Thứ năm 18/09/2025 07:56
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư khu thương mại tự do

Việc triển khai khu thương mại tự do tại Việt Nam không chỉ dừng ở vấn đề hạ tầng hay nhân lực mà còn đòi hỏi một chiến lược tổng thể từ hành lang pháp lý, cơ chế vận hành, đến định hướng phát triển theo vùng.
Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư khu thương mại tự do
Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư FTZ

Khu thương mại tự do (FTZ) được coi là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến nay, Việt Nam vẫn chưa chính thức triển khai được bất kỳ FTZ nào, nguyên nhân lớn nhất được xác định là do thiếu hành lang pháp lý cụ thể cho loại hình này.

Theo bà Cao Cẩm Linh, Trưởng ban Nghiên cứu của Hiệp hội Phát triển Nhân lực Logistics Việt Nam, các địa phương và doanh nghiệp muốn đầu tư khu thương mại tự do nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu do thiếu các quy định pháp lý cụ thể. Đến nay, mới chỉ có Đà Nẵng được Quốc hội đồng ý thí điểm thành lập FTZ, nhưng tiến độ thực hiện vẫn rất chậm chạp.

Ông Trần Chí Dũng, Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam cho biết, sau nhiều năm, vấn đề căn cứ pháp lý vẫn là thách thức lớn nhất để triển khai các khu thương mại tự do. Ông đề xuất đưa nội dung liên quan đến FTZ vào một chương của Luật Thương mại nhằm tạo cơ sở pháp lý rõ ràng. "Chúng ta có thể bắt đầu bằng cách ban hành danh mục thử nghiệm, mở dần phạm vi sau khi thấy hiệu quả," ông Dũng nhấn mạnh.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cũng thừa nhận rằng hiện nay chưa có văn bản pháp lý nào quy định việc đầu tư FTZ trong các khu công nghiệp. Điều này khiến việc triển khai dù có sẵn sàng về hạ tầng và nhân lực vẫn bị đình trệ. Ông Hải đề nghị cần nhanh chóng bổ sung các quy định pháp lý để triển khai FTZ trong các khu kinh tế, khu công nghiệp, từ đó giảm chi phí logistics và nâng cao sức cạnh tranh.

Bà Cao Cẩm Linh lưu ý rằng việc phát triển FTZ không nên dập khuôn mô hình của Đà Nẵng hoặc các nước trên thế giới. Thay vào đó, mỗi địa phương cần xây dựng FTZ dựa trên thế mạnh riêng. Điều này không chỉ tăng hiệu quả hoạt động mà còn dễ dàng nhận được sự chấp thuận của các cơ quan chức năng.

Cùng với đó, nhiều ý kiến từ doanh nghiệp cho rằng, FTZ nên được triển khai tại các địa bàn trọng điểm như cảng biển, sân bay, hoặc cửa khẩu đường bộ - những nơi có lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn. Việc đầu tư theo phong trào tại những địa phương không có lợi thế sẽ dễ dẫn đến lãng phí nguồn lực.

Việc triển khai khu thương mại tự do tại Việt Nam không chỉ dừng ở vấn đề hạ tầng hay nhân lực mà còn đòi hỏi một chiến lược tổng thể từ hành lang pháp lý, cơ chế vận hành, đến định hướng phát triển theo vùng. Nếu được giải quyết đồng bộ, FTZ sẽ là động lực quan trọng để nâng cao hiệu quả logistics, thúc đẩy xuất nhập khẩu và gia tăng giá trị kinh tế quốc gia.

Đà Nẵng hiện là địa phương tiên phong trong thí điểm mô hình FTZ. Tuy nhiên, để nhân rộng và khai thác hiệu quả, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và chính quyền địa phương, đặc biệt là một khung pháp lý rõ ràng và khả thi.

Trong bối cảnh khu thương mại tự do (FTZ) đang trở thành mục tiêu chiến lược để thúc đẩy kinh tế địa phương và quốc gia, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nổi lên như một điểm sáng với tiềm năng vượt trội nhờ vị trí địa lý chiến lược, hạ tầng cảng biển hiện đại và mạng lưới giao thông kết nối đa phương thức.

