Thứ tư 02/07/2025 23:16
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư khu thương mại tự do

Việc triển khai khu thương mại tự do tại Việt Nam không chỉ dừng ở vấn đề hạ tầng hay nhân lực mà còn đòi hỏi một chiến lược tổng thể từ hành lang pháp lý, cơ chế vận hành, đến định hướng phát triển theo vùng.
Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư khu thương mại tự do
Pháp lý mơ hồ - rào cản đầu tư FTZ

Khu thương mại tự do (FTZ) được coi là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến nay, Việt Nam vẫn chưa chính thức triển khai được bất kỳ FTZ nào, nguyên nhân lớn nhất được xác định là do thiếu hành lang pháp lý cụ thể cho loại hình này.

Theo bà Cao Cẩm Linh, Trưởng ban Nghiên cứu của Hiệp hội Phát triển Nhân lực Logistics Việt Nam, các địa phương và doanh nghiệp muốn đầu tư khu thương mại tự do nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu do thiếu các quy định pháp lý cụ thể. Đến nay, mới chỉ có Đà Nẵng được Quốc hội đồng ý thí điểm thành lập FTZ, nhưng tiến độ thực hiện vẫn rất chậm chạp.

Ông Trần Chí Dũng, Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam cho biết, sau nhiều năm, vấn đề căn cứ pháp lý vẫn là thách thức lớn nhất để triển khai các khu thương mại tự do. Ông đề xuất đưa nội dung liên quan đến FTZ vào một chương của Luật Thương mại nhằm tạo cơ sở pháp lý rõ ràng. "Chúng ta có thể bắt đầu bằng cách ban hành danh mục thử nghiệm, mở dần phạm vi sau khi thấy hiệu quả," ông Dũng nhấn mạnh.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cũng thừa nhận rằng hiện nay chưa có văn bản pháp lý nào quy định việc đầu tư FTZ trong các khu công nghiệp. Điều này khiến việc triển khai dù có sẵn sàng về hạ tầng và nhân lực vẫn bị đình trệ. Ông Hải đề nghị cần nhanh chóng bổ sung các quy định pháp lý để triển khai FTZ trong các khu kinh tế, khu công nghiệp, từ đó giảm chi phí logistics và nâng cao sức cạnh tranh.

Bà Cao Cẩm Linh lưu ý rằng việc phát triển FTZ không nên dập khuôn mô hình của Đà Nẵng hoặc các nước trên thế giới. Thay vào đó, mỗi địa phương cần xây dựng FTZ dựa trên thế mạnh riêng. Điều này không chỉ tăng hiệu quả hoạt động mà còn dễ dàng nhận được sự chấp thuận của các cơ quan chức năng.

Cùng với đó, nhiều ý kiến từ doanh nghiệp cho rằng, FTZ nên được triển khai tại các địa bàn trọng điểm như cảng biển, sân bay, hoặc cửa khẩu đường bộ - những nơi có lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn. Việc đầu tư theo phong trào tại những địa phương không có lợi thế sẽ dễ dẫn đến lãng phí nguồn lực.

Việc triển khai khu thương mại tự do tại Việt Nam không chỉ dừng ở vấn đề hạ tầng hay nhân lực mà còn đòi hỏi một chiến lược tổng thể từ hành lang pháp lý, cơ chế vận hành, đến định hướng phát triển theo vùng. Nếu được giải quyết đồng bộ, FTZ sẽ là động lực quan trọng để nâng cao hiệu quả logistics, thúc đẩy xuất nhập khẩu và gia tăng giá trị kinh tế quốc gia.

Đà Nẵng hiện là địa phương tiên phong trong thí điểm mô hình FTZ. Tuy nhiên, để nhân rộng và khai thác hiệu quả, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và chính quyền địa phương, đặc biệt là một khung pháp lý rõ ràng và khả thi.

Trong bối cảnh khu thương mại tự do (FTZ) đang trở thành mục tiêu chiến lược để thúc đẩy kinh tế địa phương và quốc gia, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nổi lên như một điểm sáng với tiềm năng vượt trội nhờ vị trí địa lý chiến lược, hạ tầng cảng biển hiện đại và mạng lưới giao thông kết nối đa phương thức.

