Chủ nhật 14/09/2025 08:18
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Chính sách đặc thù để thúc đẩy hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh

Cải tiến mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đang đối mặt với tiến độ chậm. Các cơ chế đặc thù sẽ giúp rút ngắn quy trình và thu hút đầu tư.
Thúc đẩy tiến độ các dự án Metro Hà Nội, TP.HCM có vốn hơn 72 tỷ USD Những sự kiện nổi bật của ngành Giao thông Vận tải năm 2024

Đường sắt đô thị là một phần quan trọng trong hệ thống giao thông của các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM, nơi mật độ dân cư cao và tình trạng tắc nghẽn giao thông ngày càng nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong những năm qua, tiến độ triển khai xây dựng mạng lưới đường sắt đô thị ở hai thành phố này vẫn rất chậm chạp, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Để thúc đẩy tiến độ và giải quyết những khó khăn vướng mắc, nhiều ý kiến cho rằng cần có cơ chế đặc thù, những chính sách đặc biệt giúp tháo gỡ các rào cản về thủ tục, vốn đầu tư và quản lý dự án.

Sáng ngày 10/2/2025, Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội đã họp mở rộng để thẩm tra Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, ông Vũ Hồng Thanh khẳng định, tiến độ triển khai các dự án này trong nhiều năm qua quá chậm. Từ năm 2007 đến nay, duy nhất tuyến Cát Linh - Hà Đông tại Hà Nội mới được đưa vào vận hành, một con số không đáng tự hào với tiềm năng và nhu cầu của hai thành phố lớn này.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh cho rằng nếu tiến độ thi công vẫn duy trì như trước, hệ thống đường sắt đô thị sẽ không thể hoàn thiện đúng hạn, dẫn đến tình trạng giao thông ngày càng tồi tệ. Ông cho rằng cần phải có những chính sách đặc thù để rút ngắn quy trình thủ tục, giúp các dự án có thể triển khai nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khuyến khích doanh nghiệp đề xuất chính sách mới
Đường sắt đô thị là một phần quan trọng trong hệ thống giao thông của các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM

Trong cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, ông Nguyễn Danh Huy, đã trình bày tóm tắt về Dự thảo Nghị quyết, trong đó quy định 6 nhóm chính sách đặc thù. Một trong những nhóm chính sách quan trọng là cơ chế huy động nguồn vốn. Các đề xuất bao gồm việc Thủ tướng Chính phủ có thể quyết định bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm cho địa phương, cũng như huy động vốn ODA và vốn vay ưu đãi mà không cần lập Đề xuất dự án.

Ngoài ra, một số chính sách về trình tự thủ tục cũng được đưa ra, bao gồm việc bỏ qua các bước lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và cho phép UBND thành phố quyết định các vấn đề liên quan đến phân chia dự án thành các tiểu dự án, chỉ định thầu hoặc gia hạn thời gian thực hiện. Điều này sẽ giúp rút ngắn thời gian triển khai dự án, tạo điều kiện cho việc thi công nhanh chóng hơn.

Mặc dù các chính sách đặc thù được đa số các đại biểu ủng hộ, song vẫn có những ý kiến trái chiều, đặc biệt là về vấn đề chỉ định thầu. Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Tạ Văn Hạ bày tỏ lo ngại rằng việc chỉ định thầu có thể dẫn đến tiêu cực và thiếu minh bạch. Ông Tạ Văn Hạ nhấn mạnh rằng chỉ định thầu chỉ nên được áp dụng trong trường hợp thật sự cấp bách, và các dự án đường sắt đô thị không chỉ là công trình giao thông mà còn là biểu tượng văn hóa, du lịch của thành phố, nên vấn đề thiết kế kiến trúc cần phải được quan tâm đúng mức.

Một trong những vấn đề cần làm rõ là nguồn vốn để triển khai các dự án. Theo Bộ GTVT, tổng nhu cầu vốn đầu tư cho hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM ước tính khoảng 3.065.100 tỷ đồng. Ngân sách Trung ương hỗ trợ có mục tiêu khoảng 424.850 tỷ đồng, còn lại sẽ do ngân sách địa phương của hai thành phố Hà Nội và TP.HCM đảm bảo.

Mặc dù nguồn vốn từ ngân sách địa phương là rất lớn, nhưng đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng cần phải xem xét mở rộng hình thức huy động vốn từ các nhà đầu tư chiến lược, đặc biệt là vốn tư nhân, để không chỉ phụ thuộc vào ngân sách nhà nước.

Một yếu tố quan trọng không thể thiếu trong việc triển khai các dự án đường sắt đô thị là công tác giải phóng mặt bằng. Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Nguyễn Hải Nam cho rằng cần có chính sách đặc biệt về giải phóng mặt bằng để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án. Việc này có thể giảm bớt thời gian chờ đợi và giúp đẩy nhanh tiến độ thi công.

Tổng kết lại, Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh đã khẳng định rằng các ý kiến của các đại biểu trong phiên họp đều đồng tình với việc áp dụng cơ chế đặc thù để phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM. Ông đề nghị Ban soạn thảo Nghị quyết cần chú ý đến những vấn đề mà đại biểu nêu ra, đồng thời làm rõ hơn về nguồn vốn để đảm bảo tiến độ và hiệu quả của các dự án.

