Cấm đấu giá 10 năm và áp giá trần: Giải pháp nào trị "bệnh bỏ cọc"?
VARS đề xuất cấm đấu giá 10 năm, Bộ Tư pháp tăng cọc 50%. Chuyên gia kiến nghị giá trần, giá sàn là giải pháp căn cơ để bình ổn thị trường đất đai đang hỗn loạn.
Theo nhận định của HoREA, thị trường bất động sản đang rất khó khăn, có thể nói năm 2022 là năm “khó khăn khắc nghiệt nhất” và năm 2023 là năm “quyết định sống, còn” đối với các doanh nghiệp bất động sản nên cần có các giải pháp đồng bộ về thể chế pháp luật, về thủ tục hành chính, về thị trường vốn, trước hết là giải pháp về tín dụng.
Theo báo cáo của Tổng Cục Thống kê thì số doanh nghiệp bất động sản giải thể trong năm 2022 gần 1.200 doanh nghiệp tăng 38,7% so với năm 2021. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp BĐS đã và đang quyết liệt tái cấu trúc, tái cơ cấu đầu tư, thay đổi phương án kinh doanh, phải dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công dự án, dừng phát hành lần đầu ra công chúng IPO; Thu hẹp quy mô sản xuất, chuyển nhượng bớt dự án… Tuy nhiên, vẫn không tìm được nhà đầu tư.
Nhiều doanh nghiệp BĐS phải cắt giảm nhân lực, thậm chí có DN cắt giảm đến 50% số lao động, giảm lương từ 30-50%. Nhiều doanh nghiệp BĐS có tổng tài sản giá trị lớn, đã thực hiện nhiều biện pháp giảm sâu giá bán, tăng chiết khấu đến 45-50% nhưng vẫn rất khó bán được hàng vì hầu như không có người mua nên DN thiếu tiền mặt, âm dòng tiền, thiếu thanh khoản nghiêm trọng…
Theo HoREA, khó khăn lớn nhất là những vướng mắc về pháp lý, chiếm tỷ trọng tới 70%; đồng thời cũng tồn tại vấn đề “trái phiếu DN riêng lẻ đến hạn” và các khoản vay tín dụng đến hạn. Điều này kéo theo rủi ro chuyển thành “nợ xấu” hoặc “nhảy sang nhóm nợ xấu hơn”.
Trong trường hợp DN có các khoản vay tín dụng sắp đáo hạn mà không được gia hạn thì bị xếp vào nhóm nợ “xấu”; trường hợp DN có các khoản vay tín dụng quá hạn có thể bị nhảy sang nhóm nợ “xấu hơn”.
Bên cạnh đó, DN có nợ “xấu” dù có dự án khả thi, có tài sản bảo đảm vẫn không tiếp cận được các khoản vay tín dụng mới do điều kiện vay vốn tín dụng của Ngân hàng Nhà nước đối với lĩnh vực BĐS.
Từ thực tế này, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét sửa đổi một số quy định về tín dụng phù hợp yêu cầu thực tiễn, như:
Có một số quy định của Ngân hàng Nhà nước hoặc quy định riêng của các ngân hàng thương mại cần được xem xét sửa đổi, bổ sung để phù hợp với yêu cầu của tình hình thực tiễn hiện nay, như sau: Hiện nay, các ngân hàng thương mại yêu cầu doanh nghiệp bất động sản vay tín dụng thì dự án bất động sản phải có “chấp thuận chủ trương đầu tư” và “tài sản bảo đảm cho khoản vay” là đúng quy định pháp luật. Nhưng đồng thời, nhiều ngân hàng thương mại còn yêu cầu doanh nghiệp bất động sản phải có Giấy phép xây dựng mà yêu cầu phải có Giấy phép xây dựng là “giấy phép con” làm khó cho doanh nghiệp bất động sản và không nằm trong điều kiện để được vay vốn tín dụng.
Thực hiện “lộ trình” hạn chế dần nguồn vốn tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như chứng khoán, bất động sản, nên Thông tư 08/2020/TT-NHNN quy định các tổ chức tín dụng chỉ được sử dụng tối đa nguồn vốn huy động ngắn hạn, tiết kiệm để cho vay trung dài hạn theo tỷ lệ như sau: “Từ ngày 01/10/2022 đến ngày 30/09/2023: 34%; Từ ngày 01/10/2023: 30%” dẫn đến hệ quả là các tổ chức tín dụng càng bị giảm nguồn vốn tín dụng cho vay trung dài hạn, cần được xem xét kéo giãn thêm “lộ trình” này.
Đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét ban hành Thông tư (mới) tương tự Thông tư 14/2021/TT-NHNN cho phép doanh nghiệp bất động sản được tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn trong thời hạn từ 12-24 tháng, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới có tài sản bảo đảm. Hiệp hội đề nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng không yêu cầu doanh nghiệp bất động sản phải có “Giấy phép xây dựng” thì mới được vay vốn tín dụng.
Đối với doanh nghiệp bất động sản có khoản vay tín dụng quá hạn bị chuyển thành “nợ xấu” thuộc “nhóm 2, nhóm 3” có nhu cầu vay vốn tín dụng để thực hiện dự án thì Hiệp hội đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét, cho phép tổ chức tín dụng được xem xét giải quyết đối với trường hợp doanh nghiệp đảm bảo các điều kiện sau đây: Đề nghị xem xét từng trường hợp để cho “khoanh nợ” đối với khoản “nợ xấu” thuộc “nhóm 2, nhóm 3”; Dự án đã có “chấp thuận chủ trương đầu tư” của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và có tính khả thi; Có tài sản bảo đảm cho khoản vay tín dụng; Được tổ chức tín dụng đánh giá khách hàng có khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi.
T.H
