Cụ thể về xuất khẩu, trong tổng kim ngạch 130,94 tỷ USD, khu vực kinh tế trong nước chỉ đạt 33,06 tỷ USD, tăng 16,6%, chiếm 25,2% tổng kim ngạch xuất khẩu; còn khu vực có vốn đầu tư nước ngoài - FDI (kể cả dầu thô) đạt tới 97,88 tỷ USD, tăng 36,3%, chiếm 74,8% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Về nhập khẩu, trong tổng kim ngạch 131,31 tỷ USD, khu vực FDI đạt 85,51 tỷ USD, tăng 39,9%, còn khu vực kinh tế trong nước đạt 45,8 tỷ USD, tăng 30,2%.
Như vậy, sau nhiều năm liên tục xuất siêu, 5 tháng đầu năm 2021, nhập siêu đã quay trở lại, mặc dù con số 369 triệu USD chưa phải là lớn, song cũng để lại không ít “lo âu”. Bên cạnh con số nhập siêu còn có lý do từ việc các doanh nghiệp trong nước hoạt động chưa hiệu quả.
Cụ thể 5 tháng qua, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu tới 12,74 tỷ USD, trong khi đó, khu vực FDI (kể cả dầu thô) xuất siêu 12,37 tỷ USD. Điều này có nghĩa xuất siêu đang phụ thuộc hoàn toàn vào khu vực FDI và chỉ cần khu vực này chững lại, nền kinh tế sẽ quay lại tình trạng nhập siêu.
Minh chứng rõ nét nhất là khi làn sóng thứ tư của dịch Covid-19 bùng phát trở lại đầu tháng 4/2021 khiến hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp FDI trong các khu công nghiệp, nhất là tại tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhiều doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động đã ảnh hưởng đến kết quả sản xuất và xuất khẩu. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong tháng 5/2021, kim ngạch xuất khẩu của khu vực FDI (kể cả dầu thô) đạt 19,04 tỷ USD, giảm 2,4% so với tháng trước. 
Tiếp đến, nếu như nhập siêu xuất phát từ hoạt động nhập khẩu máy móc, nguyên vật liệu thì không có gì phải lo ngại vì nó sẽ tạo tiền đề cho sản xuất và sẽ thúc đẩy xuất khẩu mạnh hơn trong các chu kỳ sau. Thế nhưng nhập siêu trong 5 tháng đầu năm 2021 lại là hàng tiêu dùng, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng xa xỉ thì rất đáng bàn, bởi nó chẳng những không có tác dụng thúc đẩy mà ngược lại còn có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sản xuất trong nước.
Đơn cử như ô tô, số liệu thống kê cho thấy, trong 5 tháng đầu năm 2021 ô tô nhập khẩu đạt 3,6 tỷ USD, tăng tới 69,9% so với cùng kỳ năm trước. Về nhóm hàng tiêu dùng, trong 5 tháng qua cũng nhập khẩu tới 8,16 tỷ USD, tăng 29,5% và chiếm 6,2% (giảm 0,3 điểm phần trăm) trong tổng kim ngạch nhập khẩu.
Hay như việc nhập khẩu các mặt hàng nông sản cũng là vấn đề cần được quan tâm. Sở dĩ như vậy là bởi Việt Nam là một nước nông nghiệp và trong khi các mặt hàng nông sản đang cố gắng để tìm đường xuất khẩu nhằm cải thiện thu nhập cho nông dân và mang thêm ngoại tệ về cho đất nước, thì tại “sân nhà” nông sản nhập khẩu vẫn đang cạnh tranh gay gắt với các mặt hàng nông sản trong nước.
PV
