Sáp nhập tỉnh tối ưu hóa quản lý Nhà nước và tạo ra vùng kinh tế quy mô lớn

Việc Bộ Chính trị khởi xướng nghiên cứu sáp nhập các tỉnh được xem là một giải pháp kịp thời và phù hợp, nhằm khắc phục tình trạng phát triển rời rạc, đầu tư không tập trung và việc phân bổ nguồn lực chưa hiệu quả trong thời gian qua, theo ý kiến của ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, trường Chính sách công và quản lý Fulbright trên TTO ngày 22/2.

Ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên trường Chính sách công và quản lý Fulbright: Sáp nhập tỉnh tối ưu hóa quản lý Nhà nước và tạo ra vùng kinh tế quy mô lớn

Theo ông Tuấn, chính sách này thể hiện một tư duy đổi mới đột phá, có tác động sâu rộng đối với sự phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội; từ đó, các chương trình phát triển kinh tế, hạ tầng, xã hội và môi trường sẽ được triển khai một cách đồng bộ và đạt hiệu quả cao hơn trên quy mô rộng lớn.

Ông Đỗ Thiên Anh Tuấn phân tích: Về khía cạnh hành chính, việc gộp các tỉnh nhỏ thành những đơn vị quản lý lớn hơn sẽ giúp thu gọn bộ máy nhà nước so với hiện trạng, giảm thiểu chi phí quản lý và nâng cao hiệu quả điều hành. Các chiến lược phát triển cũng sẽ được quy hoạch lại một cách thống nhất, hạn chế tình trạng phân tán nguồn lực, chồng chéo và giẫm chân trong quản lý. Hơn nữa, việc sáp nhập sẽ giúp tiết kiệm ngân sách, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản đầu tư vào phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng và phúc lợi xã hội.

Về mặt kinh tế, sáp nhập các tỉnh có thể tạo ra các vùng kinh tế quy mô lớn hơn, tăng cường năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và khai thác tối đa tiềm năng phát triển. Một số tỉnh nhỏ hoặc có nền kinh tế kém phát triển sẽ được hưởng lợi từ sự hỗ trợ của các tỉnh mạnh, tiếp cận hạ tầng hiện đại và nguồn vốn dồi dào. Các tỉnh có diện tích rộng và dân số đông sẽ trở thành các trung tâm kinh tế trọng điểm, thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước nhờ vào thị trường rộng lớn và nguồn nhân lực phong phú. Bên cạnh đó, quy hoạch giao thông, đô thị và khu công nghiệp cũng sẽ được triển khai trên quy mô lớn, tránh được hiện tượng phát triển manh mún và chắp vá.

Về lĩnh vực xã hội, quá trình sáp nhập mang lại những thay đổi tích cực khi góp phần giảm bớt khoảng cách về mức sống, thu nhập và cơ hội phát triển giữa các vùng. Khi các địa phương được hợp nhất, chất lượng các dịch vụ công như y tế, giáo dục và giao thông sẽ được nâng cao nhờ vào việc tập trung ngân sách và nguồn lực, thay vì phân tán. Đồng thời, sự giao thoa giữa các nền văn hóa, kinh tế và xã hội sẽ trở nên mạnh mẽ hơn, góp phần cải thiện đời sống toàn diện của người dân.

Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng bên cạnh những lợi ích tiềm năng, việc sáp nhập các tỉnh cũng đặt ra không ít thách thức cần được xem xét một cách cẩn trọng. Về mặt hành chính và quản lý, quá trình này đòi hỏi phải điều chỉnh lại hệ thống tổ chức từ cấp tỉnh cho đến cấp huyện, xã, dẫn đến những thay đổi trong cán bộ, cơ sở làm việc và cơ cấu tổ chức, có thể gây ra sự bất ổn tâm lý đối với công chức khi mất vị trí hoặc bị điều chuyển công tác. Việc thống nhất các chính sách giữa các địa phương cũng là một thách thức lớn, đòi hỏi sự điều chỉnh hợp lý để tránh hiện tượng chồng chéo hoặc xung đột lợi ích.

Về mặt kinh tế, sự chênh lệch về mức độ phát triển giữa các tỉnh có thể tạo ra tình trạng mất cân đối về nguồn lực. Các doanh nghiệp và nhà đầu tư ở những tỉnh phát triển hơn có thể lo ngại khi phải chia sẻ các ưu đãi với các tỉnh kém phát triển, từ đó hình thành tâm lý dè dặt. Bên cạnh đó, mỗi địa phương có bản sắc văn hóa, phong tục tập quán riêng, nên việc hòa nhập và thậm chí là thay đổi tên địa danh hành chính cũng có thể gặp phải sự không đồng thuận.

Ngoài ra, các khó khăn về địa lý và hạ tầng cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Hệ thống giao thông chưa đồng bộ có thể khiến người dân mất nhiều thời gian di chuyển đến các cơ quan nhà nước mới, đồng thời, các dịch vụ công như y tế, giáo dục và an sinh xã hội có thể bị gián đoạn trong giai đoạn chuyển đổi, đặc biệt ở những khu vực xa trung tâm hành chính mới.

Theo ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, việc sáp nhập các tỉnh không chỉ nhằm đáp ứng những tiêu chí về quy mô dân số, diện tích hay số lượng đơn vị hành chính cấp huyện mà còn mang lại nhiều lợi ích tiềm năng về hành chính, kinh tế và văn hóa – xã hội. Để quá trình này diễn ra thuận lợi, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, lộ trình cụ thể và các giải pháp đồng bộ nhằm giảm thiểu những tác động tiêu cực. Quan trọng nhất là phải đảm bảo sự đồng thuận từ người dân và doanh nghiệp, tránh gây ra bất ổn trong quá trình chuyển đổi, từ đó phát huy tối đa hiệu quả của việc tái cấu trúc hệ thống hành chính địa phương.