Tại Hội thảo "Vực dậy thị trường bất động sản, thúc đẩy phục hồi kinh tế", lãnh đạo Sở Xây dựng đã nêu một số nguyên nhân chính liên quan đến vấn đề thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ảnh hưởng đến nguồn cung.
Cụ thể, ông Phạm Đăng Hồ - Trưởng phòng Phát triển nhà ở và thị trường BĐS – Sở Xây dựng TP HCM cho biết, đối với việc nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp để thực hiện dự án nhà ở, theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường, từ năm 2021 đến hết quý I/2023 có 5 dự án được UBND thành phố chấp thuận chủ trương nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp để thực hiện dự án nhà ở, với tổng quy mô 72 ha. Chấp thuận chủ trương đầu tư và chuyển nhượng đất nông nghiệp để thực hiện dự án là hai thủ tục để khai sinh ra các dự án nhà ở, tạo nguồn cung sắp tới đối với nhà ở trong tương lai. Bức tranh chung tình hình dự án bất động sản thông qua các thủ tục để thấy vì sao nguồn cung các dự án thấp.
Về các giải pháp để thực hiện, trong thời gian qua, thành phố đã tháo gỡ một số điểm nghẽn, đặc biệt là 5 dự án cho phép mở bán với quy mô 5,552 căn thời gian qua. Thực tế đây này là giải pháp tình thế, cho tháo gỡ nút thắt để doanh nghiệp khơi thông dòng vốn, tuy nhiên vấn đề pháp lý dự án vẫn phải xem xét.
Theo đại diện Sở Xây dựng, đây vẫn chưa phải là giải pháp căn cơ, cần phải tháo gỡ các thủ tục và vướng mắc pháp lý thì hàng loạt dự án mới được tháo gỡ. “Còn giải pháp hiện nay, chúng ta vẫn cho nhà đầu tư huy động nguồn lực xã hội nhưng pháp lý vẫn phải tiếp tục hoàn chỉnh thì chưa phải là giải pháp căn cơ, mà cần phải đi từ cái gốc là các vướng mắc pháp lý trong từng dự án, theo từng cơ chế pháp lý, theo từng nhóm vấn đề để từ đó tháo gỡ được hàng loạt dự án”, ông Hồ nêu quan điểm.
Ông Hồ đúc kết một số giải pháp định hướng thời gian tới. Thứ nhất, liên quan tới cải cách thủ tục hành chính đi kèm tháo gỡ vướng mắc trong các thủ tục đầu tư dự án. Lãnh đạo Sở cùng tham gia góp ý các Luật mà Quốc hội đang xem xét gồm Luật nhà ở, Luật kinh doanh bất động sản, Luật đất đai. Việc góp ý sửa đổi này làm sao để các luật thật sự tháo gỡ được các vướng mắc trong thời gian qua, chứ không phải là chỉ mở ra những việc thực hiện thời gian tới.
Theo ông Hồ, đây là vướng mắc tồn tại nhiều năm cũ nhưng luật đôi khi áp dụng chỉ mở ra đối với dự án thực hiện trong tương lai. Chỗ này là quá trình chuyển tiếp xử lý, khi các quy định luật mới được ban hành cần phải được nghiên cứu và đánh giá tác động, để làm sao khi ra quy định này nó không tác động, hoặc không hồi tố hoặc phải tháo gỡ được hiện tại thì mới thực sự tháo gỡ cho các dự án.
Thứ hai là quy hoạch, một công tác đang vướng rất nhiều. Hiện TP HCM đang thực hiện lập đồ án điều chỉnh quy hoạch chung toàn thành phố. Như vậy, đối với tất cả dự án, ngay cả dự án an sinh xã hội như dự án nhà ở xã hội, cải tạo chung cư cũ, dự án di dời nhà trên kênh rạch, hiện nay ngay cả Nhà nước làm cũng vướng vào đồ án quy hoạch phân khu cần điều chỉnh. Mà muốn điều chỉnh thì phải nới quy mô dân số, hạ tầng kỹ thuật. Do đó thành phố phải đẩy nhanh việc nghiên cứu, lập, phê duyệt đồ án quy hoạch chung thì mới tháo gỡ được nút thắt quy hoạch cho dự án, đặc biệt là dự án của Nhà nước và tư nhân.