Ông Phạm Quang Nhật, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, khẳng định địa phương này hội tụ đầy đủ các yếu tố để hình thành FTZ gắn với cảng biển. Đặc biệt, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là một trong những điểm tựa quan trọng, nằm trên tuyến hàng hải quốc tế Á - Âu và Á - Mỹ qua Biển Đông - một tuyến giao thương huyết mạch toàn cầu.

Trong năm 2024, cụm cảng này đã lọt vào top 30 cụm cảng container lớn nhất thế giới. Số tuyến hàng hải kết nối trực tiếp với châu Âu và châu Mỹ của Cái Mép - Thị Vải đứng thứ ba tại Đông Nam Á, chỉ sau Singapore và Malaysia. Ngoài ra, sự hiện diện của các hãng tàu lớn như MSC, Maersk, CMA-CGM, Evergreen, ONE tại đây cũng là minh chứng cho tiềm năng và tầm ảnh hưởng quốc tế của khu vực này.

Theo ông Nhật, Bà Rịa - Vũng Tàu đang tập trung phát triển, nâng cấp cụm cảng Cái Mép - Thị Vải trở thành cảng quốc tế trung chuyển hiện đại, đạt chuẩn khu vực và thế giới. Định hướng phát triển cảng xanh và cảng thông minh được xem là chiến lược then chốt, không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn góp phần giảm tác động môi trường, phù hợp với các tiêu chí phát triển bền vững.

Việc hiện đại hóa cụm cảng Cái Mép - Thị Vải sẽ tạo ra nền tảng quan trọng để hình thành FTZ gắn với cảng biển. Đây được coi là một bước đi đột phá, tận dụng tối đa lợi thế vị trí và tiềm năng thương mại của tỉnh.

Ông Nhật nhận định, xu hướng chuyển dịch dòng vốn đầu tư, gia tăng nhu cầu vận tải hàng hóa bằng đường biển, và sự phát triển kích thước tàu lớn trên thế giới là những yếu tố rất thuận lợi để Bà Rịa - Vũng Tàu xây dựng FTZ. Những biến đổi trong dòng thương mại toàn cầu không chỉ thúc đẩy vai trò của các cảng biển lớn mà còn gia tăng nhu cầu về các khu vực thương mại tự do, nơi tích hợp hoạt động logistics và sản xuất.

Với những lợi thế này, Bà Rịa - Vũng Tàu không chỉ kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm logistics và cảng biển hàng đầu khu vực mà còn là một điểm nhấn quan trọng trong bản đồ thương mại toàn cầu.

Để hiện thực hóa mục tiêu, ông Nhật nhấn mạnh việc cần có hành lang pháp lý rõ ràng và chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ. Đây không chỉ là điều kiện tiên quyết để thu hút đầu tư mà còn là nền tảng để triển khai mô hình FTZ hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực.

Khu thương mại tự do gắn với cụm cảng Cái Mép - Thị Vải được kỳ vọng sẽ là động lực lớn, không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mà còn tạo sức bật cho nền kinh tế quốc gia trong thời kỳ hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.

Tin bài khác
Thủ tướng Chính phủ: Xử nghiêm tập thể, cá nhân cố tình làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Thủ tướng Chính phủ: Xử nghiêm tập thể, cá nhân cố tình làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Sáng 17/9, tại Hà Nội, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc thúc đẩy đầu tư công năm 2025 (lần thứ ba).
Thủ tướng yêu cầu thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế

Thủ tướng yêu cầu thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế

Thủ tướng yêu cầu NHNN khẩn trương thực hiện các giải pháp, công cụ cần thiết quyết liệt đã có quy định để bình ổn, ổn định thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng quốc tế và giá vàng trong nước.
Đề xuất mở rộng cao tốc Hà Nội - Bắc Giang lên 8 làn xe

