Việt Nam và hành trình Đổi mới qua góc nhìn UNDP

Trưởng đại diện thường trú của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam Ramla Khalidi (Ảnh: VGP)

Đối tác tin cậy từ những ngày đầu Đổi mới

“Việt Nam đã có một hành trình tiến bộ và phát triển đáng kinh ngạc từ sau chiến tranh, đặc biệt kể từ thời kỳ Đổi mới.” Câu nói mở đầu đầy cảm xúc của bà Ramla Khalidi trong cuộc phỏng vấn với báo chí truyền thông không chỉ là sự ghi nhận thành quả 40 năm đổi mới, mà còn là sự trân trọng đối với một quá trình phát triển đầy bản lĩnh – từ đổ nát chiến tranh đến tầm nhìn chiến lược cho tương lai.

Bà nhấn mạnh, những kết quả mà Việt Nam đạt được không đến từ "một giải pháp đơn lẻ hay tức thời", mà là sự hội tụ của một chiến lược phát triển toàn diện, có hệ thống, lấy con người làm trung tâm.

“Chính phủ Việt Nam đã đầu tư đồng bộ vào cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục, nguồn nhân lực – không chỉ ở đô thị mà cả nông thôn. Đó là một cách tiếp cận đặt con người ở trung tâm giải pháp phát triển.”

Đối với UNDP, Việt Nam không chỉ là đối tượng hỗ trợ, mà là người bạn đồng hành trong hành trình phát triển bền vững suốt gần nửa thế kỷ.

“Văn phòng UNDP mở tại Hà Nội từ năm 1978 và chúng tôi đã có mặt ở đây gần 50 năm.”

Bà Ramla Khalidi chia sẻ rằng ngay từ năm 1990, UNDP đã hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong quá trình đổi mới thể chế, cụ thể là giới thiệu các nguyên tắc kinh tế thị trường và nâng cao năng lực quản lý kinh tế. Đặc biệt, UNDP còn tham gia vào quá trình xây dựng Luật Doanh nghiệp năm 1999 – một văn bản pháp lý mang tính đột phá, góp phần mở rộng không gian cho kinh tế tư nhân, tạo hàng triệu việc làm và kiến tạo tăng trưởng bền vững.

“Đó là một trong những đóng góp khiêm tốn của chúng tôi vào hành trình chuyển mình của Việt Nam.”

Nếu như trước đây UNDP đồng hành cùng Việt Nam trong quá trình phục hồi hậu chiến, thì ngày nay, sự đồng hành ấy mở rộng sang lĩnh vực tăng trưởng xanh, phát triển bao trùm và thích ứng khí hậu.

Một ví dụ điển hình là dự án hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Bộ Tài nguyên – Môi trường để xây dựng hàng nghìn ngôi nhà chống chịu bão lũ cho các cộng đồng ven biển, kết hợp phục hồi rừng ngập mặn như một hệ sinh thái chắn sóng và hấp thụ carbon hiệu quả.

“Các cộng đồng ở đó cũng được hướng dẫn cải thiện sinh kế và quản lý bền vững hệ sinh thái, hướng đến sự đi lên của Việt Nam.”

Theo bà Ramla Khalidi, Việt Nam là một trong những quốc gia chủ động, nghiêm túc và có chiến lược rõ ràng trong thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.

“Việt Nam đã tích hợp SDG vào quy hoạch quốc gia thông qua Kế hoạch hành động quốc gia, đồng thời xây dựng phiên bản nội địa hóa VSDG và cơ chế giám sát qua Báo cáo tự nguyện quốc gia (VNR).”

Tuy nhiên, bà cũng thẳng thắn chỉ ra một số lĩnh vực Việt Nam cần đẩy mạnh hơn:

SDG 8 – Việc làm tốt và tăng trưởng kinh tế: Việt Nam cần hướng đến mô hình kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng lao động.

SDG 10 – Giảm bất bình đẳng: Các chính sách như miễn học phí công lập là bước đi đúng, nhưng cần mở rộng tiếp cận cơ hội cho mọi tầng lớp.

SDG 16 – Hòa bình, công lý và thể chế vững mạnh: Việt Nam đã có những cải cách hành chính đáng kể, nâng cao minh bạch và trách nhiệm giải trình – điều bà cho là “cực kỳ quan trọng với sự phát triển bền vững lâu dài”.

“Bài học Việt Nam” cho thế giới hậu xung đột

Ở góc nhìn đa phương, bà Khalidi cho rằng mô hình phát triển của Việt Nam – từ một quốc gia hậu chiến vươn lên thành một thành viên chủ động của hệ thống quốc tế – là hình mẫu mà nhiều quốc gia hậu xung đột có thể học hỏi.

“Các bạn luôn nhắc nhở về lịch sử nhưng cũng kiên định chọn hướng về tương lai, xây dựng đất nước trên nền tảng phúc lợi cho người dân.”

Bà gọi đó là “một bài học về tầm nhìn dài hạn” – không chỉ là 5 hay 10 năm, mà là tầm nhìn chiến lược cho vị thế đất nước trong 50 năm tới.

Không dừng lại ở nội lực, Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò trong hệ thống đa phương. Việc tổ chức các sự kiện quốc tế như Hội nghị tội phạm mạng Hà Nội, Công ước Hà Nội, hay tham gia chủ động tại Hội đồng Bảo an, Hội đồng Nhân quyền, là minh chứng rõ nét cho vai trò dẫn dắt trong các vấn đề toàn cầu.

“Việt Nam luôn duy trì sự hiện diện tích cực trên trường quốc tế và xem hợp tác đa phương là trọng tâm chiến lược.”

Việt Nam đã cho thế giới thấy rằng, sự phát triển không chỉ là những con số GDP, mà là khả năng hàn gắn quá khứ, đặt con người làm trọng tâm, và giữ vững tầm nhìn dài hạn.

UNDP tự hào là đối tác gắn bó lâu dài với Việt Nam – không chỉ trong phát triển kinh tế, mà còn trong đổi mới thể chế, bảo vệ môi trường, và thúc đẩy tiến bộ xã hội.

“Tôi cho rằng cách Việt Nam làm điều đó thực sự truyền nhiều cảm hứng.”, theo bà Khalidi.