Bộ Tài chính đã đề xuất gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước

Liên tiếp 3 năm (2020-2022), Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định số 109/2020, Nghị định số 104/2021 và Nghị định số 32/2022 quy định thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước với thời gian gia hạn cụ thể nhằm hỗ trợ và phục hồi sản xuất - kinh doanh do chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Đến ngày 15/3/2022, có 12 doanh nghiệp nộp đơn đề nghị gia hạn. Tổng số tiền được gia hạn thuế TTĐB theo tờ khai là 9.603 tỷ đồng. Tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước là 8.871 tỷ đồng. Số còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước là 731 tỷ đồng.

Liên quan đến chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, Bộ Tài chính vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái.

Trong báo cáo, Bộ Tài chính nêu ra ưu, nhược điểm của 2 phương án không gia hạn và gia hạn thuế TTĐB.

Việc không gia hạn nộp thuế TTĐB với xe sản xuất, lắp ráp trong nước giúp bảo đảm tuân thủ quy định về đối xử quốc gia của WTO và các hiệp định FTA mà Việt Nam tham gia. Tuy nhiên, phương án này sẽ khiến ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể gặp khó khăn.

Còn nếu gia hạn, thì chính sách này thuộc thẩm quyền của Chính phủ được quy định tại Điều 63 Luật Quản lý thuế số 38/2019.

Theo Bộ này, hiện cả nước có 12 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô. Trải qua quãng thời gian dịch bệnh bùng phát, ngành công nghiệp ô tô trong nước đã phục hồi, mức tăng trưởng và doanh số năm 2022 vượt năm 2019.

Tuy nhiên, sản lượng và số thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đang giảm dần. Tháng 10/2022, sản lượng kê khai 25.571 xe với số thuế tiêu thụ đặc biệt tương ứng là 3.884 tỷ đồng. Con số này giảm còn 9.766 xe và 1.442 tỷ đồng trong tháng 1/2023.

Về việc tiếp tục gia hạn thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước năm 2023, tại báo cáo này, Bộ Tài chính làm rõ ưu, nhược điểm của hai trường hợp không gia hạn và gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Đối với trường hợp không gia hạn, ưu điểm sẽ giúp Việt Nam đảm bảo tuân thủ các quy định về đối xử quốc gia của WTO và các FTA mà Việt Nam tham gia, trong đó có Hiệp định giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA).

Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là thị trường sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước có thể sẽ gặp phải những khó khăn, thách thức như UBND tỉnh Quảng Nam, Ninh Bình và Hiệp hội Các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước đề cập (lãi suất ngân hàng tăng, hạn mức tín dụng thấp phát sinh trong quý IV/2022 và những dự đoán về tình hình khó khăn đối với thị trường tài chính, tín dụng trong năm 2023).

Theo Bộ Tài chính, nếu thực hiện phương án gia hạn nộp thuế TTĐB sẽ tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh như đề xuất của tỉnh Quảng Nam, Ninh Bình và các hiệp hội, doanh nghiệp. Hơn nữa, hết thời gian gia hạn thì các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô phải nộp đủ số thuế vào ngân sách nhà nước.

Về nhược điểm của phương án gia hạn nộp thuế TTĐB, Bộ Tài chính cho biết, nếu tiếp tục việc gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể tạo ra quan ngại, phản ứng từ các đối tác liên quan các quy định về đối xử quốc gia của WTO và các FTA mà Việt Nam tham gia, trong đó có EVFTA. Do đó, thời gian áp dụng nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước không nên kéo dài.

Trên cơ sở cân nhắc các phương án nói trên, Bộ Tài chính đề xuất gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước theo phương án tại Nghị định số 32/2022/NĐ-CP.

Cụ thể, gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, tháng 7, tháng 8 và tháng 9/2023 đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Thời gian gia hạn kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế TTĐB theo quy định của pháp luật về quản lý thuế. Theo đó, thời hạn nộp thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế của tháng 6, tháng 7, tháng 8 và tháng 9/2023 chậm nhất là ngày 20/11/2023.

Với phương án gia hạn nộp thuế nêu trên thì dự kiến số thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bình quân tháng phát sinh trong các tháng tiếp theo năm 2023 là khoảng 2.600 - 2.800 tỷ đồng. Theo đó, tổng số thuế TTĐB đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn trong 4 kỳ tính thuế như phương án đề xuất là khoảng 10.400 tỷ đồng - 11.200 tỷ đồng.

Về thủ tục ban hành Nghị định, theo Bộ Tài chính, việc gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đã được thực hiện trong các năm 2020, 2021 và 2022 theo quy định tại Nghị định số 109/2020/NĐ-CP, Nghị định số 104/2021/NĐ-CP, Nghị định số 32/2022/NĐ-CP. Trong trường hợp Chính phủ cho phép xây dựng nghị định gia hạn cho năm 2023, Bộ Tài chính trình Chính phủ cho phép xây dựng nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn.

PV t/h