 |
| 25 tuổi đã thoái hóa cột sống: Sự thật cảnh báo giới trẻ |
Chị Quyên, 25 tuổi, làm việc tại một công ty truyền thông ở Nha Trang. Như bao nhân viên văn phòng khác, chị thường xuyên ngồi làm việc từ sáng đến tối muộn. Những cơn đau mỏi vai gáy đã trở thành "người bạn" quen thuộc, nhưng chị luôn nghĩ đó chỉ là chuyện bình thường của dân văn phòng.
Cho đến một đêm, sau khi tắt máy lúc 11 giờ, cổ chị Quyên đột nhiên co cứng như bị ai siết chặt. Cánh tay phải tê dại, ngón tay như có hàng nghìn con kiến bò. Chị cố gượng dậy nhưng toàn thân rã rời, mỗi cử động đều khiến cơn đau lan từ cổ xuống lưng như những mũi kim châm.
"Em cứ nghĩ mình còn trẻ, ngồi nhiều thì đau mỏi chút là bình thường. Ai ngờ bác sĩ bảo em bị thoái hóa cột sống cổ rồi" - chị Quyên kể lại, giọng vẫn còn ngỡ ngàng.
Hãy tưởng tượng cột sống như một cây cầu quan trọng, nối liền não bộ với toàn bộ cơ thể. Giữa mỗi "trụ cầu" (đốt sống) là những "gối đệm" (đĩa đệm) giúp hấp thụ lực và tạo sự linh hoạt.
Nhưng khi bạn ngồi cong lưng hàng giờ, những gối đệm này bị ép dẹp liên tục như chiếc bánh bị đè nặng. Nước trong đĩa đệm (nhân nhầy) - vốn giúp nó đàn hồi - dần bị mất đi. Đĩa đệm khô, xẹp, nứt... và cây cầu bắt đầu lung lay. Đó chính là quá trình thoái hóa cột sống đang diễn ra âm thầm.
Không chỉ chị Quyên, hàng nghìn người trẻ khác đang vô tình "phá hoại" cây cầu quan trọng này mỗi ngày. Họ là những nhân viên văn phòng ngồi "dính" ghế 8-10 tiếng, những tài xế công nghệ, cúi gập người trên xe máy, hay đơn giản là những người nghiện điện thoại với tư thế "cúi đầu tôn giáo".
Cột sống không im lặng chịu đựng. Nó gửi đi những tín hiệu cầu cứu, nhưng nhiều người trẻ lại tưởng đó chỉ là mệt mỏi bình thường:
Buổi sáng thức dậy, cổ cứng đơ như robot hết pin, phải xoay cả người mới nhìn được sang bên. Sau vài giờ làm việc, vai gáy ê ẩm như có ai đặt tảng đá lên. Nhiều người còn cảm thấy tay chân tê tê, như có dòng điện nhỏ chạy qua.
Về đêm, những cơn đau âm ỉ khiến trằn trọc khó ngủ. Đau từ cổ lan xuống vai, xuống cánh tay, thậm chí xuống tận ngón tay.
Anh Minh, 28 tuổi, lập trình viên, chia sẻ: "Lúc đầu tôi nghĩ do ngồi nhiều nên mỏi vai thôi. Ai ngờ đau dần dần nặng hơn, có hôm đang thao tác trên máy tính thì tay cầm chuột bỗng yếu hẳn đi, không nhấc nổi".
Đây chính là những dấu hiệu điển hình của thoái hóa cột sống ở người trẻ - một vấn đề sức khỏe đang ngày càng phổ biến.
Nguyên nhân không nằm ở một yếu tố duy nhất, mà là cả một "chuỗi" của những thói quen xấu:
Tư thế ngồi "thảm họa": Hầu hết chúng ta ngồi cong như tôm, cổ gập về phía trước, lưng khòm. Mỗi centimet cổ nghiêng về trước, cột sống phải gánh thêm gần 5kg áp lực.
Hãy tưởng tượng xem, suốt 8 tiếng mỗi ngày, cột sống phải "cõng" thêm bao nhiêu!
Ít vận động - kẻ thù thầm lặng: Cơ bắp quanh cột sống như những sợi dây cáp giữ cho cây cầu vững chắc. Nhưng khi ít vận động, "dây cáp" yếu dần, cột sống phải gồng mình chịu lực một mình.
Nguy cơ thoái hóa cột sống tăng cao ở những người ít hoạt động thể chất.
Stress - món gia vị cay: Áp lực công việc khiến cơ bắp co cứng, máu lưu thông kém. Đĩa đệm thiếu dinh dưỡng, quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn.
Tin vui là: dù đã có dấu hiệu thoái hóa cột sống, bạn vẫn có thể làm chậm quá trình này và sống khỏe mạnh. Bí quyết nằm ở những thay đổi nhỏ nhưng kiên trì:
Thay đổi tư thế - việc nhỏ nhưng hiệu quả
Hãy tưởng tượng có sợi dây vô hình kéo đỉnh đầu bạn lên trời. Vai thả lỏng, lưng thẳng, chân đặt phẳng xuống sàn – đó là tư thế ngồi đúng.
Nhưng dù ngồi đúng tư thế, bạn vẫn cần, cứ 45 phút, đứng dậy đi lại vài phút - cho địa đệm được "thở" và phục hồi.
Chị Lan, kế toán 30 tuổi, chia sẻ: "Tôi đặt chuông báo mỗi tiếng để nhắc mình đứng dậy. Ban đầu hơi phiền nhưng giờ thành thói quen. Đau lưng giảm hẳn sau 2 tháng."
Vận động thông minh
Không cần tập nặng hay phức tạp. Bơi lội giống như massage nhẹ nhàng cho cột sống. Yoga giúp cơ thể dẻo dai. Đi bộ 30 phút mỗi ngày cũng đủ để "bôi trơn" các khớp, ngăn ngừa thoái hóa cột sống tiến triển.
Một bài tập đơn giản: nằm ngửa, kéo đầu gối vào ngực, giữ 30 giây. Hoặc đứng tựa lưng vào tường, cố gắng ép toàn bộ cột sống sát tường. Những động tác này như "sạc pin" cho cột sống sau ngày dài.
Ngủ đúng cách - phục hồi ban đêm
Gối không nên quá cao hay quá thấp - vừa đủ để cổ thẳng với cột sống. Nằm nghiêng với gối kẹp giữa hai đầu gối, hoặc nằm ngửa với gối nhỏ dưới đầu gối. Tránh nằm sấp - tư thế "tra tấn" cổ suốt đêm.
Chị Quyên giờ đã học cách "làm bạn" với cột sống của mình. Chị vẫn làm việc chăm chỉ, nhưng biết cách nghỉ ngơi đúng lúc. Màn hình máy tính được nâng cao ngang tầm mắt. Ghế có tựa lưng tốt. Và quan trọng nhất - chị không còn coi những cơn đau nhỏ là chuyện bình thường."Thoái hóa cột sống không phải bệnh của người già nữa. Nó có thể gõ cửa bất cứ ai, kể cả khi bạn mới 20 tuổi" - chị Quyên nhắn nhủ.
Còn bạn, đang ngồi đọc những dòng này, hãy thử kiểm tra tư thế của mình. Lưng có thẳng không? Cổ có đang gập về phía trước? Bao lâu rồi bạn chưa đứng dậy vận động? Đừng đợi đến khi cột sống "kêu cứu" bằng những cơn đau. Hãy chăm sóc nó từ hôm nay, để mai sau không phải hối tiếc vì đã để tuổi trẻ "già" quá sớm.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết mang tính tham khảo. Nếu có triệu chứng bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
