Thứ năm 10/07/2025 00:34
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư khu thương mại tự do

Việc triển khai khu thương mại tự do tại Việt Nam không chỉ dừng ở vấn đề hạ tầng hay nhân lực mà còn đòi hỏi một chiến lược tổng thể từ hành lang pháp lý, cơ chế vận hành, đến định hướng phát triển theo vùng.
Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư khu thương mại tự do
Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư FTZ

Khu thương mại tự do (FTZ) được coi là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến nay, Việt Nam vẫn chưa chính thức triển khai được bất kỳ FTZ nào, nguyên nhân lớn nhất được xác định là do thiếu hành lang pháp lý cụ thể cho loại hình này.

Theo bà Cao Cẩm Linh, Trưởng ban Nghiên cứu của Hiệp hội Phát triển Nhân lực Logistics Việt Nam, các địa phương và doanh nghiệp muốn đầu tư khu thương mại tự do nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu do thiếu các quy định pháp lý cụ thể. Đến nay, mới chỉ có Đà Nẵng được Quốc hội đồng ý thí điểm thành lập FTZ, nhưng tiến độ thực hiện vẫn rất chậm chạp.

Ông Trần Chí Dũng, Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam cho biết, sau nhiều năm, vấn đề căn cứ pháp lý vẫn là thách thức lớn nhất để triển khai các khu thương mại tự do. Ông đề xuất đưa nội dung liên quan đến FTZ vào một chương của Luật Thương mại nhằm tạo cơ sở pháp lý rõ ràng. "Chúng ta có thể bắt đầu bằng cách ban hành danh mục thử nghiệm, mở dần phạm vi sau khi thấy hiệu quả," ông Dũng nhấn mạnh.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cũng thừa nhận rằng hiện nay chưa có văn bản pháp lý nào quy định việc đầu tư FTZ trong các khu công nghiệp. Điều này khiến việc triển khai dù có sẵn sàng về hạ tầng và nhân lực vẫn bị đình trệ. Ông Hải đề nghị cần nhanh chóng bổ sung các quy định pháp lý để triển khai FTZ trong các khu kinh tế, khu công nghiệp, từ đó giảm chi phí logistics và nâng cao sức cạnh tranh.

Bà Cao Cẩm Linh lưu ý rằng việc phát triển FTZ không nên dập khuôn mô hình của Đà Nẵng hoặc các nước trên thế giới. Thay vào đó, mỗi địa phương cần xây dựng FTZ dựa trên thế mạnh riêng. Điều này không chỉ tăng hiệu quả hoạt động mà còn dễ dàng nhận được sự chấp thuận của các cơ quan chức năng.

Cùng với đó, nhiều ý kiến từ doanh nghiệp cho rằng, FTZ nên được triển khai tại các địa bàn trọng điểm như cảng biển, sân bay, hoặc cửa khẩu đường bộ - những nơi có lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn. Việc đầu tư theo phong trào tại những địa phương không có lợi thế sẽ dễ dẫn đến lãng phí nguồn lực.

Việc triển khai khu thương mại tự do tại Việt Nam không chỉ dừng ở vấn đề hạ tầng hay nhân lực mà còn đòi hỏi một chiến lược tổng thể từ hành lang pháp lý, cơ chế vận hành, đến định hướng phát triển theo vùng. Nếu được giải quyết đồng bộ, FTZ sẽ là động lực quan trọng để nâng cao hiệu quả logistics, thúc đẩy xuất nhập khẩu và gia tăng giá trị kinh tế quốc gia.

Đà Nẵng hiện là địa phương tiên phong trong thí điểm mô hình FTZ. Tuy nhiên, để nhân rộng và khai thác hiệu quả, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và chính quyền địa phương, đặc biệt là một khung pháp lý rõ ràng và khả thi.

Trong bối cảnh khu thương mại tự do (FTZ) đang trở thành mục tiêu chiến lược để thúc đẩy kinh tế địa phương và quốc gia, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nổi lên như một điểm sáng với tiềm năng vượt trội nhờ vị trí địa lý chiến lược, hạ tầng cảng biển hiện đại và mạng lưới giao thông kết nối đa phương thức.

Ông Phạm Quang Nhật, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, khẳng định địa phương này hội tụ đầy đủ các yếu tố để hình thành FTZ gắn với cảng biển. Đặc biệt, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là một trong những điểm tựa quan trọng, nằm trên tuyến hàng hải quốc tế Á - Âu và Á - Mỹ qua Biển Đông - một tuyến giao thương huyết mạch toàn cầu.

Trong năm 2024, cụm cảng này đã lọt vào top 30 cụm cảng container lớn nhất thế giới. Số tuyến hàng hải kết nối trực tiếp với châu Âu và châu Mỹ của Cái Mép - Thị Vải đứng thứ ba tại Đông Nam Á, chỉ sau Singapore và Malaysia. Ngoài ra, sự hiện diện của các hãng tàu lớn như MSC, Maersk, CMA-CGM, Evergreen, ONE tại đây cũng là minh chứng cho tiềm năng và tầm ảnh hưởng quốc tế của khu vực này.

Theo ông Nhật, Bà Rịa - Vũng Tàu đang tập trung phát triển, nâng cấp cụm cảng Cái Mép - Thị Vải trở thành cảng quốc tế trung chuyển hiện đại, đạt chuẩn khu vực và thế giới. Định hướng phát triển cảng xanh và cảng thông minh được xem là chiến lược then chốt, không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn góp phần giảm tác động môi trường, phù hợp với các tiêu chí phát triển bền vững.

