Thứ ba 26/08/2025 16:19
Hotline: 024.355.63.010
Pháp luật

Đổi mới tư duy quản lý vốn nhà nước

Luật số 68/2025/QH15 có cách tiếp cận hoàn toàn mới – xác định rõ Nhà nước là một “nhà đầu tư” chứ không phải “người can thiệp”.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn tại Hội thảo

Ngày 14/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15). Luật sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/8/2025, sớm hơn gần nửa năm so với kế hoạch ban đầu, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Quốc hội và Chính phủ trong việc cải cách thể chế quản lý vốn nhà nước, tạo động lực tăng trưởng cho khu vực doanh nghiệp nhà nước.

Khác với Luật số 69/2014/QH13 trước đây vốn chịu ảnh hưởng của tư duy hành chính, Luật số 68/2025/QH15 có cách tiếp cận hoàn toàn mới – xác định rõ Nhà nước là một “nhà đầu tư” chứ không phải “người can thiệp”. Việc thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với phần vốn góp tại doanh nghiệp được chuyển dịch sang mô hình chủ sở hữu vốn, thông qua người đại diện trực tiếp hoặc người đại diện phần vốn nhà nước. Điều này giúp tách bạch rõ chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu, qua đó tăng tính minh bạch, giảm sự chồng chéo, đồng thời thúc đẩy doanh nghiệp phát triển đúng theo nguyên tắc thị trường.

Luật cũng thiết lập cơ chế phân cấp mạnh mẽ, trao quyền chủ động cao hơn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các hội đồng thành viên, chủ tịch công ty, người đại diện vốn nhà nước trong các quyết định đầu tư, huy động vốn và sử dụng nguồn lực nội tại. Thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư vốn được đơn giản hóa đáng kể, giảm bớt tầng nấc phê duyệt không cần thiết, tạo điều kiện để doanh nghiệp có thể phản ứng linh hoạt với biến động thị trường.

Không chỉ dừng lại ở việc ban hành Luật, Chính phủ đã chủ động rút ngắn thời gian đưa Luật vào thực thi. Theo Nghị quyết số 78/NQ-CP ngày 11/4/2025, hiệu lực thi hành của Luật được đẩy sớm từ 01/01/2026 lên ngày 01/8/2025 nhằm kịp thời khơi thông các nguồn lực hiện có trong doanh nghiệp nhà nước, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025 và tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững trong các năm tiếp theo.

Triển khai thi hành Luật, Bộ Tài chính đã chủ trì xây dựng ba dự thảo nghị định hướng dẫn, bao gồm: Nghị định quy định về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Nghị định về giám sát, kiểm tra, đánh giá và công khai thông tin; và Nghị định về cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Các dự thảo được xây dựng theo trình tự rút gọn, vừa kế thừa các quy định còn phù hợp trong hệ thống pháp luật hiện hành, vừa bổ sung, điều chỉnh các nội dung để phù hợp với tinh thần mới của Luật số 68/2025/QH15 và thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.

Đổi mới tư duy quản lý vốn nhà nước
Đổi mới tư duy quản lý vốn nhà nước
Đổi mới tư duy quản lý vốn nhà nước
Đổi mới tư duy quản lý vốn nhà nước

Hội thảo lấy ý kiến đối với các dự thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15) ngày 09/7/2025, tại Phú Thọ, do Bộ Tài chính tổ chức

Cụ thể, dự thảo Nghị định về quản lý và đầu tư vốn nhà nước làm rõ phạm vi đầu tư, thẩm quyền và phương thức sử dụng vốn nhà nước, trong đó nổi bật là cơ chế phân cấp cho doanh nghiệp trong việc tự quyết định các phương án đầu tư từ nguồn lực nội tại. Các quy định về chiến lược phát triển, phân phối lợi nhuận, chuyển nhượng vốn, bán tài sản, xác định vốn điều lệ... cũng được thiết kế minh bạch, linh hoạt hơn, giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và bảo toàn giá trị tài sản nhà nước.

