Hiện nay, nhu cầu khoáng sản phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát triển hạ tầng, giao thông, xây dựng trên địa bàn tỉnh Kiên Giang tăng cao. Tuy nhiên, việc quy hoạch khai thác một số loại khoáng sản tại một số địa phương chưa đáp ứng được nhu cầu. Lợi nhuận kinh tế mang lại từ hoạt động khai thác khoáng sản trái phép lớn do không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính và các quy định khác có liên quan. Một số nơi, chính quyền địa phương còn buông lỏng, chưa quản lý chặt chẽ địa bàn. Các đối tượng hoạt động khai thác khoáng sản trái phép có nhiều phương thức, thủ đoạn đối phó với cơ quan chức năng. Tình trạng “chảy máu” tài nguyên đang diễn ra hết sức phức tạp tại nhiều địa phương, nhất là trên các địa bàn phát triển “nóng” về kinh tế như thành phố Phú Quốc.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang tại Công văn số 1290/VP-KT, ngày 2-3-2021 của UBND tỉnh về việc tăng cường kiểm tra, phát hiện kịp thời các hành vi lợi dụng việc cải tạo mặt bằng, đào ao nuôi trồng thủy sản để khai thác khoáng sản trái phép tại một số địa phương, Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức kiểm tra thực tế tại 5 địa phương trên địa bàn tỉnh, qua đó phát hiện 30 trường hợp khai thác khoáng sản trái phép; trong đó huyện Giang Thành 3 trường hợp, Kiên Lương 9 trường hợp, Hòn Đất 7 trường hợp, TP. Hà Tiên 1 trường hợp và TP. Phú Quốc 10 trường hợp. Qua kiểm tra, Sở Tài nguyên và Môi trường nhận thấy nổi lên 4 dạng khai thác khoáng sản trái phép: Khai thác đất sét, than bùn trong đất nông nghiệp trồng lúa; khai thác đất sét tại bờ kênh; khai thác đất núi trái phép trong phần diện tích đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân để san gạt, hạ độ cao; khai thác trong khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình nhưng chưa đăng ký khối lượng khai thác tại UBND tỉnh theo quy định.
Hiện tại, các địa phương nêu trên đã chủ trì phối hợp Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh kiểm tra, xử lý, ngăn chặn các vụ việc khai thác khoáng sản trái phép đã phát hiện. Sở Tài nguyên và Môi trường đã rà soát, kiểm tra, có văn bản hướng dẫn, nhắc nhở, yêu cầu các chủ đầu tư phải thực hiện thủ tục đăng ký khối lượng khai thác trong khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 64, Luật Khoáng sản năm 2010.
Theo đồng chí Phùng Quốc Bình - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, để chấn chỉnh, ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ đề xuất UBND tỉnh ban hành chỉ thị với chủ trương nghiêm cấm hành vi khai thác trái phép đất sét, than bùn trong đất nông nghiệp trồng lúa, tại các bờ kênh, mương; nghiêm cấm hành vi lợi dụng việc cải tạo đất, cải tạo mặt bằng, hạ độ cao, đào ao nuôi trồng thủy sản, nạo vét sông, kênh, mương để lấy đất, đá, cát, sỏi dôi dư mang đi bán. Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nguồn nguyên liệu đầu vào tại các cơ sở khai thác, chế biến khoáng sản, nhất là các nhà máy, cơ sở chế biến khoáng sản không được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản làm nguyên liệu đầu vào trên địa bàn tỉnh.
Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra trách nhiệm đối với chính quyền các cấp huyện, xã trong việc thực hiện bảo vệ khoáng sản chưa khai thác. Song song đó, phối hợp chặt chẽ với Công an tỉnh, chính quyền địa phương có phương án đấu tranh, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh.
Trần Hà