Việc hiện đại hóa cụm cảng Cái Mép - Thị Vải sẽ tạo ra nền tảng quan trọng để hình thành FTZ gắn với cảng biển. Đây được coi là một bước đi đột phá, tận dụng tối đa lợi thế vị trí và tiềm năng thương mại của tỉnh.

Ông Nhật nhận định, xu hướng chuyển dịch dòng vốn đầu tư, gia tăng nhu cầu vận tải hàng hóa bằng đường biển, và sự phát triển kích thước tàu lớn trên thế giới là những yếu tố rất thuận lợi để Bà Rịa - Vũng Tàu xây dựng FTZ. Những biến đổi trong dòng thương mại toàn cầu không chỉ thúc đẩy vai trò của các cảng biển lớn mà còn gia tăng nhu cầu về các khu vực thương mại tự do, nơi tích hợp hoạt động logistics và sản xuất.

Với những lợi thế này, Bà Rịa - Vũng Tàu không chỉ kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm logistics và cảng biển hàng đầu khu vực mà còn là một điểm nhấn quan trọng trong bản đồ thương mại toàn cầu.

Để hiện thực hóa mục tiêu, ông Nhật nhấn mạnh việc cần có hành lang pháp lý rõ ràng và chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ. Đây không chỉ là điều kiện tiên quyết để thu hút đầu tư mà còn là nền tảng để triển khai mô hình FTZ hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực.

Khu thương mại tự do gắn với cụm cảng Cái Mép - Thị Vải được kỳ vọng sẽ là động lực lớn, không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mà còn tạo sức bật cho nền kinh tế quốc gia trong thời kỳ hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.

Tin bài khác
Hà Nội ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2026–2030

Hà Nội ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2026–2030

Chiều 9/7, tại Kỳ họp thứ 25, HĐND TP. Hà Nội khóa XVI đã thông qua Nghị quyết quy định một số nội dung chi và mức chi đặc thù nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn giai đoạn 2026–2030.
Công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc

Công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc

Theo các chuyên gia, công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch sang kinh tế phát thải thấp, sạch và tuần hoàn.
Chủ tịch Vinasme: Cần phải hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức

Chủ tịch Vinasme: Cần phải hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân đề xuất cần trao quyền chính thức cho hiệp hội để đại diện, phản biện chính sách và đối thoại để giúp doanh nghiệp vượt thách thức.
UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam thêm 0,9%

UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam thêm 0,9%

Trong báo cáo cập nhật mới nhất, Ngân hàng UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025 lên 6,9%, tăng 0,9 điểm phần trăm so với mức trước đó, nhấn mạnh vào sự phục hồi xuất khẩu và kỳ vọng từ đàm phán thuế quan với Mỹ.
Cần tìm giải pháp đột phá để đạt tăng trưởng kinh tế hai con số

Cần tìm giải pháp đột phá để đạt tăng trưởng kinh tế hai con số

Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Trần Lưu Quang nhấn mạnh cần tìm giải pháp đột phá để Việt Nam đạt tăng trưởng kinh tế hai chữ số.
Thương mại Việt Nam – EU nửa đầu năm 2025 xấp xỉ 36 tỷ USD

Thương mại Việt Nam – EU nửa đầu năm 2025 xấp xỉ 36 tỷ USD

Trong sáu tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại Việt Nam - EU đạt gần 36 tỷ USD, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang EU đạt 27,3 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước; nhập khẩu từ EU đạt 8,4 tỷ USD, tăng 6,4%.
Ông chủ Sunhouse đề xuất giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong bối cảnh mới

Ông chủ Sunhouse đề xuất giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong bối cảnh mới

Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF) diễn ra chiều ngày 8/7, ông chủ Sunhouse đã đề xuất Việt Nam cần một chiến lược đồng hành toàn diện giữa Nhà nước và doanh nghiệp nếu muốn đạt được tăng trưởng hai con số.
"Muốn đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Việt Nam cần cán mốc trên 8% từ năm 2025"

"Muốn đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Việt Nam cần cán mốc trên 8% từ năm 2025"

Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã đề xuất loạt giải pháp chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao và bền vững, hướng đến mục tiêu phát triển 2045.
Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS mở rộng (Brazil), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc làm việc với lãnh đạo Tập đoàn Vale – “đại gia” toàn cầu trong lĩnh vực khai khoáng và luyện kim để thảo luận về định hướng hợp tác chiến lược giữa Vale và các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.
Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước công bố tín dụng đạt 17,2 triệu tỉ đồng sau 6 tháng đầu 2025, tiếp tục điều hành linh hoạt để ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.
Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Kỳ họp thứ 25 HĐND TP Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021–2026, khai mạc sáng 8/7/2025, dành thời lượng nửa ngày để thực hiện hoạt động chất vấn về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố, một vấn đề đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của cử tri và dư luận.
Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Dự thảo Nghị định Luật Ngân sách Nhà nước 2025 cho phép địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát, để tạo điều kiện cho các dự án đầu tư phát triển quan trọng.
Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ giúp Việt Nam tránh được mức thuế đối ứng 46%, nhưng cũng mở ra một kỷ nguyên thuế cao mới, buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc để tồn tại và thích nghi.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành phối hợp, gỡ vướng mắc để Hà Nội sớm hiện thực hóa trục Sông Hồng, kiến tạo biểu tượng cho Thủ đô.
Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Thị trường xuất khẩu gỗ Việt Nam đang chịu nhiều tác động từ các cuộc chiến khu vực và xu hướng gia tăng chính sách bảo hộ thương mại tại các thị trường lớn.