Vì sao Việt Nam cần phải phát triển thị trường chứng khoán xanh?

TS. Cấn Văn Lực: Cơ hội cho tài chính xanh đang rộng mở

TS. Nguyễn Thanh Nga: Tài Chính Xanh động lực cho đầu tư bền vững

Đẩy mạnh công cụ tài chính xanh - Nâng cao tầm quan trọng đầu tư bền vững

Tại sao cần phát triển thị trường chứng khoán xanh?

Thị trường chứng khoán xanh giúp thu hút vốn cho các dự án bền vững như năng lượng tái tạo, công nghệ sạch và quản lý tài nguyên hiệu quả. Việt Nam có nhiều tiềm năng trong các lĩnh vực này, nhưng cần nguồn vốn lớn để triển khai. Việc phát triển thị trường chứng khoán xanh sẽ tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp này huy động vốn một cách hiệu quả hơn.

Vì sao Việt Nam cần phải phát triển thị trường chứng khoán xanh? (Ảnh: Minh họa)

Thị trường chứng khoán xanh cũng khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao trách nhiệm xã hội và quản lý bền vững. Khi các doanh nghiệp muốn niêm yết trên thị trường chứng khoán xanh, họ sẽ phải tuân thủ các tiêu chí nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Điều này không chỉ giúp nâng cao hình ảnh của doanh nghiệp mà còn góp phần cải thiện môi trường đầu tư.

Ngày càng nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư trẻ và có ý thức xã hội cao, đang tìm kiếm các cơ hội đầu tư có trách nhiệm. Phát triển thị trường chứng khoán xanh sẽ giúp đáp ứng nhu cầu này, tạo ra sự phong phú cho danh mục đầu tư của họ. Bên cạnh đó, đầu tư vào các công ty xanh có thể mang lại lợi nhuận ổn định hơn trong dài hạn, nhờ vào sự chuyển dịch sang các mô hình kinh doanh bền vững.

Việc phát triển thị trường chứng khoán xanh không chỉ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp mà còn cải thiện hình ảnh quốc gia trong mắt cộng đồng quốc tế. Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững và cam kết giảm phát thải khí nhà kính, việc có một thị trường chứng khoán xanh sẽ thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng một tương lai bền vững hơn.

Phát triển thị trường chứng khoán xanh cũng là một phương pháp hiệu quả để giảm thiểu rủi ro môi trường cho nền kinh tế. Các doanh nghiệp hoạt động theo mô hình bền vững thường có khả năng chịu đựng tốt hơn trước những cú sốc từ môi trường, như thiên tai hoặc thay đổi chính sách. Điều này không chỉ bảo vệ doanh nghiệp mà còn bảo vệ nền kinh tế chung.

Các mô hình thị trường chứng khoán xanh trên thế giới

Trên toàn cầu, thị trường chứng khoán xanh đã phát triển mạnh mẽ ở nhiều quốc gia, đặc biệt là tại Mỹ, châu Âu và một số nước châu Á. Các mô hình như trái phiếu xanh (Green Bonds) và chỉ số chứng khoán xanh (Green Index) đã trở nên phổ biến, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các dự án bền vững.

Chứng khoán xanh luôn thu hút sự chú ý của giới đầu tư (Ảnh: Minh họa)

Trái phiếu xanh đã chứng minh hiệu quả trong việc huy động vốn cho các dự án thân thiện với môi trường. Các nhà đầu tư không chỉ tìm kiếm lợi nhuận mà còn quan tâm đến tác động xã hội và môi trường của các khoản đầu tư. Mô hình này giúp các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn tài chính để phát triển các sáng kiến bền vững.

Bên cạnh trái phiếu xanh, các chỉ số chứng khoán xanh cũng đang thu hút sự chú ý. Các chỉ số này cung cấp một thước đo cho hiệu suất của các công ty có cam kết về phát triển bền vững. Những chỉ số này không chỉ giúp nhà đầu tư lựa chọn các doanh nghiệp có trách nhiệm mà còn khuyến khích các công ty nâng cao tiêu chuẩn hoạt động bền vững của mình.

Tại Việt Nam, dù chưa có một thị trường chứng khoán xanh chính thức, nhưng một số hoạt động khởi đầu đã được triển khai. Các doanh nghiệp lớn như Viettel và VinGroup đã phát hành trái phiếu xanh nhằm huy động vốn cho các dự án năng lượng tái tạo và hạ tầng xanh. Đây là những bước đi tích cực, tạo nền tảng cho sự phát triển của thị trường này trong tương lai.

