Thứ ba 15/07/2025 04:42
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

Thu hút đầu tư vào ngành điện mấu chốt nhất vẫn là câu chuyện điều hành giá

21/08/2024 14:10
"Điện mặt trời phát được 4 tiếng một ngày là tối đa, điện gió thì phập phù nên không thể nào nói những nguồn điện ấy sẽ có giá rẻ", chuyên gia Bùi Xuân Hồi khẳng định.

Ảnh minh họa
Điện năng được xem như đầu vào của mọi hoạt động sản xuất

Điện năng là một sản phẩm hàng hóa đặc thù và được xem như đầu vào của mọi hoạt động sản xuất, có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội, cũng như phục vụ đời sống dân sinh và bảo đảm an ninh-quốc phòng của đất nước.

Nhận thức được tầm quan trọng của điện đối với phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn nhất quán với quan điểm "phải đảm bảo điện năng trong mọi tình huống". Chính phủ đã ban hành nhiều chỉ thị quyết liệt và đồng bộ, bao gồm các chỉ đạo cấp bách và dài hạn nhằm đảm bảo an ninh năng lượng, đặc biệt là thúc đẩy đầu tư và đa dạng hóa nguồn lực vào sản xuất, cung cấp và phân phối điện. Những nỗ lực này đã tạo sự yên tâm cho các nhà đầu tư khi đầu tư vào ngành điện.

Tuy nhiên, trong quá trình thu hút đầu tư vào sản xuất điện, bên cạnh những thuận lợi cơ bản, vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức. Các "nút thắt" và "rào cản" lớn nhất hiện nay chính là những điểm bất cập trong cơ cấu giá thành và cách tính giá điện. Giá bán điện hiện nay vẫn còn thấp hơn giá thị trường, trong khi chi phí đầu vào của ngành điện như than, dầu và khí luôn biến động và duy trì ở mức cao. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến quá trình thực hiện "lộ trình tính đúng, tính đủ giá bán điện" trong nền kinh tế thị trường.

Hiện tại, các nguồn điện giá rẻ của Việt Nam đã gần như cạn kiệt tiềm năng phát triển. Trong Quy hoạch Điện VIII, Việt Nam đã tập trung phát triển mạnh điện khí và điện gió ngoài khơi – hai loại hình điện có chi phí đầu tư lớn. Việc triển khai các dự án này đòi hỏi nguồn vốn khổng lồ, đặt ra nhiều thách thức cho ngành điện.

Mặc dù EVN đã nỗ lực cắt giảm chi phí sản xuất kinh doanh, nhưng do giá điện chưa hợp lý, ngành điện không có đủ nguồn lực để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, từ đó giảm giá thành sản xuất, truyền tải và phân phối điện. Việc này cũng làm giảm khả năng thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào ngành điện. Đây là thách thức rất lớn mà ngành điện phải đối mặt và giải quyết.

Do đó, vấn đề đặt ra hiện nay là làm sao thu hút được đầu tư vào ngành điện, đặc biệt là liên quan đến cơ chế, chính sách, cơ cấu giá thành và cách tính giá bán điện. Đồng thời, cần thực hiện lộ trình tính đúng, tính đủ giá điện trong bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường để ngành điện có thể phát triển bền vững trong tương lai.

Ảnh minh họa
PGS.TS Bùi Xuân Hồi

Tại Tọa đàm "Đột phá nào để thu hút đầu tư vào ngành điện?", PGS.TS Bùi Xuân Hồi, chuyên gia Kinh tế năng lượng, nhấn mạnh rằng mấu chốt trong thu hút đầu tư vào ngành điện vẫn là câu chuyện về điều hành giá.

Ông Hồi chia sẻ: Thông thường cơ cấu biểu giá đều mang 2 thành phần: Một là tính toán chi phí công suất mà chúng ta gọi là giá công suất (giá thuê bao); hai là chi phí điện năng, thuê bao xong rồi, dùng bao nhiêu trả bấy nhiêu. Đây thông thường là cách tiếp cận của các nước trên thế giới.

Nhìn lại hệ thống giá của Việt Nam, hiện nay cách tính của chúng ta theo giá bán lẻ điện bình quân, tôi cho rằng có hạn chế, nhưng không phải là cốt lõi của những khó khăn của ngành điện hiện nay.

