hay tăng lên chút ít là được, mà phải đặt ra mục tiêu để người kinh doanh phát huy khả năng sáng tạo… Doanh nghiệp cần không gian để sáng tạo, đổi mới chứ không thể cứ theo đúng quy trình…”, ông Cung chia sẻ quan điểm.

Kinh nghiệm thế giới, như của các nước thành viên OECD, 88% quốc gia ban hành quy định về quản lý rủi ro đối với doanh nghiệp nhà nước giống hoặc tương tự như quy định đối với các công tư tư nhân, niêm yết.

Tuy nhiên, trong thời điểm này, ông Cung đang kỳ vọng vào hoạt động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước trong doanh nghiệp.

"Ủy ban đang xây dựng hệ thống thông tin, công cụ để giám sát theo đúng nguyên tắc là thường xuyên, theo thời gian thực, có mức cảnh báo... Nhưng điều quan trọng là các doanh nghiệp phải tham gia vào hệ thống này, đảm bảo cập nhật thông tin theo đúng yêu cầu", ông Cung nói.

Khánh An

Tin bài khác
Vì sao nên tập trung đẩy mạnh phát triển hạ tầng đường sắt?

Vì sao nên tập trung đẩy mạnh phát triển hạ tầng đường sắt?

Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển hạ tầng đường sắt, hàng không và đường bộ đến năm 2030, để bứt phá kinh tế, hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số.
Kỳ nghỉ lễ 2/9 mang về bao nhiêu tiền cho ngành du lịch Việt?

Kỳ nghỉ lễ 2/9 mang về bao nhiêu tiền cho ngành du lịch Việt?

Kỳ nghỉ lễ 2/9 năm nay chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng của du lịch Việt Nam, với Hà Nội và nhiều tỉnh thành đạt doanh thu kỷ lục, bất chấp ảnh hưởng của thời tiết.
Đồng Tháp: “Dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới”

Đồng Tháp: “Dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới”

Trong hành trình phát triển, Đồng Tháp không chỉ được biết đến là vùng đất sen hồng giàu truyền thống mà còn là địa phương tiêu biểu của Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là sau khi sáp nhập, với tinh thần tiên phong trong đổi mới. Khẩu hiệu “Dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới” đã trở thành kim chỉ nam, thôi thúc cả hệ thống chính trị và người dân nỗ lực, sáng tạo, biến khó khăn thành cơ hội để phát triển.
Cần điều hành thị trường vàng bằng phương thức hiện đại

Cần điều hành thị trường vàng bằng phương thức hiện đại

Nhà nước bỏ độc quyền vàng miếng, cho doanh nghiệp, các ngân hàng đủ điều kiện nhập khẩu, sản xuất vàng miếng. Tuy nhiên để ổn định thị trường vàng, liên thông giá với thế giới, cần điều hành thị trường này bằng những phương thức hiện đại.
Chủ tịch Cuba và Phu nhân bắt đầu thăm cấp Nhà nước nhân dịp Việt Nam mừng 80 năm Quốc khánh

Chủ tịch Cuba và Phu nhân bắt đầu thăm cấp Nhà nước nhân dịp Việt Nam mừng 80 năm Quốc khánh

Chuyến thăm của Chủ tịch Cuba và phu nhân diễn ra từ ngày 31/8 đến 2/9, cùng dự Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tăng cường truy xuất nguồn gốc nông, lâm, thủy sản xuất khẩu

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tăng cường truy xuất nguồn gốc nông, lâm, thủy sản xuất khẩu

Chỉ đạo mới của Thủ tướng Chính phủ đưa ra trong bối cảnh ngành nông nghiệp đạt nhiều kết quả ấn tượng nhưng cũng đối diện những cảnh báo từ các thị trường quốc tế, đặc biệt là Liên minh châu Âu (EU).
Việt Nam quyết tâm làm chủ công nghệ chiến lược, định hình tương lai