Ông Phạm Quang Nhật, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, khẳng định địa phương này hội tụ đầy đủ các yếu tố để hình thành FTZ gắn với cảng biển. Đặc biệt, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là một trong những điểm tựa quan trọng, nằm trên tuyến hàng hải quốc tế Á - Âu và Á - Mỹ qua Biển Đông - một tuyến giao thương huyết mạch toàn cầu.

Trong năm 2024, cụm cảng này đã lọt vào top 30 cụm cảng container lớn nhất thế giới. Số tuyến hàng hải kết nối trực tiếp với châu Âu và châu Mỹ của Cái Mép - Thị Vải đứng thứ ba tại Đông Nam Á, chỉ sau Singapore và Malaysia. Ngoài ra, sự hiện diện của các hãng tàu lớn như MSC, Maersk, CMA-CGM, Evergreen, ONE tại đây cũng là minh chứng cho tiềm năng và tầm ảnh hưởng quốc tế của khu vực này.

Theo ông Nhật, Bà Rịa - Vũng Tàu đang tập trung phát triển, nâng cấp cụm cảng Cái Mép - Thị Vải trở thành cảng quốc tế trung chuyển hiện đại, đạt chuẩn khu vực và thế giới. Định hướng phát triển cảng xanh và cảng thông minh được xem là chiến lược then chốt, không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn góp phần giảm tác động môi trường, phù hợp với các tiêu chí phát triển bền vững.

Việc hiện đại hóa cụm cảng Cái Mép - Thị Vải sẽ tạo ra nền tảng quan trọng để hình thành FTZ gắn với cảng biển. Đây được coi là một bước đi đột phá, tận dụng tối đa lợi thế vị trí và tiềm năng thương mại của tỉnh.

Ông Nhật nhận định, xu hướng chuyển dịch dòng vốn đầu tư, gia tăng nhu cầu vận tải hàng hóa bằng đường biển, và sự phát triển kích thước tàu lớn trên thế giới là những yếu tố rất thuận lợi để Bà Rịa - Vũng Tàu xây dựng FTZ. Những biến đổi trong dòng thương mại toàn cầu không chỉ thúc đẩy vai trò của các cảng biển lớn mà còn gia tăng nhu cầu về các khu vực thương mại tự do, nơi tích hợp hoạt động logistics và sản xuất.

Với những lợi thế này, Bà Rịa - Vũng Tàu không chỉ kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm logistics và cảng biển hàng đầu khu vực mà còn là một điểm nhấn quan trọng trong bản đồ thương mại toàn cầu.

Để hiện thực hóa mục tiêu, ông Nhật nhấn mạnh việc cần có hành lang pháp lý rõ ràng và chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ. Đây không chỉ là điều kiện tiên quyết để thu hút đầu tư mà còn là nền tảng để triển khai mô hình FTZ hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực.

Khu thương mại tự do gắn với cụm cảng Cái Mép - Thị Vải được kỳ vọng sẽ là động lực lớn, không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mà còn tạo sức bật cho nền kinh tế quốc gia trong thời kỳ hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.

Tin bài khác
Cải cách chính sách PPP trong khoa học – công nghệ: Nhà nước hỗ trợ 70% vốn, chỉ định nhà đầu tư công nghệ

Cải cách chính sách PPP trong khoa học – công nghệ: Nhà nước hỗ trợ 70% vốn, chỉ định nhà đầu tư công nghệ

Điểm nổi bật của Luật PPP sửa đổi và Nghị định ban hành ngày 1/7/2025 mở đường cho đầu tư vào khoa học – công nghệ và chuyển đổi số là phân cấp mạnh, ưu đãi lớn, chỉ định nhà đầu tư có công nghệ chiến lược.
Phân loại 4 nhóm hộ kinh doanh, bỏ thuế khoán từ 2026

Phân loại 4 nhóm hộ kinh doanh, bỏ thuế khoán từ 2026

Từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ bị phân loại theo 4 mức doanh thu, thay thế thuế khoán nhằm tạo sự minh bạch và bình đẳng giữa hộ kinh doanh, doanh nghiệp và người lao động.
Bộ Công Thương kiến nghị hoàn thiện cơ chế hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2025–2030

Bộ Công Thương kiến nghị hoàn thiện cơ chế hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2025–2030

