Theo số liệu mới công bố của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6/2024 đã tăng 4,34% so với cùng kỳ năm trước. Trong quý II/2024, CPI trung bình tăng 4,39%, và trong 6 tháng đầu năm 2024, CPI đã tăng 4,08%.
PGS.TS Ngô Trí Long nhận định rằng, các yếu tố làm tăng CPI trong 6 tháng đầu năm 2024 bao gồm giá nhiều mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm tăng cao. Cụ thể, chỉ số giá nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 4%, nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 5,51%.
Chi phí đầu vào tăng gây ra lạm phát chi phí đẩy. Trong 6 tháng đầu năm 2024, chi phí sản xuất tăng do chi phí các đầu vào sản xuất đều tăng. Ngoài ra, tỷ giá tăng làm tăng giá hàng hóa nhập khẩu. Vào cuối tháng 6/2024, tỷ giá USD/VND trên thị trường tự do đạt mức kỷ lục 25.920 đồng/USD, tăng 65 đồng so với cuối tháng trước và tăng 4,6% so với đầu năm 2024.
Một số yếu tố làm giảm CPI trong 6 tháng đầu năm 2024 bao gồm giá cả thị trường biến động theo quy luật tiêu dùng, tăng vào thời điểm Tết, và giá một số hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, như giá xăng dầu, không biến động nhiều.
Việt Nam là nền kinh tế mở và phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên, nhiên liệu, nên nhạy cảm với các cú sốc kinh tế toàn cầu. Kinh tế toàn cầu đối mặt với lạm phát cao và rủi ro suy thoái, cùng với căng thẳng địa chính trị và chính sách thắt chặt tiền tệ của nhiều nước. Điều này gây áp lực tăng tỷ giá và lãi suất trong nước, nhưng mặt bằng lãi suất giảm đã giúp giảm chi phí sản xuất.
Ông Ngô Trí Long dự báo CPI bình quân năm 2024 so với năm 2023 sẽ tăng từ 4,2% đến 4,5%, do bối cảnh lạm phát và giá cả hàng hóa thế giới hạ nhiệt, và khả năng lạm phát ở Việt Nam tăng mạnh trong năm 2024 là khó xảy ra. Chính phủ cũng luôn thận trọng và chủ động trong điều hành giá cả thị trường và kiểm soát lạm phát để ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng. 
Để ổn định giá cả thị trường từ nay tới cuối năm, đại diện cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) khuyến nghị, cần tăng cường tập trung giám sát chặt chẽ biến động giá cả thị trường, các mặt hàng vẫn có biến động tăng giá để tham mưu chính sách, kịch bản điều hành giá phù hợp, linh hoạt, kịp thời, nhất là với những hàng hóa, dịch vụ thiết yếu có tác động lớn tới mặt bằng giá.
Các bộ, ngành, địa phương chủ động chuẩn bị tốt phương án điều hành giá các mặt hàng Nhà nước định giá, đánh giá kỹ tác động để thực hiện điều chỉnh theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định mức độ điều chỉnh phù hợp với diễn biến, mặt bằng giá thị trường.
Đối với các mặt hàng nhà nước quản lý, các dịch vụ công đang triển khai lộ trình thị trường như điện, dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục: Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát các phương án, lộ trình giá do các Bộ xây dựng, đề xuất để cập nhật kịch bản lạm phát làm cơ sở tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá về công tác quản lý, điều hành giá đảm bảo kiểm soát lạm phát bình quân năm 2024 theo mục tiêu Quốc hội đề ra từ 4-4,5%.
P.V (t/h)