Để phát triển thị trường chứng khoán xanh tại Việt Nam, cần xây dựng một khung pháp lý rõ ràng và minh bạch. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát hành trái phiếu xanh mà còn thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Khuyến nghị để phát triển thị trường chứng khoán xanh

Việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho thị trường chứng khoán xanh là vô cùng cần thiết. Chính phủ nên xem xét việc ban hành các quy định và tiêu chí cụ thể cho các doanh nghiệp muốn tham gia vào thị trường này. Điều này sẽ giúp tạo ra sự minh bạch và công bằng cho tất cả các bên liên quan.

Kể từ năm 2015, thị trường chứng khoán xanh tại Việt Nam đã bắt đầu hình thành và phát triển, bao gồm cả cổ phiếu xanh và trái phiếu xanh. Sự ra đời của khung pháp lý và các chính sách phát triển thị trường này đã thể hiện rõ ràng.

Trước tiên, nghiên cứu về khung tài chính xanh cho thị trường vốn đã được thiết lập. Các quy định liên quan đến niêm yết cổ phiếu xanh, báo cáo bền vững và giám sát theo các tiêu chí tài chính xanh đã được xây dựng để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của các doanh nghiệp.

Thị trường chứng khoán xanh tại Việt Nam đã bắt đầu hình thành và phát triển (Ảnh: Minh họa)

Thứ hai, chỉ số phát triển bền vững đã được xây dựng và triển khai. Cuối tháng 3/2017, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã công bố chỉ số phát triển bền vững (VNSI), chính thức hoạt động từ tháng 7/2017. Chỉ số này được phát triển thông qua sự hợp tác giữa HOSE, GIZ và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, dựa trên tiêu chuẩn quốc tế về báo cáo bền vững (GRI) và các nguyên tắc quản trị công ty của OECD. VNSI không chỉ giúp xác định tiêu chuẩn phát triển bền vững cho doanh nghiệp niêm yết mà còn hỗ trợ các nhà đầu tư trong việc lựa chọn những công ty có cam kết "xanh", thúc đẩy xu hướng phát triển bền vững trong nền kinh tế.

Thứ ba, quy chế công bố báo cáo quản trị rủi ro môi trường và xã hội đã được ban hành. Các doanh nghiệp niêm yết được yêu cầu áp dụng các tiêu chuẩn ESG tối thiểu để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý. Theo thông tư số 96/2020/TT-BTC, chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đặt ra mục tiêu nâng cao chất lượng báo cáo của các công ty, chú trọng đến yếu tố phát triển bền vững.

Cuối cùng, các quy định về phát hành trái phiếu xanh đã được hoàn thiện trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định số 08/2022/NĐ-CP. Chính sách phát triển trái phiếu xanh đã được đưa vào Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, nhằm gắn việc huy động vốn với mục tiêu phát triển bền vững. Nhiều doanh nghiệp, như BIDV và EVN Finance, đã bắt đầu huy động vốn thông qua trái phiếu xanh, thể hiện sự cam kết với phát triển bền vững trong hoạt động kinh doanh của họ.

Ngoài ra, cần có các chương trình đào tạo và tuyên truyền để nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và nhà đầu tư về thị trường chứng khoán xanh. Điều này không chỉ giúp họ hiểu rõ hơn về lợi ích của việc đầu tư bền vững mà còn khuyến khích họ tham gia vào các dự án xanh.

Chính phủ cũng nên xem xét việc cung cấp các ưu đãi thuế và chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp phát triển dự án xanh. Điều này sẽ tạo động lực cho doanh nghiệp và nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán xanh.

Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước trong việc phát triển thị trường chứng khoán xanh. Tăng cường hợp tác quốc tế sẽ giúp Việt Nam tiếp cận được các nguồn lực và kiến thức cần thiết để phát triển thị trường này một cách bền vững.

Vậy nên, phát triển thị trường chứng khoán xanh không chỉ là một xu hướng toàn cầu mà còn là một nhu cầu cấp thiết của Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. Những nỗ lực trong việc xây dựng một thị trường xanh sẽ không chỉ giúp thu hút nguồn vốn cho các dự án bền vững mà còn góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Đây là thời điểm vàng để Việt Nam khẳng định vị thế của mình trên bản đồ kinh tế xanh toàn cầu. Việc hành động ngay hôm nay sẽ định hình tương lai bền vững cho thế hệ mai sau.