Trong bối cảnh giao thông đô thị ngày càng khó khăn, việc phát triển hệ thống đường sắt đô thị không chỉ có ý nghĩa về mặt giao thông mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân. Chính vì vậy, việc sớm đưa các cơ chế đặc thù vào thực tiễn sẽ giúp các thành phố lớn của Việt Nam có một hạ tầng giao thông hiện đại và đồng bộ hơn trong tương lai gần.

Tin bài khác
Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Nhân Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn 16/9, Việt Nam khẳng định cam kết thực hiện Công ước Vienna, thúc đẩy hợp tác quốc tế, loại trừ khí gây hại và hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Bộ Xây dựng trình Dự thảo Luật sửa đổi toàn diện, hướng tới đơn giản hóa thủ tục, phân cấp mạnh mẽ và tạo môi trường pháp lý minh bạch cho ngành xây dựng.
Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Chưa bao giờ trong lịch sử Việt Nam chứng kiến một dòng vốn tín dụng lớn đến vậy nhằm hỗ trợ phát triển khởi nghiệp xanh và đổi mới sáng tạo, khoảng 2,5 triệu tỷ đồng dự kiến được bổ sung trong năm 2025, mức tăng kỷ lục từ trước tới nay. Nhưng điều đáng chú ý không chỉ là quy mô vốn, mà là cách dòng tiền ấy được định hướng. Từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đến chiến lược tín dụng xanh quốc gia, Chính phủ đã lựa chọn con đường “bơm xanh”, khơi mở khát vọng kiến tạo một quốc gia khởi nghiệp xanh, hùng cường và đủ sức cạnh tranh toàn cầu.
Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh, trong đó đề xuất nhiều quy định mới liên quan đến Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và các điều kiện đầu tư kinh doanh.
Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính báo cáo tình hình, giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, tỷ giá hối đoái, lãi suất, tín dụng bất động sản và thị trường chứng khoán.
Gỡ điểm nghẽn thể chế để kinh tế tư nhân bứt phá

Gỡ điểm nghẽn thể chế để kinh tế tư nhân bứt phá

Ngày 11/9, tại Hà Nội, đã diễn ra Hội thảo khoa học “Nhận diện các yếu tố cản trở và kiến nghị hoàn thiện thể chế, pháp luật để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển”. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc chủ trì hội thảo.
An Giang phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 10% năm 2025

An Giang phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 10% năm 2025

Năm 2025, tỉnh An Giang được Chính phủ giao tăng trưởng kinh tế 8,5%, nhưng UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương tập trung các giải pháp nhằm phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 10% theo kế hoạch của tỉnh.
Gia Lai: Chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả, mỗi xã chỉ chọn 1-2 cây có lợi thế

Gia Lai: Chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả, mỗi xã chỉ chọn 1-2 cây có lợi thế

Trong 05 năm tới, tỉnh Gia Lai lên kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả với diện tích khoảng 38.500 ha, trong đó đất trồng cao su khoảng 14.715 ha, chiếm hơn 38%. Mỗi xã/phường xác định và ưu tiên trồng tập trung, lựa chọn 01 - 02 cây có lợi thế.
Siết khí thải ô tô: Bước đi cần thiết hướng tới giao thông xanh

Siết khí thải ô tô: Bước đi cần thiết hướng tới giao thông xanh

Việc siết khí thải ô tô khiến các hãng xe buộc phải thích ứng bằng cách phát triển xe dung tích nhỏ tiết kiệm nhiên liệu, tăng sản xuất xe điện hóa, hoặc mua tín chỉ carbon từ các hãng xe thuần điện.
Thể chế hóa đổi mới sáng tạo - Nền móng phát triển kinh tế

Thể chế hóa đổi mới sáng tạo - Nền móng phát triển kinh tế

Việc thể chế hoá đổi mới sáng tạo và bảo vệ tài sản vô hình là chìa khóa để thúc đẩy kinh tế tư nhân và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Hướng tới một thị trường tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm

Hướng tới một thị trường tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm

Diễn đàn Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam 2025 là cơ hội để các bên liên quan cùng tìm kiếm giải pháp, định hình xu hướng mới cho thị trường nội địa.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Kinh tế tư nhân là động lực phát triển hạ tầng trọng yếu

Tổng Bí thư Tô Lâm: Kinh tế tư nhân là động lực phát triển hạ tầng trọng yếu

Sáng 10/9, chủ trì buổi làm việc của Bộ Chính trị với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện thể chế phát triển trong nhiệm kỳ tới, gắn với xây dựng Nhà nước pháp quyền kiến tạo, liêm chính, hành động, phục vụ nhân dân.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp ứng phó biến động thị trường gạo

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp ứng phó biến động thị trường gạo

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ban hành công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai đồng bộ giải pháp ổn định thị trường, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu gạo, bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh thế giới nhiều biến động.
Sàn giao dịch carbon: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp Việt

Sàn giao dịch carbon: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp Việt

Việc hình thành sàn giao dịch carbon trong nước là bước đi chiến lược, nhưng cần có chính sách đồng bộ, rõ ràng để thị trường vận hành hiệu quả và bền vững.
Thủ tướng chỉ đạo đa dạng hoá thị trường xuất khẩu gạo

Thủ tướng chỉ đạo đa dạng hoá thị trường xuất khẩu gạo

Ngày 9/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 160/CĐ-TTg ngày 09/9/2025, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm ổn định thị trường gạo trong nước, thúc đẩy xuất khẩu và bảo đảm lợi ích của nông dân, doanh nghiệp.