Đài Loan sẽ thực hiện bước đi quan trọng nhằm đối phó với biến đổi khí hậu bằng việc ra mắt sàn giao dịch tín chỉ carbon nội địa vào ngày 2 tháng 10 tới, với tên gọi Sàn Giao dịch Giải pháp Carbon Đài Loan (TCX). Động thái này được thực hiện sau các cuộc thảo luận chi tiết giữa TCX và Bộ Môi trường Đài Loan về giao dịch tín chỉ carbon nội địa, sau khi các quy định liên quan được ban hành vào ngày 15 tháng 8 năm 2024.
 |
| Đài Loan ra mắt sàn giao dịch tín chỉ carbon, dự kiến thu về 131 tỷ USD vào năm 2030. |
Nền tảng giao dịch này dự kiến sẽ đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực giảm thiểu carbon, nhằm đồng bộ Đài Loan với các cơ chế giao dịch carbon toàn cầu và thúc đẩy cấu trúc công nghiệp bền vững hơn. Trọng tâm ban đầu là những đơn vị dự định xây dựng các nhà máy mới, trong bối cảnh kế hoạch thu phí carbon - nhắm vào các đối tượng phát thải hơn 25.000 tấn CO2 tương đương (CO2e) mỗi năm - chưa được thực thi.
Bình minh mới trong giao dịch carbon của Đài Loan
Theo quy định hiện hành tại Đài Loan, các nhà máy quy mô lớn và dự án xây dựng nhà cao tầng phải bù đắp lượng phát thải của mình bằng cách mua tín chỉ carbon từ các dự án tự nguyện, hoặc thực hiện các biện pháp bù đắp khác như áp dụng thiết bị và công nghệ tiết kiệm năng lượng.
Các dự án giảm phát thải carbon tự nguyện có thể được khởi xướng bởi các tổ chức có mức phát thải dưới 25.000 tấn CO2e mỗi năm. Các dự án này phải tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về tính đo lường, báo cáo và xác minh (MRV).
Tín chỉ carbon được tạo ra từ các biện pháp bù đắp sẽ được bán trên nền tảng TCX, chủ yếu phục vụ các bên mua cần đáp ứng yêu cầu đánh giá môi trường cho các dự án xây dựng và phát triển. Ngoài ra, các tín chỉ carbon nội địa này có thể được sử dụng để bù đắp một phần phí carbon khi việc thu phí bắt đầu, dự kiến vào năm 2026, với năm 2025 là giai đoạn chuẩn bị.
 |
| Doanh thu dự kiến của TCX vào năm 2030 có thể đạt 131 tỷ USD. |
TCX sẽ chuyển đổi thị trường carbon Đài Loan và giúp đạt mục tiêu trung hòa carbon như thế nào?
TCX, hoạt động từ tháng 12 năm 2023, là nền tảng duy nhất của Đài Loan được chứng nhận để giao dịch tín chỉ carbon quốc tế và nội địa. Nền tảng này đóng vai trò như một thị trường nơi các doanh nghiệp có thể giao dịch, chuyển nhượng và đấu giá tín chỉ carbon một cách minh bạch. Do đó, TCX khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các biện pháp bền vững hơn, góp phần vào các mục tiêu quốc gia và toàn cầu về giảm phát thải khí nhà kính.
Những điểm nổi bật của nền tảng giao dịch carbon
Giai đoạn đầu, sàn giao dịch carbon của Đài Loan sẽ tập trung vào việc mua các tín chỉ carbon chất lượng cao từ thị trường quốc tế để bù đắp cho sự thiếu hụt trong việc giảm phát thải trong nước. Đây là giải pháp tạm thời nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách của các doanh nghiệp Đài Loan trong khi quốc gia này tăng cường năng lực giảm phát thải nội địa.
Theo thời gian, nền tảng này dự kiến sẽ thúc đẩy một thị trường tín chỉ carbon tự cung tự cấp hơn trong nước, giảm sự phụ thuộc vào các tín chỉ quốc tế.
Nền tảng cũng áp dụng các quy định nghiêm ngặt nhằm đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn hiện tượng "tẩy xanh" – khi các công ty tuyên bố sai lệch về những lợi ích môi trường. Chỉ những nhà cung cấp có các dự án giảm phát thải được giám sát bởi chính phủ mới có thể đấu giá hoặc bán tín chỉ carbon nội địa.
Ngoài ra, người mua không được phép bán lại tín chỉ carbon nội địa đã giao dịch hoặc đấu giá, nhằm ổn định thị trường và duy trì tính toàn vẹn của nó.
Bộ trưởng Môi trường, ông Bành Chí Minh, cho biết, mức phí carbon dự kiến sẽ được hoàn thiện vào cuối năm 2024, với kế hoạch thu phí bắt đầu từ năm 2026. Trong thời gian chờ đợi, các doanh nghiệp vẫn phải báo cáo lượng phát thải của mình cho năm 2024.
 |
| TCX được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thị trường tín chỉ carbon nội địa, giảm phụ thuộc vào các tín chỉ quốc tế. |
Từ quy định đến đổi mới: Vai trò của TCX trong hành trình trung hòa carbon của Đài Loan
Việc ra mắt TCX được kỳ vọng sẽ có tác động kinh tế sâu rộng. Nền tảng này có thể thu hút một lượng đầu tư tư nhân đáng kể, dự kiến mang lại hơn 4 nghìn tỷ Đài tệ (khoảng 131 tỷ USD) vào năm 2030. Lượng vốn này có thể tạo ra hơn 550.000 việc làm trong các lĩnh vực liên quan đến giảm phát thải carbon và bền vững.
Hơn nữa, TCX sẽ đóng góp vào các mục tiêu môi trường rộng lớn hơn của Đài Loan bằng cách khuyến khích các công ty đầu tư vào các công nghệ và dự án giảm phát thải, từ đó thúc đẩy đổi mới trong công nghệ xanh.
 |
| Nền tảng TCX được kỳ vọng sẽ có tác động kinh tế sâu rộng. |
Thách thức và triển vọng tương lai
Dù có nhiều tiềm năng, thành công của TCX sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm: Sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp; Hiệu quả của chính sách chính phủ; Khả năng tích hợp của nền tảng với các thị trường carbon quốc tế.
Ngành công nghiệp của Đài Loan, một trong những lĩnh vực chiếm phần lớn lượng phát thải của quốc gia, sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi này. Các doanh nghiệp sẽ cần thích nghi với các quy định và động lực thị trường mới, điều này có thể đòi hỏi những thay đổi lớn về hoạt động và đầu tư vào các biện pháp bền vững.
Hơn nữa, sự thành công của TCX còn phụ thuộc vào khả năng phát triển song song với các hệ thống giao dịch carbon toàn cầu. Khi các thị trường carbon quốc tế trở nên liên kết chặt chẽ hơn, nền tảng này phải đảm bảo rằng Đài Loan vẫn giữ được tính cạnh tranh và tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu. Điều này bao gồm việc tuân thủ các tiêu chuẩn trung hòa carbon quốc tế, và đảm bảo tín chỉ carbon nội địa được công nhận và đánh giá cao trên thị trường toàn cầu.
Việc ra mắt nền tảng giao dịch tín chỉ carbon trong nước của Đài Loan vào tháng 10 đánh dấu một thời khắc quan trọng trong chiến lược khí hậu của quốc gia. Bằng cách tạo ra một thị trường minh bạch và có cấu trúc cho tín chỉ carbon, TCX đặt mục tiêu đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của Đài Loan sang một nền kinh tế ít carbon, đồng thời thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng kinh tế.