Mấu chốt nhất vẫn là câu chuyện điều hành giá. Nếu chúng ta cố gắng dần dần tách bạch những hoạt động công ích và hoạt động thị trường, thì sẽ có cơ chế điều tiết giá phù hợp. Nếu không thể điều hành giá điện theo cơ chế thị trường ngay thì tất cả các khía cạnh điều tiết cũng phải dần dần hướng đến thị trường.

Chúng ta xây dựng cơ cấu biểu giá từ năm 2014, khi chúng ta mong muốn phát triển sản xuất nên để giá điện sản xuất thấp, chúng ta muốn cân bằng tài chính cho EVN chúng ta buộc phải đẩy giá điện kinh doanh lên. Trong quá trình đấy, bắt buộc phải điều tiết dần, ưu tiên cho sản xuất dần giảm đi và trả đúng vai trò của hộ sản xuất.

Nhưng chúng ta để lệch quá và không điều chỉnh, dẫn đến việc bây giờ nếu ngay lập tức xóa bù chéo thì chắc chắn không làm được vì sẽ gây sốc cho nền kinh tế. Nhưng rõ ràng phải hành động để từng bước điều tiết giá điện theo cơ chế thị trường.

Đây là điều rất cần thiết. Tôi cho rằng phải định vị đúng, không phải vướng mắc về cách tính giá thành, mà quan trọng nhất là công tác điều hành giá.

Về dự báo giá điện, ông Hồi khẳng định: "Dù có nỗ lực tái cơ cấu nguồn điện đến đâu, chúng ta vẫn không thể bỏ qua vai trò của các nguồn năng lượng cơ sở như điện than và điện khí. Ngay cả khi phát triển nguồn năng lượng tái tạo, thì các nguồn điện cơ sở vẫn đóng vai trò quan trọng." Theo ông, với xu hướng giá nhiên liệu đầu vào tăng cao, giá thành cung ứng điện chắc chắn sẽ tăng.

Về các vấn đề địa chính trị toàn cầu, ông Hồi nhấn mạnh rằng không thể kỳ vọng giá nhiên liệu đầu vào giảm ngay lập tức; ngược lại, giá cả có thể dao động ở mức cao hơn. "Chúng ta phải chấp nhận điều đó," ông nói.

Ông cũng thẳng thắn nhận định về mục tiêu Net Zero vào năm 2050: "Không có điện sạch giá rẻ. Các quốc gia khác cũng muốn phát triển điện sạch, nhưng điện mặt trời chỉ phát tối đa 4 giờ mỗi ngày, còn điện gió thì không ổn định. Vì vậy, không thể kỳ vọng rằng những nguồn điện này sẽ rẻ hơn."

Theo ông Hồi: "Giá điện sẽ chắc chắn tăng, do tác động của biến động địa chính trị toàn cầu và xu hướng chuyển dịch năng lượng."

Ông Hồi cũng nhấn mạnh vai trò của EVN – doanh nghiệp bán lẻ điện lớn nhất hiện nay. "Nếu giá điện duy trì ở mức thấp, EVN sẽ lỗ. Mà EVN là doanh nghiệp nhà nước, nếu lỗ thì Nhà nước mất vốn. Nếu EVN có lợi nhuận, Nhà nước sẽ có cơ hội tái đầu tư mở rộng. Ngược lại, nếu EVN lỗ nặng, khả năng thanh toán của họ sẽ bị ảnh hưởng, kéo theo sự sụp đổ của các doanh nghiệp khác tham gia vào chuỗi cung ứng điện, gây khó khăn trong việc thu hút đầu tư vào ngành điện."

Ông Hồi nhấn mạnh: "Quy hoạch Điện VIII rất đồ sộ và tham vọng, nhưng nếu tiếp tục điều hành giá điện như hiện nay, việc triển khai Quy hoạch Điện VIII sẽ trở nên rất xa vời, thậm chí là rất khó khăn."

Kiến nghị, đề xuất xung quanh việc đi tìm lời giải cho bài toán về hút đầu tư vào phát triển bền vững ngành điện, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, theo ông Hồi: Đầu tiên, sửa Luật Điện lực là một cơ hội và phải xác định đúng là cơ hội thật. Lý do không thể năm nay mang ra sửa, năm sau mang ra sửa. Nó là cơ hội và nếu đã là cơ hội thì đề nghị các đơn vị làm luật trước khi trình đến những cấp cao hơn, đến Quốc hội thì phải làm thật kỹ lưỡng.