Thứ ba là tháo gỡ vướng mắc trong công tác cấp giấy chứng nhận, bao gồm cấp giấy chứng nhận cho người dân đã mua nhà ở trong các dự án nhưng chưa cấp giấy. Hiện nay HĐND thành phố cũng đang giám sát việc cấp giấy chứng nhận này. Bên cạnh đó là việc cấp giấy chứng nhận cho các chủ đầu tư dự án với các thủ tục về đất đai, tính tiền sử dụng đất, thủ tục thực hiện các nghĩa vụ tài chính phát sinh, thủ tục giao đất…
Thứ tư là đưa nguồn lực đất đai, sắp xếp, xử lý các loại đất để đưa vào thực hiện các dự án an sinh xã hội của thành phố; đưa nguồn lực đầu tư công vào phát triển các dự án phục vụ các đối tượng bị tác động lớn trong đại dịch COVID-19 vừa qua. Theo ông Hồ, đầu tư công vào lĩnh vực nhà ở xã hội là một yêu cầu tất yếu hiện nay, và đây cũng là sự khẳng định của Nhà nước đối với chính sách chung rằng Nhà nước cũng tiên phong đi làm nhà ở xã hội để giải quyết cho các đối tượng của thành phố, như vậy các doanh nghiệp thấy cùng đồng hành theo.
Liên quan tới thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư hiện nay cần tháo gỡ, ông Hồ cho biết, trước đây các dự án nhà ở thực hiện các thủ tục đầu tư theo Luật nhà ở, nhưng hiện nay khi Luật đầu tư đã ban hành thì việc thực hiện các thủ tục này áp dựng theo Luật đầu tư. Do đó, khi điều chỉnh dự án, dẫn đến kéo dài trong thời gian qua.
Đại diện Sở Xây dựng cho hay, HĐND TP đã thông qua chương trình phát triển nhà ở, trong đó có gói ngân sách 3.770 tỷ đồng để thực hiện đầu tư nhà ở xã hội bằng vốn ngân sách đến năm 2025. Hiện Sở đang tham mưu một số dự án nhà ở xã hội thuộc sở hữu Nhà nước để triển khai trên địa bàn Quận 12, Bình Thạnh và TP Thủ Đức.
Theo báo cáo kết quả giải quyết vướng mắc của 156 dự án bất động sản, nhà ở thương mại, đô thị trên địa bàn thành phố của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), lãnh đạo TP HCM đã gỡ khó trước mắt cho 6 dự án bất động sản.
Cụ thể, UBND TP HCM đã xem xét và cho phép 5 tập đoàn, doanh nghiệp chủ đầu tư của 5 dự án bất động sản, nhà ở thương mại, khu đô thị mới được huy động vốn 50% số lượng sản phẩm nhà ở hình thành trong tương lai của các dự án này.
Năm dự án tương đương với 5.432 căn hộ được TP gỡ vướng, trong đó có 2.989 căn hộ thuộc 1 dự án khu đô thị mới. Việc gỡ vướng giúp hỗ trợ cho các doanh nghiệp này vượt qua khó khăn trong lúc chờ kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với các dự án thuộc diện rà soát pháp lý mà chủ đầu tư đã thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trước đây.
Ngoài ra, theo HoREA, còn có 1 dự án khu nhà chung cư tại quận 4 đã được UBND TP HCM cho ý kiến chỉ đạo các sở, ngành rà soát giải quyết.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cũng cho biết, HoREA đề nghị UBND TP HCM và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sớm có kết luận dứt điểm đối với 6 dự án này. Để thị trường bất động sản có thể đón nhận thêm hơn 5.000 căn hộ giúp tăng nguồn cung nhà ở, tạo được dòng tiền cho các doanh nghiệp và tăng tính thanh khoản cho thị trường, tăng nguồn thu ngân sách nhà nước.
“Hiệp hội đề nghị các sở, ngành khẩn trương rà soát trình UBND TP.HCM xem xét giải quyết các dự án tương tự mà các chủ đầu tư cũng đề nghị được huy động vốn, bán nhà ở hình thành trong tương lai, để từng bước khai thông thị trường bất động sản và bảo đảm tính công bằng cho các doanh nghiệp”- ông Châu thông tin.
Mới đây, trong buổi làm việc giữa Thường trực Chính phủ và Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cũng đã đặt ra mục tiêu đến cuối năm 2023 sẽ giải quyết được 50 dự án bất động sản bị vướng mắc pháp lý.
P.V (t/h)
