Chuyển đổi xanh - Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam

Chuyển đổi xanh xu thế và cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, chuyển đổi xanh trở thành xu hướng không thể bỏ qua đối với các doanh nghiệp trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, việc phát triển bền vững và tăng trưởng xanh đã không chỉ trở thành một yêu cầu mà còn là một cơ hội chiến lược để các doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thế giới.

Việt Nam hiện đang tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, bao gồm Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Vương quốc Anh. Những hiệp định này không chỉ tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam khi thuế nhập khẩu có thể giảm xuống 0%, mà còn yêu cầu các tiêu chuẩn môi trường khắt khe hơn. Điều này yêu cầu các doanh nghiệp Việt phải nhanh chóng cải tiến quy trình sản xuất, đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng và bảo vệ môi trường để không bị "loại bỏ" khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.

Không thể phủ nhận rằng, chuyển đổi xanh mang lại những lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. Đầu tư vào các công nghệ xanh, sử dụng năng lượng tái tạo và giảm thiểu chất thải là những chiến lược bền vững giúp tiết kiệm chi phí trong tương lai. Đồng thời, việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế không chỉ giúp doanh nghiệp Việt có thể xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường khó tính mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu trong mắt người tiêu dùng toàn cầu.

chuyển đổi xanh mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp (Ảnh: Minh họa)

Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng nhận thức rõ tầm quan trọng của việc chuyển đổi xanh. Ông Quách Quang Đông, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững Bộ Công Thương cho rằng, các doanh nghiệp cần phải nhìn nhận chuyển đổi xanh như một chiến lược dài hạn, thay vì chỉ tập trung vào lợi ích ngắn hạn. Các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu phải có sự chuẩn bị chiến lược, đặc biệt là khi các quốc gia phát triển đang dần tăng cường các quy định về bảo vệ môi trường.

Những thách thức và giải pháp cho doanh nghiệp Việt

Mặc dù chuyển đổi xanh mang lại cơ hội lớn, nhưng không ít doanh nghiệp vẫn gặp phải thách thức lớn trong việc chuyển đổi. Ông Lê Việt Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, nhận thức của các doanh nghiệp về tăng trưởng xanh vẫn còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ các tiêu chuẩn quốc tế, chứng chỉ về môi trường, và các cơ chế hỗ trợ từ Chính phủ.

Ngoài ra, chi phí đầu tư vào công nghệ xanh là một trong những rào cản lớn. Để đáp ứng yêu cầu về giảm phát thải khí nhà kính và các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, doanh nghiệp phải đầu tư vào công nghệ mới, nâng cấp dây chuyền sản xuất. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi chi phí đầu tư lớn và không phải doanh nghiệp nào cũng đủ khả năng chi trả.

Ông Lê Việt Anh - Vụ trưởng Vụ Khoa học Giáo dục tài nguyên và môi trường - Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Ảnh: Internet)

Để vượt qua những thách thức này, Chính phủ và các cơ quan quản lý cần đưa ra các chính sách cụ thể hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi. Các chính sách này không chỉ giúp giảm chi phí chuyển đổi mà còn tạo động lực cho doanh nghiệp đổi mới công nghệ và sản phẩm. Một số giải pháp có thể bao gồm: hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế, cung cấp thông tin và đào tạo về các tiêu chuẩn môi trường quốc tế.

Đặc biệt, việc phát triển các thị trường tài chính xanh, như quỹ tài chính hỗ trợ chuyển đổi xanh, hay xây dựng các hệ thống carbon credit sẽ giúp doanh nghiệp có nguồn lực để triển khai các dự án xanh. Các doanh nghiệp cũng cần hợp tác chặt chẽ với các tổ chức quốc tế để nắm bắt những cơ hội từ các chương trình hỗ trợ và tiếp cận công nghệ mới.

Một yếu tố quan trọng khác để thúc đẩy chuyển đổi xanh là thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân. Các sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường hiện nay có giá thành cao hơn so với sản phẩm thông thường, nhưng khi người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các sản phẩm này, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho doanh nghiệp tiếp tục đổi mới công nghệ. Ông Lê Việt Anh nhấn mạnh, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng sẽ giúp doanh nghiệp chuyển đổi nhanh chóng và đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Tầm quan trọng của tầm nhìn chiến lược dài hạn

Chuyển đổi xanh không phải là một quá trình ngắn hạn mà đòi hỏi một chiến lược dài hạn rõ ràng. Các doanh nghiệp Việt Nam cần phải có tầm nhìn chiến lược trong việc áp dụng các mô hình phát triển bền vững, thay đổi cách thức sản xuất, giảm thiểu tác động đến môi trường, và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Việc áp dụng các mô hình phát triển xanh không chỉ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro về môi trường mà còn giúp doanh nghiệp duy trì tính cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập toàn cầu. Đặc biệt, khi các nước phát triển như Liên minh Châu Âu (EU) đã đưa ra các cơ chế kiểm soát carbon xuyên biên giới (CBAM), các doanh nghiệp không tuân thủ tiêu chuẩn về phát thải khí nhà kính sẽ phải đối mặt với các khoản thuế nặng, ảnh hưởng đến khả năng xuất khẩu và lợi nhuận.

Do đó, các doanh nghiệp cần phải sớm xác định chuyển đổi xanh là một phần trong chiến lược phát triển bền vững dài hạn của mình. Nếu không, họ sẽ dễ bị tụt lại phía sau trong cuộc đua hội nhập và phát triển toàn cầu.

Chuyển đổi xanh là một xu thế không thể đảo ngược trong thế giới hiện đại, đặc biệt đối với các doanh nghiệp Việt Nam muốn vươn ra thị trường quốc tế. Mặc dù đối mặt với không ít thách thức, nhưng cơ hội từ việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về môi trường và phát triển bền vững là rất lớn. Để tận dụng được cơ hội này, các doanh nghiệp cần có chiến lược dài hạn và sự chủ động trong việc đổi mới công nghệ và sản xuất, đồng thời nắm bắt sự hỗ trợ từ Chính phủ và các cơ quan quản lý.