Việt Nam quyết tâm làm chủ công nghệ chiến lược, định hình tương lai

Vụ trưởng Vụ Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ Nguyễn Phú Hùng đã khẳng định“Làm chủ công nghệ chiến lược là làm chủ tương lai”.
“Tương lai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”: Định hình tầm nhìn chiến lược cho thập kỷ tới

“Tương lai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”: Định hình tầm nhìn chiến lược cho thập kỷ tới

Ngày 29/8/2025, trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu 80 năm Quốc khánh 2/9, Diễn đàn “Tương lai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” đã chính thức khai mạc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia, Đông Anh (Hà Nội).
Đơn giản hóa nhiều thủ tục liên quan đến khai thuế thu nhập cá nhân

Đơn giản hóa nhiều thủ tục liên quan đến khai thuế thu nhập cá nhân

Chính phủ phê duyệt phương án cắt giảm thủ tục hành chính, đặc biệt trong lĩnh vực thuế, giúp doanh nghiệp và người dân tiết kiệm thời gian, chi phí, thúc đẩy môi trường kinh doanh.
Diễn đàn Tài chính Việt Nam năm 2025: Tạo đột phá để Đà Nẵng phát triển và hội nhập quốc tế

Diễn đàn Tài chính Việt Nam năm 2025: Tạo đột phá để Đà Nẵng phát triển và hội nhập quốc tế

Ngày 28/8, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Bộ Tài chính và thành phố Đà Nẵng đã tổ chức Diễn đàn Tài chính thường niên Việt Nam năm 2025. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện Tuần lễ Tài chính và Công nghệ Đà Nẵng năm 2025 - Da Nang Finance and Tech Week 2025.
An Giang: Xây dựng xã An Châu thành trung tâm dịch vụ - kinh tế quan trọng của tỉnh

An Giang: Xây dựng xã An Châu thành trung tâm dịch vụ - kinh tế quan trọng của tỉnh

Đảng bộ xã An Châu, tỉnh An Giang, sẽ tập trung phát triển nông nghiệp chất lượng cao, nông thôn hiện đại, phát triển kinh tế tư nhân, hình thành các đầu mối về dịch vụ, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, phát triển cụm liên kết về sản xuất lúa gạo, thủy sản và trái cây gắn với phát triển du lịch sinh thái.
Đề xuất đầu tư gần 24.000 tỷ xây dựng cao tốc Vinh – Thanh Thuỷ

Đề xuất đầu tư gần 24.000 tỷ xây dựng cao tốc Vinh – Thanh Thuỷ

UBND tỉnh Nghệ An vừa đề xuất đầu tư 23.950 tỷ đồng xây cao tốc Vinh - Thanh Thủy, mở ra hành lang kinh tế Đông - Tây kết nối Việt Nam, Lào và khu vực.
Bộ Tài chính bãi bỏ nhiều thủ tục khai thông dòng vốn khởi nghiệp sáng tạo

Bộ Tài chính bãi bỏ nhiều thủ tục khai thông dòng vốn khởi nghiệp sáng tạo

Bộ Tài chính vừa ban hành quyết định bãi bỏ nhiều thủ tục rườm rà, tạo môi trường thuận lợi hơn cho các quỹ đầu tư và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, thúc đẩy mạnh mẽ dòng vốn đầu tư.
Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản gặp khó vì quy định hoàn thuế mới

Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản gặp khó vì quy định hoàn thuế mới

Quy định hoàn thuế VAT 5% mới đang tạo áp lực tài chính lớn, gây chậm dòng tiền và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng duy trì hoạt động của các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản.
Thúc đẩy nhiều dự án, hợp tác trọng điểm Việt Nam - Cuba

Thúc đẩy nhiều dự án, hợp tác trọng điểm Việt Nam - Cuba

Ngày 27/8, tại Hà Nội, kỳ họp lần thứ 42 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Cuba về hợp tác kinh tế và khoa học – kỹ thuật đã diễn ra, đánh dấu bước tiến mới trong quan hệ hợp tác song phương.