Sức khỏe doanh nghiệp đang yếu dần

Tỷ lệ doanh nghiệp rút khỏi thị trường cao

Theo báo cáo từ Tổng cục Thống kê, trong 10 tháng đầu năm nay, cả nước có 125.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và 52.700 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, nâng tổng số doanh nghiệp thành lập mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong 10 tháng năm 2022 lên gần 178.500 doanh nghiệp, tăng 38,3% so với cùng kỳ năm trước.

Bên cạnh đó có 66.400 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, 40.300 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, 15.400 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Tính chung 10 tháng đầu năm, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường là 122.100 doanh nghiệp.

Bình luận về con số này, TS. Cung chỉ ra rằng, tỷ lệ số rút khỏi thị trường trên số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động đang là gần 70%, một con số rất cao. Điều này có nghĩa, trong 10 tháng đầu năm, cứ 100 doanh nghiệp mới xuất hiện trên thị trường thì có tới 70 doanh nghiệp phá sản, rút khỏi thị trường. Tỷ lệ này cao nhất từ trước đến nay, trước đây, nhiều giai đoạn tỷ lệ này chỉ ở khoảng 15-20%, ngay cả thời kỳ khủng hoảng 2009-2014, tỷ lệ này là khoảng 60%, nguyên Viện trưởng CIEM nêu số liệu.

Cùng với ảnh hưởng của dịch COVID-19 khiến doanh nghiệp kiệt quệ, tỷ lệ doanh nghiệp rút khỏi thị trường cao. Con số này cũng thể hiện doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh.

Tuy rằng số gia nhập thị trường tăng lên nhưng số rút khỏi thị trường cũng rất lớn và có xu hướng tăng, TS. Cung chỉ ra.

Số vốn FDI đang có xu hướng giảm

Với số vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam, TS. Cung cũng cho rằng, cần làm rõ về số lượng giải ngân trong đó có bao nhiêu là đầu tư mới và bao nhiêu là góp vốn mua cổ phần. Vì số góp vốn mua cổ phần chỉ là thay thế vốn chứ không phải là đầu tư mới.

Số liệu thực về vốn FDI đầu tư mới quan trọng bởi đây là cái nâng cao năng lực sản xuất của nền kinh tế chứ còn số mua cổ phần trên thị trường chứng khoán, góp vốn nhiều khi chỉ là đang “mua rẻ” của doanh nghiệp nội trong giai đoạn khó khăn, ông Cung đánh giá.

Trong giai đoạn dài hơn, nguyên Viện trưởng CIEM chỉ ra rằng, số vốn FDI vào Việt Nam cũng đang có xu hướng giảm liên tục trong vòng mấy năm nay. Lượng vốn FDI vào Việt Nam trong 10 tháng đầu năm đến nay mới đạt hơn 22 tỷ USD, bằng hơn 50% số vốn đăng ký mới trong năm 2019 (38 tỷ USD).

Ông Cung cũng lưu ý rằng, xu hướng này có nghĩa là sau này số vốn FDI giải ngân cũng sẽ giảm xuống bởi vốn đăng ký mới giảm thì vốn giải ngân rồi cũng sẽ giảm. Xu hướng đang xấu đi chứ không phải tích cực.

Tương tự, xuất nhập khẩu có tăng trưởng nhưng đang thấp dần cho thấy động lực tăng trưởng của nền kinh tế đang giảm dần, TS. Nguyễn Đình Cung nhìn nhận.

Theo ông Cung, các nhà hoạch định chính sách nên nhìn vào những xu hướng ẩn sau số liệu vĩ mô thay vì chỉ tập trung vào những “cái nhất” của Việt Nam như kiểm soát lạm phát hay tăng trưởng kinh tế.

"Xu hướng kinh tế thế giới đang xấu đi, xu hướng kinh tế của Việt Nam cũng không thể khác được. Thực tế mà nói, doanh nghiệp - một lực lượng xung kích, động lực trong phát triển kinh tế đang yếu dần", ông Cung nói.

Theo TS. Cung, tại thời điểm này chỉ có một cách là giảm thu, giãn thu thuế, phí để cứu doanh nghiệp cũng như cứu nền kinh tế.

Hải An (t/h)