Thí điểm chính sách khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Thí điểm chính sách khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Chính phủ vừa trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách nhằm tháo gỡ vướng mắc trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây được xem là bước đi quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và mở ra nhiều cơ hội cho các tổ chức khoa học công nghệ.

Việc thí điểm các chính sách này tập trung vào bốn nhóm chính sách trọng tâm: gỡ vướng mắc về chi tiêu tài chính từ ngân sách nhà nước, thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tháo gỡ khó khăn về đầu tư và đấu thầu phục vụ chuyển đổi số, cũng như thử nghiệm có kiểm soát các sản phẩm công nghệ số và mô hình kinh doanh mới.

Một trong những điểm nổi bật của dự thảo là việc miễn thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản thu nhập từ hoạt động khoa học và công nghệ. Đây là động lực quan trọng giúp thu hút nhân tài và thúc đẩy nghiên cứu ứng dụng trong thực tế. Đồng thời, các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này cũng được hưởng lợi khi chi phí đầu tư vào khoa học công nghệ được tính vào chi phí hợp lý khi xác định thu nhập chịu thuế. Chẳng hạn, Tập đoàn VinGroup với các đơn vị như VinAI và VinBigData sẽ có điều kiện mở rộng nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo mà không bị áp lực tài chính lớn.

Bên cạnh đó, việc cho phép viên chức công tác tại các tổ chức khoa học công lập tham gia góp vốn và điều hành doanh nghiệp khởi nghiệp từ kết quả nghiên cứu là một bước tiến đột phá. Điều này giúp tăng cường sự gắn kết giữa nghiên cứu và thực tiễn, tạo điều kiện để các sản phẩm khoa học nhanh chóng được ứng dụng vào thị trường. Một ví dụ điển hình là Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam SpaceX có thể hợp tác với các doanh nghiệp tư nhân để phát triển các dự án vệ tinh phục vụ quản lý khí hậu và môi trường.

Cũng theo dự thảo, Chính phủ sẽ hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong đầu tư và phát triển hạ tầng công nghệ số, đặc biệt là trong lĩnh vực viễn thông và mạng 5G. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp công nghệ lớn như FPT Telecom trong việc mở rộng hạ tầng cáp quang biển, giúp Việt Nam nâng cao năng lực kết nối quốc tế và thúc đẩy chuyển đổi số trên diện rộng.

Ngoài ra, dự thảo cũng cho phép thử nghiệm có kiểm soát các sản phẩm công nghệ số và mô hình kinh doanh mới, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực viễn thông. Các tập đoàn như Viettel và VNPT có thể tận dụng chính sách này để thử nghiệm dịch vụ viễn thông vệ tinh tầm thấp, qua đó nâng cao chất lượng dịch vụ và mở rộng thị trường.

Việc triển khai thí điểm các chính sách này không chỉ mang lại lợi ích lớn cho doanh nghiệp mà còn giúp Việt Nam bắt kịp xu hướng công nghệ toàn cầu. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả, cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ nhằm tránh các rủi ro về lãng phí, lợi ích nhóm và đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách tối ưu.