Trong khi đó, dự thảo Nghị định về giám sát và đánh giá hoạt động doanh nghiệp nhà nước bổ sung cơ chế giám sát ba cấp: Chính phủ, cơ quan đại diện chủ sở hữu và doanh nghiệp. Các tiêu chí đánh giá doanh nghiệp được thiết kế theo hướng định lượng, phù hợp với thực tiễn sản xuất – kinh doanh, qua đó giúp cơ quan quản lý bám sát hiệu quả thực tế thay vì đánh giá hình thức. Đặc biệt, việc đánh giá người đại diện vốn nhà nước, kiểm soát viên cũng được quy định rõ ràng theo bốn mức, tạo động lực và cơ sở cho việc sàng lọc, khen thưởng hay điều chỉnh nhân sự một cách minh bạch.

Dự thảo Nghị định về cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp thể chế hóa quan điểm xuyên suốt của Đảng và Nhà nước về đổi mới doanh nghiệp nhà nước. Nội dung bao gồm các quy định về cổ phần hóa, chuyển giao dự án, chuyển nhượng vốn, hợp nhất – chia tách doanh nghiệp, xử lý tài chính khi giải thể công ty 100% vốn nhà nước, tính toán giá trị quyền sử dụng đất thuê hàng năm trong cổ phần hóa... nhằm đảm bảo quá trình tái cơ cấu được diễn ra minh bạch, có lộ trình và gắn với yêu cầu sử dụng hiệu quả tài sản công.

Việc ban hành Luật số 68/2025/QH15 cùng các văn bản hướng dẫn thi hành không chỉ góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về quản lý và đầu tư vốn nhà nước, mà còn khẳng định quyết tâm cải cách, thúc đẩy doanh nghiệp nhà nước trở thành lực lượng sản xuất chủ lực, chủ động hơn, tự chủ hơn và hiệu quả hơn. Trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng số hóa, thị trường hóa và hội nhập sâu rộng, Luật sẽ là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp nhà nước thích ứng nhanh, cạnh tranh sòng phẳng và phát triển bền vững.

Ngày 09/7/2025, tại Phú Thọ, Bộ Tài chính tổ chức Hội thảo lấy ý kiến của các Bộ, ngành, Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước, các tổ chức tín dụng và các cơ quan liên quan đối với 03 dự thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15).

Tham dự Hội thảo có Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp Nhà nước Phùng Quốc Chí, đại diện một số đơn vị chuyên môn thuộc Bộ Tài chính, gần 150 đại biểu đại diện Văn phòng Trung ương Đảng, một số Bộ (Tư pháp, Quốc phòng, Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường), Ngân hàng Nhà nước, UBND các tỉnh, TP (Hà Nội, Hồ Chí Minh, Ninh Bình); 1 số Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức tín dụng có vốn nhà nước, các chuyên gia, nhà khoa học.

Tin bài khác
Cục Thuế kêu gọi doanh nghiệp, hộ kinh doanh góp ý Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi)

Cục Thuế kêu gọi doanh nghiệp, hộ kinh doanh góp ý Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi)

Cục Thuế nhấn mạnh, các ý kiến đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp và người nộp thuế sẽ là cơ sở quan trọng để hoàn thiện dự luật, xây dựng một hệ thống quản lý thuế hiện đại, hiệu lực, công bằng và minh bạch.
Doanh nghiệp giảm đóng bảo hiểm thất nghiệp cho lao động khuyết tật từ ngày 1/1/2026

Doanh nghiệp giảm đóng bảo hiểm thất nghiệp cho lao động khuyết tật từ ngày 1/1/2026

Ngày 1/1/2026, Luật Việc làm 2025 chính thức có hiệu lực, theo đó doanh nghiệp được giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp với người lao động khuyết tật.
Bộ Tài chính đề xuất chỉ kiểm tra chuyên ngành lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm

Bộ Tài chính đề xuất chỉ kiểm tra chuyên ngành lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm

Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm; trong đó điểm đáng chú ý là cơ quan này sẽ không còn chức năng thanh tra trong lĩnh vực bảo hiểm, thay vào đó chỉ thực hiện kiểm tra chuyên ngành.
TP. Hồ Chí Minh kiến nghị sửa Luật Đất đai 2024 theo chính quyền địa phương hai cấp

TP. Hồ Chí Minh kiến nghị sửa Luật Đất đai 2024 theo chính quyền địa phương hai cấp

TP. Hồ Chí Minh vừa có văn bản kiến nghị Chính phủ và các cơ quan Trung ương xem xét sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Luật Đất đai năm 2024 nhằm đảm bảo sự phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, cũng như tạo hành lang pháp lý ổn định, đồng bộ trong quản lý và sử dụng đất đai tại đô thị đặc biệt.
Giảm 30% tiền thuê đất năm 2025 cho tổ chức, cá nhân trả tiền thuê đất hàng năm

