Xuất khẩu nông sản Nga trước triển vọng trong niên vụ mới

Theo số liệu sơ bộ của Liên minh Ngũ cốc Nga (RGU), trong tháng 7/2023, tháng đầu tiên của niên vụ mới, nước này đã xuất khẩu 5,68 triệu tấn ngũ cốc, gấp 1,6 lần so với cùng kỳ niên vụ trước. Nga đã xuất khẩu 4,54 triệu tấn lúa mỳ, tăng 1,5 lần và là mức kỷ lục. Xuất khẩu lúa mạch tăng 2,6 lần và ước tính sơ bộ là 822.000 tấn, trong khi xuất khẩu ngô ở mức 319.400 tấn (tăng 40,7%). Các chuyên gia Đức lưu ý rằng những kết quả ấn tượng của Nga trong xuất khẩu nông sản khác, đặc biệt là dầu thực vật, không thể hiện rõ đằng sau những thành công của ngũ cốc.

Nhìn chung, theo RGU, tiềm năng xuất khẩu của Nga trong niên vụ mới là 55-57 triệu tấn ngũ cốc, trong đó có 48-49 triệu tấn lúa mỳ. Trước đó, Bộ trưởng Nông nghiệp Nga Dmitry Patrushev cho biết trong niên vụ 2023/24 kéo dài từ ngày 1/7/2023 đến ngày 30/6/2024, Nga có thể xuất khẩu tới 55 triệu tấn ngũ cốc. Trong niên vụ trước, Nga đã xuất khẩu 60 triệu tấn ngũ cốc, trong đó có khoảng 47 triệu tấn lúa mỳ, một kỷ lục của nước này.

Các chuyên gia hy vọng vị thế của các nhà xuất khẩu Nga sẽ được cải thiện do sự đổ vỡ của Thỏa thuận Ngũ cốc. Theo các chuyên gia, xuất khẩu dầu thực vật cũng đang tăng trưởng với tốc độ thậm chí còn cao hơn so với ngũ cốc. Theo dự báo của German Oil World, xuất khẩu dầu thực vật của Nga trong niên vụ 2023/24 có thể tăng lên mức kỷ lục 6,38 triệu tấn. Các chuyên gia cũng kỳ vọng, xuất khẩu dầu hướng dương sẽ đạt 4,37 triệu tấn, xuất khẩu dầu hạt cải tăng lên 1,32 triệu tấn, xuất khẩu dầu đậu nành đạt 0,7 triệu tấn. Liên minh Dầu và Chất béo Nga cho rằng Nga có thể lập kỷ lục về xuất khẩu dầu hướng dương trong hai niên vụ liên tiếp.

Ông Mikhail Maltsev, Giám đốc điều hành của Liên minh dầu và chất béo, dự báo trong niên vụ này, Nga có thể bán 4 triệu tấn dầu này ra thị trường nước ngoài và 6,5 triệu tấn trong niên vụ tới. Nhà phân tích của cơ quan phân tích-thông tin OleoScope, Kirill Lozovoy, điều chỉnh một chút dự báo, nhưng không phủ nhận đó sẽ là một kỷ lục. Theo ông Lozovoy, Nga có thể bán ra thị trường nước ngoài 6,2 triệu tấn dầu thực vật (hướng dương, đậu nành, dầu hạt cải) trong niên vụ 2022/23, trong đó có khoảng 3,9 triệu tấn dầu hướng dương sẽ được xuất khẩu, một kỷ lục mới. Chuyên gia này cho biết lượng dầu đậu nành xuất khẩu sẽ lên tới hơn 1,5 triệu tấn, các lô dầu hạt cải sẽ đạt 755.000 tấn.

Với khối lượng xuất khẩu lúa mỳ kỷ lục dự kiến trong năm nay là 48 triệu tấn, Nga có thể mong đợi thu về khoảng 720 tỷ ruble chỉ từ việc xuất khẩu lúa mỳ. Cũng cần nhắc đến khối lượng xuất khẩu cá ngày càng tăng, đặc biệt là sang Trung Quốc, nên triển vọng của lĩnh vực này là khá khả quan.

Khối lượng cá xuất khẩu của Nga cho đến nay vẫn ở mức của năm 2022, song nửa cuối năm nay có thể thấy sự gia tăng xuất khẩu đối với một số loại cá, trong bối cảnh Nga đang dần phát triển các thị trường mới cho các sản phẩm của mình. Đối với dầu thực vật, theo bà Novikova, đang có sự cạnh tranh trên thị trường với dầu cọ, dầu dừa do giá thành sản xuất và chế biến rẻ hơn. Nga đang từng bước xây dựng thị trường mới cho các sản phẩm nông sản, tập trung chủ yếu vào Trung Quốc, Saudi Arabia, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil và các nước thân thiện khác ở khu vực châu Á và Mỹ Latinh.

Triển vọng của Nga là khá lớn, nhưng cần có thời gian để xây dựng các tuyến hậu cần mới. Nước này cần phải cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông để vận chuyển hàng hóa từ Nga đến các thị trường mới trên thế giới cho các nhà xuất khẩu và điều này đòi hỏi đầu tư tài chính và thời gian. Tuy nhiên, bà Novikova nói, ngày nay kết quả rất đáng khích lệ ở nhiều khía cạnh và Nga cũng có thể mong đợi những điều tốt đẹp cho ngành này trong tương lai gần.

Ngọc Phi (TH)