Thanh tra Chính phủ "điểm mặt" hàng loạt dự án sai phạm tại Thái Nguyên

Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã có thông báo Kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và và khai thác tài nguyên, khoáng sản của tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2010-2018.

15 dự án sử dụng đất không đúng quy định

Kết luận thanh tra cho biết, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên khá nhiều những tồn tại, hạn chế trong công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, khai thác tài nguyên khoáng sản và đầu tư xây dựng.

Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra 15 dự án sử dụng đất và 17 dự án sai phạm trong việc quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể, điển hình trong 15 dự án sử dụng đất không đúng quy định gồm có Dự án xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng Cụm công nghiệp số 3 (cảng Đa Phúc, huyện Phổ Yên); Dự án khu dân cư sinh thái kiểu mẫu; Dự án khu nhà ở kết hợp thương mại, dịch vụ (phường Quang Trung, thành phố Thái Nguyên); Dự án cụm công nghiệp An Khánh 1; Dự án xây dựng khu công nghiệp Điềm Thụy; Dự án khu đô thị Kosy Sông Công hay Dự án khu dân cư Havico, dự án đầu tư khu liên hiệp hợp chế biến Quaczit...

Tại Dự án xây dựng Khu công nghiệp Điềm Thụy - khu A (180 ha), theo cơ quan thanh tra, việc UBND tỉnh có chủ trương cho phép Ban quản lý các khu công nghiệp Thái Nguyên thu tiền thuê đất do nhà đầu tư ứng trước, không đưa vào ngân sách nhà nước, mà trực tiếp sử dụng thực hiện đầu tư xây dựng là không đúng quy định.

Tổng diện tích đất khu công nghiệp tăng thêm là 11,1 ha, nhưng UBND tỉnh Thái Nguyên không xin ý kiến các Bộ, ngành có liên quan.

Theo kết luận, đối với công tác quản lý sử dụng đất đai, chất lượng của công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch còn thấp, tình trạng sử dụng đất sai với quy hoạch, kế hoạch được duyệt vẫn xảy ra.

Việc giao đất thực hiện một số dự án khu dân cư, khu đô thị - thương mại - dịch vụ không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất diễn ra thời gian dài, nhưng chậm được phát hiện để khắc phục, sửa sai.

Trách nhiệm để xảy ra những sai phạm trên theo cơ quan thanh tra thuộc UBND tỉnh Thái Nguyên và các Sở, ngành, UBND huyện và thành phố có liên quan.

17 dự án sai phạm khai thác tài nguyên khoáng sản

Đối với lĩnh vực khai thác khoáng sản, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra sai phạm tại 17 dự án. Tổng số tiền thuế, phí doanh nghiệp nợ đọng và tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra tại 13 dự án là hơn 51 tỉ đồng.

Các dự án sai phạm điển hình về quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản gồm có Dự án đầu tư khai thác mỏ antimon Pò Tèn; Dự án đầu tư khai thác mỏ đá cát kết, dự án khai thác mỏ đồng Khau Vàng hay dự án khai thác mỏ chì kẽm Bó Tòong…

Tại Dự án đầu tư khai thác mỏ than Suối Huyền (thuộc xã An Khánh và xã Cù Vân, huyện Đại Từ), từ năm 2013 đến nay, Chủ đầu tư dự án đã dừng ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường nhưng không thực hiện các thủ tục báo cáo cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án. Công ty nợ đóng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản 6,8 tỷ đồng.

Hay Dự án khai thác mỏ chì kẽm Bó Tòong - Lũng Áp (xã Sảng Mộc, huyện Võ Nhai), đã tiến hành hoạt động khai thác khoáng sản khi chưa có quyết định giao đất, thuê đất. Công ty nợ đọng tổng số nợ gần 3,5 tỉ đồng. Tương tự tại các dự án khác số tiền sai phạm, nợ đọng từ vài trăm triệu đến vài tỉ đồng.

Về khai thác khoáng sản, giao thanh tra tỉnh Thái Nguyên kiểm tra, rà soát để thu hồi về ngân sách tỉnh Thái Nguyên 51.002 triệu đồng tiền thuế, phí doanh nghiệp nợ đọng và tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra tại 13 dự án.

Kiến nghị từ Thanh tra Chính phủ

Trước những tồn tại, sai phạm và hạn chế nếu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Thái Nguyên, Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện một số nội dung sau.

Cụ thể, đối với UBND tỉnh Thái Nguyên: phải tăng cường chỉ đạo, chấn chỉnh và khắc phục triệt để những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên khoáng sản đã nêu trong kết luận thanh tra.

UBND tỉnh Thái Nguyên phải thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản và thực hiện các thủ tục thu hồi đất đối với dự án chậm tiến độ, thực hiện việc đóng cửa mỏ đối với dự án khai thác khoáng sản hết hạn đã nêu trong kết luận thanh tra.

UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo giám đốc Công an tỉnh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty cổ phần đầu tư APEC Thái Nguyên và xử lý theo quy định của pháp luật.

Song song với đó, kiểm tra việc sử dụng nguồn vốn từ nguồn cung ứng trước tiền thuê đất trả tiền 1 lần để thanh toán cho các dự án khác, chấm dứt việc chuyển tiền thuê đất ứng trước 1 lần của các nhà đầu tư vào tài khoản của Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Thái Nguyên, quản lý sử dụng nguồn vốn theo đúng quy định pháp luật.

Về đất đai, đối với các dự án khu đô thị, khu dân cư, khu nhà ở kết họp thương mại - dịch vụ không thực hiện đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư hoặc đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất, UBND tỉnh Thái Nguyên rà soát, xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để truy thu phần chênh lệch giá đảm bảo đúng quy định của pháp luật, sát với giá thị trường tại thời điểm giao đất, cho thuê đất, không để thất thoát tài sản Nhà nước, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Trong quá trình thực hiện nếu có vướng mắc, UBND tỉnh Thái Nguyên chủ động xin ý kiến các Bộ, ngành chức năng của Trung ương.

Ngoài ra, UBND tỉnh Thái Nguyên thực hiện rà soát các dự án khu đô thị, khu dân cư, dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khác trên địa bàn tỉnh để chống thất thu ngân sách nhà nước.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Thái Nguyên kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân, lãnh đạo UBND tỉnh, các Sở, ngành, UBND các huyện, thành phố: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi truòng, Xây dựng, Công Thương, Cục thuế, Ban quản lý Khu công nghiệp, Ban quản lý các công trình giao thông tỉnh, Ban quản lý đầu tư xây dựng TP. Thái Nguyên, Ban Sông Cầu, UBND TP. Thái Nguyên, UBND TP. Sông Công, UBND huyện Đại Từ qua các thời kỳ đối với các vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra để nghiêm túc kiểm điểm, có hình thức xử lý phù hợp, hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường: rà soát, khoanh định công bố khu vực có khoáng sản để tổ chức bảo vệ và công bố khu vực khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ trong giai đoạn tiếp theo để có cơ sở lập quy hoạch khai thác khoáng sản tại địa phương.

Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối họp với Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp và UBND tỉnh Thái Nguyên rà soát các vấn đề có liên quan về trữ lượng, việc cấp phép khai thác hầm lò tại mỏ Núi Pháo, xác định tiền cấp quyền khai thác khoáng sản cả về giá, cả về trữ lượng và yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định pháp luật.

“Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với tập thế, cá nhân có liên quan trong việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản được nêu tại kết luận thanh tra”, kiến nghị của Tổng Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Trần Linh