Đào tạo nhân lực thời 4.0: Doanh nghiệp Việt Nam chỉ săn bắt chứ không muốn nuôi trồng

Trong Hội thảo “Phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin phục vụ cho sản xuất sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin thương hiệu Việt” do Bộ Thông tin-Truyền thông tổ chức ngày 14/11 tại Đà Nẵng, các đại biểu chỉ ra nhiều bất cập, khó khăn trong việc đào tạo, sử dụng nhân lực công nghệ thời 4.0.

Thiếu kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp

Ông Võ Đình Bảy, Trưởng khoa Công nghệ thông tin (ĐH Công nghệ TP. HCM) nhìn nhận, sự gắn kết giữa doanh nghiệp và các trường đại học là yếu tố rất quan trọng trong đào tạo nhân lực. Ở các nước phát triển, đây là yếu tố cốt lõi, mang lại nhiều lợi ích trực tiếp cho cả hai bên, cho xã hội và đặc biệt là cho người học.

“Ở Việt Nam, hầu hết các doanh nghiệp chỉ đóng vai trò săn bắt hơn là nuôi trồng, thiếu thông tin từ cả hai phía”, ông Bảy nói.

Theo ông Bảy, doanh nghiệp cần trực tiếp tham gia xây dựng chương trình đào tạo, tài trợ cho các cuộc thi học thuật, học bổng, cho sinh viên tham quan thực tập… Trong khi đó, nhà trường có vai trò đào tạo, tư vấn hoặc chuyển giao kết quả nghiên cứu.

“Khắc phục lỗ hổng hợp tác này sẽ giúp doanh nghiệp có nguồn tài nguyên trí tuệ nhiều hơn, đó mới là sự gắn kết thực tế, có chiều sâu”, ông Bảy nhấn mạnh.

Còn theo ông Tô Hồng Nam, Phó cục trưởng Cục công nghệ thông tin (Bộ Giáo dục và Đào tạo), hiện tỷ lệ trường ĐH, CĐ đào tạo công nghệ thông tin chiếm 37,5%. Nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin của doanh nghiệp có xu hướng tăng, nhưng nguồn nhân lực hiện nay vừa thừa lại vừa thiếu.

“Nhân lực công nghệ thông tin hiện nay có chất lượng đầu vào cao và tăng dần, chất lượng đào tạo được nâng lên nhưng năng suất lao động chưa cao. Nguyên nhân của thực trạng này là do người học hạn chế về kỹ năng mềm, ngoại ngữ và thực hành”, ông Nam chỉ rõ:.

Từ đó, ông Nam cho rằng, cần phải có tiếng nói chung giữa DN và cơ sở đào tạo để cải thiện chất lượng nhân lực CNTT trong bối cảnh hiện nay.

Phát triển sản phẩm thương hiệu Việt

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phan Tâm cho rằng, nguồn nhân lực công nghệ thông tin Việt Nam chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội, nhu cầu của cách mạng 4.0.

Cụ thể, trong báo cáo về mức độ sẵn sàng cho nền sản xuất trong tương lai do Diễn đàn Kinh tế Thế giới công bố mới đây, Việt Nam thuộc nhóm các quốc gia chưa sẵn sàng cho cuộc cách mạng 4.0, chỉ xếp thứ 70/100 về nguồn nhân lực và 81/100 về lao động có chuyên môn cao.

Cũng theo báo cáo này, so sánh với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á về nguồn nhân lực, Việt Nam xếp sau Malaysia, Thái Lan, Philippines.

Thứ trưởng Bộ TT-TT Phan Tâm.

“Trong cuộc đua cách mạng công nghệ lần thứ 4, chúng ta cần phát triển các sản phẩm CNTT thương hiệu Việt, đẩy mạng thị trường công nghệ thông tin nội địa, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu phát triển và xây dựng nguồn nhân lực với năng lực sáng tạo, trí tuệ cao, hướng chuẩn quốc tế”, ông Tâm nói.

Thứ trưởng Phan Tâm cho rằng, lao động ngành công nghệ thông tin Việt Nam rất tiềm năng và cho biết: “Thông qua Hội nghị này, tôi mong muốn đây là cơ hội để các cơ sở đào tạo công nghệ thông tin, các doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam, cơ quan quản lý nhà nước đẩy mạnh hợp tác đào tạo liên kết ba bên để đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp, yêu cầu xã hội”.

XUÂN TIẾN