Ngày 30/6/2025, Bộ Công Thương đã ban hành văn bản số 4756/BCT-PC nhằm phối hợp cung cấp thông tin tổng kết Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021–2025. Văn bản là phản hồi Công văn số 2965/BTP-PB&TG ngày 28/5/2025 của Bộ Tư pháp về hướng dẫn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp.
Trình dự thảo Sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân để Quốc hội xem xét, thông qua vào kỳ họp tháng 10

Trình dự thảo Sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân để Quốc hội xem xét, thông qua vào kỳ họp tháng 10

Bộ Tài chính công bố định hướng sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, với thay đổi về thu nhập chịu thuế, mức giảm trừ gia cảnh, miễn thuế ưu đãi và biểu thuế lũy tiến. Mục tiêu là xây dựng chính sách thuế công bằng, minh bạch, hiện đại, trình Quốc hội kỳ họp tháng 10/2025.
Cam kết từ Bộ Tài chính: Kiểm tra và báo cáo đúng tiến độ, đúng quy định vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu

Cam kết từ Bộ Tài chính: Kiểm tra và báo cáo đúng tiến độ, đúng quy định vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi khẳng định: “Bộ Tài chính tiếp thu đầy đủ chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ. Bộ sẽ thực hiện kiểm tra và có báo cáo theo đúng quy định, đảm bảo yêu cầu về tiến độ và nội dung”.
Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh có thể nâng lên 400 triệu đồng. Các hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỉ đồng sẽ dùng hóa đơn điện tử năm 2027.
Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Năng lượng tái tạo, với hai trụ cột là điện mặt trời và điện gió đang là xu hướng toàn cầu không thể đảo ngược. Tại Việt Nam, đây không chỉ là giải pháp bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, mà còn là động lực thúc đẩy một nền kinh tế xanh, sạch và bền vững.
Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Dù hầu hết hàng hóa xuất khẩu sang thị trường ASEAN đều được hưởng ưu đãi với mức thuế quan 0%, nhiều doanh nghiệp Việt vẫn gặp khó khi xuất khẩu nông sản, thủy sản và hàng tiêu dùng do vướng rào cản phi thuế quan.
Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Sáng nay, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST), đánh dấu một bước chuyển thể chế quan trọng nhằm thúc đẩy sáng tạo, ứng dụng công nghệ và tăng cường bảo hộ kết quả nghiên cứu. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.
“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

Với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam, đặt tại hai thành phố trọng điểm là Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Đà Nẵng.
Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ rào cản phi thuế quan được đánh giá là giúp giảm chi phí giao dịch, thu hút đầu tư, tăng trưởng bền vững và mở rộng thị trường cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Mức chi tiêu và nhu cầu sử dụng các sản phẩm Halal có xu hướng ngày càng tăng, thúc đẩy tăng quy mô nền kinh tế Halal toàn cầu dự kiến đạt 3.200 tỷ USD năm 2025, với tốc độ tăng trưởng thị trường bình quân hàng năm đạt 6,2%, nhưng tại sao doanh nghiệp Việt khó tiếp cận?
Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Trước sức ép từ chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt đang triển khai ba nhóm giải pháp chủ đạo nhằm giảm thiểu rủi ro và duy trì khả năng cạnh tranh dài hạn: giảm phụ thuộc thương mại, nâng cao hiệu quả hoạt động và tái định vị chiến lược thị trường.
Bộ Tài chính lên tiếng sau lùm xùm loại Sơn Hải khỏi dự án cao tốc

Bộ Tài chính lên tiếng sau lùm xùm loại Sơn Hải khỏi dự án cao tốc

Bộ Tài chính chỉ ra những bất thường trong vụ Tập đoàn Sơn Hải bị loại khỏi cao tốc TP.HCM - Chơn Thành. Nghi vấn minh bạch, hiệu quả trong đấu thầu lớn.
Trái phiếu xanh: Cơ hội vàng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Trái phiếu xanh: Cơ hội vàng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Thị trường trái phiếu xanh Việt Nam đang mở rộng mạnh mẽ, hướng đến mục tiêu Net Zero 2050 với nhiều thương vụ phát hành thành công và cơ hội đầu tư hấp dẫn.