Đề xuất mở rộng cao tốc Hà Nội - Bắc Giang lên 8 làn xe

Bộ Xây dựng đang làm rõ đề xuất mở rộng cao tốc Hà Nội - Bắc Giang lên 8 làn xe theo phương thức PPP, nhằm đáp ứng nhu cầu giao thông.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Phiên Đối thoại cấp cao Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025.
Phú Thọ quyết tâm tăng trưởng GRDP hai con số năm 2025

Phú Thọ quyết tâm tăng trưởng GRDP hai con số năm 2025

Bước vào năm đầu tiên sau hợp nhất ba tỉnh, Phú Thọ mới đã đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP 10,3%, với trọng tâm công nghiệp - xây dựng làm động lực chính.
Thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần mục tiêu nâng hạng

Thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần mục tiêu nâng hạng

Tại buổi làm việc với Sở Giao dịch Chứng khoán London, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định quyết tâm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phát triển sản phẩm mới và kết nối dòng vốn toàn cầu.
Việt Nam tăng cường hợp tác bảo vệ tầng ô-dôn, thúc đẩy chuyển đổi xanh

Việt Nam tăng cường hợp tác bảo vệ tầng ô-dôn, thúc đẩy chuyển đổi xanh

Ngày 15/9, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) đã tổ chức Hội thảo quốc gia với chủ đề “Hoạt động bảo vệ tầng ô-dôn hướng tới chuyển đổi xanh: Thúc đẩy hợp tác liên chính phủ, hợp tác công – tư”.
Chính thức lộ trình Cảng hàng không Măng Đen và cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Chính thức lộ trình Cảng hàng không Măng Đen và cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Sau khi sáp nhập Kon Tum, Quảng Ngãi dự kiến triển khai loạt dự án giao thông trọng điểm như nâng cấp Quốc lộ 24, xây dựng cao tốc và Cảng hàng không Măng Đen, mở ra động lực phát triển bứt phá.
ACV đề xuất xây dựng tổ hợp logistics và khu phi thuế quan tại Long Thành

ACV đề xuất xây dựng tổ hợp logistics và khu phi thuế quan tại Long Thành

Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa kiến nghị triển khai tổ hợp logistics và khu phi thuế quan tại sân bay Long Thành. Đây được xem là bước đi chiến lược, mở ra cơ hội đưa Long Thành trở thành trung tâm logistics quan trọng của khu vực.
Chính phủ: Giao dịch mua bán vàng sẽ thuộc diện chịu thuế

Chính phủ: Giao dịch mua bán vàng sẽ thuộc diện chịu thuế

Tại phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9, Chính phủ đã thống nhất đưa quy định về thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng vào đối tượng chịu thuế trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).
Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Nhân Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn 16/9, Việt Nam khẳng định cam kết thực hiện Công ước Vienna, thúc đẩy hợp tác quốc tế, loại trừ khí gây hại và hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Bộ Xây dựng trình Dự thảo Luật sửa đổi toàn diện, hướng tới đơn giản hóa thủ tục, phân cấp mạnh mẽ và tạo môi trường pháp lý minh bạch cho ngành xây dựng.
Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Chưa bao giờ trong lịch sử Việt Nam chứng kiến một dòng vốn tín dụng lớn đến vậy nhằm hỗ trợ phát triển khởi nghiệp xanh và đổi mới sáng tạo, khoảng 2,5 triệu tỷ đồng dự kiến được bổ sung trong năm 2025, mức tăng kỷ lục từ trước tới nay. Nhưng điều đáng chú ý không chỉ là quy mô vốn, mà là cách dòng tiền ấy được định hướng. Từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đến chiến lược tín dụng xanh quốc gia, Chính phủ đã lựa chọn con đường “bơm xanh”, khơi mở khát vọng kiến tạo một quốc gia khởi nghiệp xanh, hùng cường và đủ sức cạnh tranh toàn cầu.
Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh, trong đó đề xuất nhiều quy định mới liên quan đến Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và các điều kiện đầu tư kinh doanh.
Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính báo cáo tình hình, giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, tỷ giá hối đoái, lãi suất, tín dụng bất động sản và thị trường chứng khoán.