Giảm 30% tiền thuê đất năm 2025 cho tổ chức, cá nhân trả tiền thuê đất hàng năm

Chính phủ chính thức ban hành Nghị định số 230/2025/NĐ-CP, quy định cụ thể các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định tại khoản 2 Điều 157 Luật Đất đai năm 2024.
Mở cơ chế linh hoạt để xử lý hàng tồn đọng tại địa bàn hải quan

Mở cơ chế linh hoạt để xử lý hàng tồn đọng tại địa bàn hải quan

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo sửa đổi Thông tư số 203/2014/TT-BTC nhằm cập nhật, hoàn thiện quy định về xử lý hàng hóa tồn đọng tại địa bàn hải quan.
Hà Nội siết quản lý mạng cáp viễn thông và hệ thống thu phát sóng

Hà Nội siết quản lý mạng cáp viễn thông và hệ thống thu phát sóng

UBND TP. Hà Nội đã ban hành Quyết định số 48/2025/QĐ-UBND, quy định về quản lý, lắp đặt mạng cáp viễn thông và hệ thống thu phát sóng di động trên địa bàn thành phố.
Thủ tục mới trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế từ 15/8

Thủ tục mới trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế từ 15/8

Bộ Y tế vừa ban hành Quyết định số 2555/QĐ-BYT, chính thức công bố thủ tục đăng ký khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) với quy định chi tiết về thành phần hồ sơ trong 9 trường hợp cụ thể.
Sẽ có loạt chính sách ưu đãi đột phá thu hút chuyên gia khoa học - công nghệ

Sẽ có loạt chính sách ưu đãi đột phá thu hút chuyên gia khoa học - công nghệ

Bộ Nội vụ đề xuất nhiều chế độ, chính sách ưu đãi dành cho chuyên gia, đồng thời mở rộng phạm vi chính sách đến cả thành viên gia đình và các tổ chức, cá nhân có vai trò giới thiệu chuyên gia.
Doanh nghiệp cần biết: Điểm mới trong Nghị định 219 về lao động nước ngoài

Doanh nghiệp cần biết: Điểm mới trong Nghị định 219 về lao động nước ngoài

Một trong những điểm nổi bật của Nghị định 219 là việc áp dụng giao dịch điện tử trong toàn bộ quy trình cấp, cấp lại, gia hạn giấy phép lao động và giấy xác nhận không thuộc diện cấp phép.
Bộ Công Thương xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sữa chế biến

Bộ Công Thương xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sữa chế biến

Trước yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, Bộ Công Thương đang tiến hành xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sản phẩm sữa chế biến thuộc phạm vi quản lý.
Công chức nghỉ việc từ 2/9 sẽ không được hưởng chính sách theo Nghị định 178

Công chức nghỉ việc từ 2/9 sẽ không được hưởng chính sách theo Nghị định 178

Sau thời điểm 1/9, các chính sách hỗ trợ công chức nghỉ việc theo Nghị định 178/2024 (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 67/2025) chính thức kết thúc.
Bộ Tài chính đề xuất bỏ cấp phép đầu tư ra nước ngoài, chuyển sang giám sát dòng tiền

Bộ Tài chính đề xuất bỏ cấp phép đầu tư ra nước ngoài, chuyển sang giám sát dòng tiền

Bộ Tài chính vừa đề xuất bãi bỏ thủ tục cấp giấy phép đầu tư ra nước ngoài, thay vào đó nhà đầu tư chỉ cần đăng ký chuyển tiền với Ngân hàng Nhà nước sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý tại quốc gia tiếp nhận đầu tư.
Đề xuất miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân cho một số đối tượng đặc thù

Đề xuất miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân cho một số đối tượng đặc thù

Điểm nổi bật trong dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết số 198/2025/QH15 là đề xuất miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với một số đối tượng cụ thể.
Bộ Nội vụ đề xuất viên chức được góp vốn, thành lập doanh nghiệp

Bộ Nội vụ đề xuất viên chức được góp vốn, thành lập doanh nghiệp

Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi), trong đó nổi bật là đề xuất cho phép viên chức được góp vốn, thành lập, tham gia điều hành doanh nghiệp, kể cả trong và ngoài nước.