Ai lại đi “cổ vật hóa” ngành Đường sắt

DNHN - Việc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) vừa có kiến nghị gửi Chính phủ, xin nhập 37 toa tàu cũ của Nhật, khiến dư luận có nhiều ý kiến trái chiều.

Đây không phải là lần đầu tiên đơn vị này chủ trương nhập toa xe cũ. Cách đây 5 năm, VNR đã cho phép Công ty TNHH MTV Hà Nội nhập 160 toa tàu cũ của Trung Quốc có tuổi đời 20 năm. Việc đó đã khiến nhiều nhân vật của VNR bị kỷ luật. 

Lý do mà VNR đưa ra để xin nhập toa xe cũ của Nhật Bản lần này là những đồ để dùng cho nội địa của Nhật, có chất lượng cao hơn đồ xuất khẩu, vì vậy tuy đã cũ, nhưng những toa xe này vẫn rất tốt. Nếu nhập, chỉ mất chi phí vận chuyển và tốn một ít tiền cải hoán cho phù hợp với khổ đường sắt hiện nay của ta, tiết kiệm cho ngân sách…

Những lý do trên hoàn toàn không có sức thuyết phục.

Bởi lẽ 37 toa tàu đó đều được sản xuất từ những năm 1978-1982. Tuy là công nghệ Nhật, nhưng so với bây giờ đã hết sức lạc hậu.

Thứ hai, sau 40 năm khai thác, những toa xe này đã hết giá trị sử dụng, chính vì vậy mà họ mới “cho không” chúng ta.

Thứ ba, khổ đường sắt mà 37 toa tàu đó đang lăn bánh ở Nhật là 1,067 m, trong khi thế giới đang dùng loại đường sắt hiện đại, có khổ từ 1,4 m trở lên. Đường sắt của chúng ta lại càng lạc hậu hơn, toàn là đường khổ 1 m được xây dựng trước năm 1945, chỉ có hai đoạn Hà Nội - Đồng Đăng và Yên Viên - Cái Lân là đường có khổ 1,435 m, tương đương với khổ đường của các nước. Nay mang những toa tàu đó về, ngoài chi phí vận chuyển, còn phải bỏ ra một số tiền không nhỏ để cải hoán cho phù hợp với đường sắt khổ 1 m. Mà cải hoán xong rồi thì còn sử dụng được bao lâu nữa khi những “cụ” toa tàu đó đã trên 40 tuổi?

Thứ tư, là do những toa tàu đó đã hết thời hạn sử dụng, trở thành đống sắt vụn khổng lồ, nên người Nhật mới thải đi. Theo quy định của Nhật, thì để xử lý cái đống phế thải khổng lồ đó, họ phải trả phí môi trường rất cao. Trong khi chúng ta phải bỏ ra hàng trăm tỷ để nhận những toa tàu ấy về rồi chẳng bao lâu lại chất đống, gây ô nhiễm môi trường cho chính mình.

Và thứ năm, là VNR không thể không biết đến Nghị định 65/2018/NĐ-CP của Chính phủ, trong đó Điều 18 đã quy định rất rõ: niên hạn sử dụng đối với đầu máy, toa xe chở khách không quá 40 năm. Đối với toa tàu cũ đã qua nhập khẩu thì không quá 10 năm, toa xe chở khách không quá 15 năm. Thế mà 37 toa xe của Nhật đã có tuổi đời 40 năm ?

Đảng và Nhà nước ta đang có chủ trương hiện đại hóa ngành đường sắt, xây dựng tuyến đường sắt Bắc- Nam có khổ trên 1,4 m, tốc độ chạy tàu từ 200- 300 km/giờ. Vì vậy việc xin nhập 37 toa tàu cũ nói trên của VNR chẳng khác gì việc “cổ vật hóa” ngành Đường sắt. 

Bút Thép