Tổng thống Donald Trump tạm hoãn thuế quan với Canada và Mexico EU nhìn thấy cơ hội đàm phán với Mỹ để tránh chiến tranh thuế quan |
Chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây nhiều biến động trên toàn cầu, không chỉ đối với các đối tác truyền thống của Mỹ như: Canada, Mexico và Trung Quốc mà còn tạo ra những ảnh hưởng sâu rộng đối với nền kinh tế Việt Nam. Theo TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, tác động của chính sách thương mại này đối với Việt Nam cần phải được theo dõi và đánh giá cẩn thận, đặc biệt khi tình hình quốc tế đang thay đổi nhanh chóng và khó lường.
Chiến lược thuế quan của ông Donald Trump đã khiến các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể hưởng lợi từ việc chuyển dịch chuỗi cung ứng. Cụ thể, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến nhiều nhà sản xuất rời Trung Quốc để tìm đến các quốc gia như Việt Nam, nơi môi trường sản xuất được đánh giá thuận lợi hơn và có thể tránh được thuế quan cao mà Mỹ áp lên hàng hóa Trung Quốc. Chính sự chuyển dịch này đã giúp Việt Nam đạt được thặng dư thương mại lớn thứ ba với Mỹ, chỉ sau Trung Quốc và Mexico.
Chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây nhiều biến động trên toàn cầu |
Trao đổi với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, TS. Võ Trí Thành cảnh báo rằng, với việc ông Donald Trump quay lại Nhà Trắng lần này, các chính sách thương mại của ông có thể sẽ thay đổi, và Việt Nam có thể không còn hưởng lợi như trước. Nếu chính sách thuế quan của Mỹ được mở rộng thêm và nhắm vào các quốc gia khác, đặc biệt là Việt Nam, thì nền kinh tế Việt Nam có thể sẽ đối mặt với những thách thức mới, bao gồm nguy cơ giảm trưởng xuất khẩu và ảnh hưởng đến dòng vốn FDI.
Việc Mỹ áp dụng thuế suất cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, Mexico và Canada sẽ dẫn đến sự xáo trộn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đặc biệt, Trung Quốc, một đối tác quan trọng của Mỹ, có thể sẽ gặp khó khăn, tạo thêm áp lực lên các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam. Chính phủ Việt Nam sẽ cần phải có những biện pháp ứng phó kịp thời, đặc biệt là trong việc tìm kiếm các thị trường thay thế và khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu có giá trị gia tăng cao hơn.
Một trong những tác động lớn nhất mà Việt Nam có thể gặp phải chính là sự thay đổi trong dòng FDI. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam có thể bị chững lại nếu các nhà đầu tư quốc tế lo ngại về những tác động từ chính sách thương mại bảo hộ của ông Donald Trump. Các ngành công nghiệp phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ hoặc có liên quan đến các chuỗi cung ứng quốc tế có thể phải đối mặt với việc giảm đầu tư trong ngắn hạn, điều này có thể gây tác động tiêu cực đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam.
Trong bối cảnh hiện nay, dù có những rủi ro từ chính sách thương mại của Mỹ, Việt Nam vẫn có thể tận dụng một số cơ hội để duy trì và phát triển nền kinh tế. TS. Võ Trí Thành chỉ ra rằng, Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, thu hút FDI chất lượng cao, và chủ động trong việc đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu.
TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh |
Một trong những cơ hội lớn đối với Việt Nam là tiếp tục phát huy vai trò là một trung tâm sản xuất quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Bằng cách giữ vững những lợi thế về chi phí lao động hợp lý, vị trí chiến lược trong khu vực, và những chính sách thu hút đầu tư phù hợp, Việt Nam có thể tiếp tục thu hút các nhà đầu tư toàn cầu, đặc biệt là các doanh nghiệp muốn tránh thuế quan của Mỹ hoặc muốn tìm kiếm thị trường thay thế cho sản xuất tại Trung Quốc.
Ngoài ra, Việt Nam cần phải tập trung vào việc phát triển các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao, bao gồm công nghệ cao, sản xuất thông minh, và các ngành sản xuất có thể xuất khẩu sang các thị trường ngoài Mỹ và Trung Quốc. Chính phủ Việt Nam cũng cần phải tích cực đàm phán với các đối tác thương mại quốc tế, bao gồm các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và các quốc gia Đông Nam Á, để mở rộng cơ hội xuất khẩu và thu hút các nguồn đầu tư mới.
Điều quan trọng là Việt Nam cần phải duy trì một chiến lược ứng phó linh hoạt với các chính sách của Mỹ, bao gồm việc đảm bảo rằng nền kinh tế Việt Nam không bị lệ thuộc vào một thị trường duy nhất, mà cần phải đa dạng hóa các kênh thương mại và nguồn vốn. Đây là một chiến lược cần thiết để giảm thiểu rủi ro từ những thay đổi đột ngột trong chính sách thương mại của các quốc gia lớn như Mỹ.
Việt Nam cũng cần phải duy trì mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với các quốc gia lớn, tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết, đặc biệt là các hiệp định với EU, Nhật Bản và các nước trong khu vực. Các thỏa thuận này sẽ giúp giảm thiểu tác động từ chính sách bảo hộ của Mỹ, đồng thời mở rộng cơ hội hợp tác kinh tế với các quốc gia phát triển.
Chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump, với mục tiêu thúc đẩy nền kinh tế Mỹ, sẽ tác động sâu rộng đến Việt Nam. Dù có những thách thức từ thuế quan và sự thay đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam vẫn có thể tận dụng những cơ hội để duy trì ổn định và phát triển. Việc điều chỉnh chiến lược thương mại linh hoạt và tăng cường hợp tác quốc tế sẽ giúp Việt Nam vững vàng trong bối cảnh đầy bất ổn hiện nay.