"Tôi nói như thế dưới góc độ một người cũng tham gia một số hội thảo, tôi thấy rằng hiện nay có những dự thảo chưa chất lượng khi chuyển lên các cấp có thẩm quyền cao hơn. Đây là chia sẻ rất thật, vì làm luật rất khác làm các văn bản bình thường. Hãy làm Luật Điện lực một cách chất lượng, tạo ra một dự thảo tốt trình lên Quốc hội. Hãy đưa tất cả những vấn đề thật sự trọng tâm, trọng điểm của ngành vào để làm sao sau này dưới luật là những văn bản pháp quy khác làm cho ngành vận hành tốt.

Thứ hai, chúng ta quyết liệt cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Không thể để một văn bản quan trọng như thế từ năm 2014 đến bây giờ không điều chỉnh. Chúng ta càng để lâu không điều chỉnh thì những lần điều chỉnh sau sẽ vô cùng khó vì tác động rất lớn. Trong dự thảo, chúng tôi dùng từ "vi chỉnh" dần dần. Tôi dùng từ nhẹ nhàng là phân biệt giá. Tức là phân biệt giá để mỗi lần điều chỉnh là giảm dần, chứ không thể điều chỉnh sốc ngay".

Anh Nguyên

Bài liên quan
Tin bài khác
Vì sao Việt Nam khó chen chân vào chuỗi chế tác vàng khu vực?

Vì sao Việt Nam khó chen chân vào chuỗi chế tác vàng khu vực?

Ngành vàng Việt Nam đối mặt rào cản pháp lý, nhưng tiềm năng vươn tầm chế tác khu vực là rất lớn. Doanh nghiệp kỳ vọng chính sách cởi mở hơn để bứt phá.
TS. Cấn Văn Lực: TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị "lớn nhưng còn nghèo", cần lối đi riêng

TS. Cấn Văn Lực: TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị "lớn nhưng còn nghèo", cần lối đi riêng

TS. Cấn Văn Lực nhận định, TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị “lớn nhưng còn nghèo” và cần một chiến lược đặc thù, không thể rập khuôn các mô hình như Bangkok hay Jakarta.
Tăng cường pháp chế trong doanh nghiệp nhỏ và vừa: Khi tuân thủ trở thành động lực phát triển

Tăng cường pháp chế trong doanh nghiệp nhỏ và vừa: Khi tuân thủ trở thành động lực phát triển

Trong bối cảnh môi trường kinh doanh ngày càng chịu sự điều chỉnh chặt chẽ của pháp luật, pháp chế doanh nghiệp đã trở thành một nhu cầu thiết yếu, đặc biệt đối với khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa – Giám đốc Công ty Luật TNHH Luật sư X, Chủ tịch Học viện Đào tạo Pháp chế ICA – đã chia sẻ với với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập về thực trạng và các giải pháp pháp lý dành cho cộng đồng doanh nghiệp hiện nay.
UNFPA: Việt Nam đang ở "ngã rẽ" quan trọng về dân số

UNFPA: Việt Nam đang ở "ngã rẽ" quan trọng về dân số

Chia sẻ với báo chí, ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam cho biết UNFPA sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam trong việc thực hiện tinh thần của các quy định mới, hướng tới một xã hội mà trong đó “mỗi người – mỗi lựa chọn – mỗi tương lai” đều được tôn trọng, bảo vệ.
Người tiêu dùng và doanh nghiệp cần bắt tay nhau để ngăn chặn vấn nạn hàng giả

Người tiêu dùng và doanh nghiệp cần bắt tay nhau để ngăn chặn vấn nạn hàng giả

Chuyên gia về quản lý chuỗi cung ứng và logistics mách nước cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng cách đối phó hiệu quả hơn với vấn nạn hàng giả luôn khiến dư luận xã hội bức xúc trong thời gian gần đây.
Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam: Cần cú hích thể chế để bứt phá

Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam: Cần cú hích thể chế để bứt phá

Theo ông nguyễn Anh Đức - Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam, niềm tin tiêu dùng giảm, thể chế thay đổi và hậu sáp nhập tạo áp lực mới, buộc ngành bán lẻ Việt Nam phải cấu trúc.
TS. Đặng Đức Anh: Phát triển dài hạn cần phải tháo điểm nghẽn thể chế

TS. Đặng Đức Anh: Phát triển dài hạn cần phải tháo điểm nghẽn thể chế

Theo TS. Đặng Đức Anh tăng trưởng phải bền vững, ổn định vĩ mô, không đánh đổi môi trường, phải gỡ điểm nghẽn thể chế, đổi mới cơ cấu địa phương toàn diện.
Chính sách thuế mới: Hộ kinh doanh và doanh nghiệp cần lưu ý gì ?

