 |
| Dự thảo đưa ra khái niệm “cơ sở sử dụng nhiều lao động yếu thế”, áp dụng cho các đơn vị có từ 30% lao động trở lên là người khuyết tật, dân tộc thiểu số, người đã chấp hành xong án phạt tù...Ảnh VTC news |
Tại dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Việc làm (có hiệu lực dự kiến từ năm 2026), Bộ Nội vụ đề xuất điều chỉnh mức vay từ Quỹ quốc gia về việc làm và nguồn vốn huy động của Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH) để phù hợp với thực tế sản xuất – kinh doanh, đồng thời tăng cường khả năng tạo việc làm trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động.
Theo đó, người lao động sẽ được vay tối đa 200 triệu đồng với kỳ hạn lên đến 120 tháng (10 năm). Đối với doanh nghiệp, hợp tác xã và các cơ sở sản xuất – kinh doanh, mức vay tối đa được đề xuất là 10 tỷ đồng, nhưng không vượt quá 200 triệu đồng cho mỗi vị trí việc làm được tạo mới, duy trì hoặc mở rộng.
Hiệu quả rõ nét từ nguồn vốn vay ưu đãi
Thống kê cho thấy, giai đoạn 2016–2020, thông qua Quỹ quốc gia về việc làm và nguồn vốn huy động từ NHCSXH, đã có 728.939 người lao động được hỗ trợ tạo, duy trì và mở rộng việc làm. Đến năm 2024, con số này tiếp tục tăng với 375.055 lao động được hỗ trợ, từ tổng doanh số cho vay đạt hơn 22.625 tỷ đồng.
Riêng trong 6 tháng đầu năm 2025, doanh số cho vay đạt hơn 17.443 tỷ đồng, góp phần hỗ trợ tạo việc làm cho 234.070 người lao động. Đáng chú ý, nhóm thụ hưởng chủ yếu là lao động nông thôn, phụ nữ và các đối tượng yếu thế – những người vốn khó tiếp cận nguồn vốn vay thương mại.
Tuy nhiên, mức vay hiện hành – tối đa 100 triệu đồng đối với cá nhân và 2 tỷ đồng đối với cơ sở sản xuất – kinh doanh – được đánh giá là không còn phù hợp. Trong bối cảnh chi phí đầu vào tăng cao và nhu cầu mở rộng quy mô sản xuất lớn, nhiều đơn vị và cá nhân không thể tận dụng tốt các cơ hội việc làm nếu không có nguồn vốn đủ mạnh.
Điều chỉnh điều kiện vay, ưu đãi nhóm yếu thế
Dự thảo nghị định cũng đề xuất điều chỉnh chính sách lãi suất và điều kiện vay. Cụ thể, lãi suất áp dụng cho nhóm đối tượng tại khoản 1 Điều 9 Luật Việc làm là 125% lãi suất cho vay hộ nghèo. Với các nhóm ưu tiên như hộ nghèo, người khuyết tật, dân tộc thiểu số..., lãi suất được giữ nguyên bằng đúng mức dành cho hộ nghèo theo từng thời kỳ do Thủ tướng Chính phủ quy định.
Khoản vay quá hạn sẽ bị áp dụng mức lãi suất 130% lãi suất đã duyệt. Với các khoản vay trên 200 triệu đồng, cơ sở sản xuất – kinh doanh sẽ phải thực hiện biện pháp bảo đảm theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của NHCSXH.
Đáng chú ý, dự thảo đưa ra khái niệm “cơ sở sử dụng nhiều lao động yếu thế”, áp dụng cho các đơn vị có từ 30% lao động trở lên là người khuyết tật, dân tộc thiểu số, người đã chấp hành xong án phạt tù... Các cơ sở này sẽ được hưởng lãi suất vay ưu đãi tương đương hộ nghèo, qua đó tạo động lực khuyến khích tuyển dụng và tạo việc làm cho nhóm dễ bị tổn thương.
Đơn giản hóa thủ tục, mở rộng chính sách đào tạo nghề
Để nâng cao hiệu quả tiếp cận vốn, dự thảo nghị định cũng đề xuất đơn giản hóa thủ tục vay vốn, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và phân cấp, phân quyền trong xét duyệt hồ sơ vay. Hồ sơ vay vốn sẽ được lập và nộp tại NHCSXH nơi cho vay, với quy trình được hướng dẫn chi tiết.
Ngoài ra, dự thảo cũng điều chỉnh chính sách hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng đối với thanh niên – nhằm đảm bảo tính đồng bộ với các chính sách hỗ trợ khác. Cơ chế cho vay đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng cũng được làm rõ, khắc phục những vướng mắc trong triển khai hiện nay.
Nguồn vốn Quỹ quốc gia về việc làm đang quản lý tại NHCSXH sẽ được chuyển hạch toán thành ngân sách trung ương cấp cho NHCSXH để thực hiện các chương trình vay vốn tạo việc làm và đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Dự thảo Nghị định mới dự kiến chấm dứt hiệu lực của Nghị định số 61/2015/NĐ-CP, Nghị định 74/2019 và một phần Nghị định 104/2022, nhằm đồng bộ hóa các chính sách liên quan đến việc làm.
NHCSXH sẽ là cơ quan tổ chức thực hiện cho vay, đồng thời có trách nhiệm báo cáo định kỳ hàng quý. UBND các cấp được giao nhiệm vụ triển khai chính sách tại địa phương và cập nhật dữ liệu theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước.
Theo Bộ Nội vụ, việc xây dựng nghị định chi tiết Luật Việc làm lần này nhằm khắc phục những bất cập của các quy định hiện hành, đồng thời tạo hành lang pháp lý rõ ràng, khả thi hơn để hỗ trợ tạo việc làm trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển mình mạnh mẽ, chi phí sản xuất tăng và nhu cầu hỗ trợ người lao động ngày càng lớn.