Chính sách thuế mới: Hộ kinh doanh và doanh nghiệp cần lưu ý gì ?

Trong bối cảnh chính sách thuế mới liên tục được cập nhật, Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa khuyến nghị hộ kinh doanh và doanh nghiệp cần hiểu luật, minh bạch tài chính, tối ưu chi phí hợp pháp.
Chuyên gia đề xuất hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình bất động sản Livehouse

Chuyên gia đề xuất hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình bất động sản Livehouse

Livehouse là mô hình bất động sản tích hợp lưu trú, kinh doanh và giải trí, mang đến giải pháp nhà ở linh hoạt cho người đô thị và cần khung pháp lý rõ ràng.
Ưu tiên thủ tục hải quan cho doanh nghiệp công nghệ cao và bán dẫn

Ưu tiên thủ tục hải quan cho doanh nghiệp công nghệ cao và bán dẫn

Luật Hải quan sửa đổi mở đường cho doanh nghiệp công nghệ cao, bán dẫn và đổi mới sáng tạo: ưu tiên thủ tục, xuất nhập khẩu tại chỗ và tăng cường hỗ trợ giúp tháo gỡ điểm nghẽn chuỗi cung ứng và khởi nghiệp.
"Chính phủ cần chia sẻ chi phí nếu muốn doanh nghiệp mạnh dạn phát hành trái phiếu xanh"

"Chính phủ cần chia sẻ chi phí nếu muốn doanh nghiệp mạnh dạn phát hành trái phiếu xanh"

Đây cũng là nhận định của ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam tại Tọa đàm trực tuyến “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero” diễn ra sáng ngày 26/6.
TS. Võ Trí Thành đề xuất “không hồi tố” để hộ kinh doanh không còn nơm nớp sợ thuế

TS. Võ Trí Thành đề xuất “không hồi tố” để hộ kinh doanh không còn nơm nớp sợ thuế

TS. Võ Trí Thành ủng hộ nguyên tắc không truy thu hồi tố với hộ kinh doanh, song cho rằng vẫn cần thêm niềm tin chính sách để người dân yên tâm công khai doanh thu.
Vì sao hàng triệu hộ kinh doanh đang “né” chính sách thuế và hóa đơn điện tử?

Vì sao hàng triệu hộ kinh doanh đang “né” chính sách thuế và hóa đơn điện tử?

Bà Lê Thị Duyên Hải cho rằng, cần xây dựng luật riêng cho hộ kinh doanh và truyền thông rõ ràng về hóa đơn điện tử để giảm lo ngại bị lộ doanh thu.
Ông Nguyễn Văn Phúc: Đừng bắt hộ kinh doanh chơi luật doanh nghiệp nếu chưa có lối riêng

Ông Nguyễn Văn Phúc: Đừng bắt hộ kinh doanh chơi luật doanh nghiệp nếu chưa có lối riêng

Theo ông Nguyễn Văn Phúc nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội cần hệ thống pháp lý minh bạch, hỗ trợ hợp lý để hộ kinh doanh phát triển ổn định.
GS.TS Trần Đình Hợi: AI sẽ là “chìa khóa vàng” thúc đẩy chính phủ số Việt Nam

GS.TS Trần Đình Hợi: AI sẽ là “chìa khóa vàng” thúc đẩy chính phủ số Việt Nam

Theo GS.TS Trần Đình Hợi, vai trò của AI trong xây dựng chính phủ số hiệu quả, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm, từ bài học Estonia gợi mở cho Việt Nam.
Tìm hiểu chiều quay của quạt hút QuatdienHNDịch vụ Sửa lò vi sóng quận Thủ Đức công tắc arina siemens 2025 chính hãng tv Xiaomi điện máy Phong HòaKho máy lạnh cũ đẹp chưa sửa chữaMua ngay quạt hút công nghiệp winston giá rẻ