Thứ năm 10/07/2025 00:49
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Vốn ngoại vào dệt may: Nguy hay cơ?!

12/10/2020 00:00
Hiệp hội Dệt may Việt Nam đánh giá, vốn ngoại vào dệt may chỉ chững lại tạm thời trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chịu tác động tiêu cực của dịch Covid-19.
von ngoai vao det may nguy hay co

Covid-19 lực hãm vốn ngoại vào dệt may thời điểm hiện tại cũng là lực đẩy để việc dịch chuyển diễn ra nhanh hơn

FDI chững lại nhưng sẽ sớm dịch chuyển

Theo nhận định của Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), trong 9 tháng đầu năm 2020, chưa có khoản đầu tư lớn nào từ nước ngoài vào ngành dệt may nước ta. Xu hướng này khá trái ngược so với giai đoạn 5 năm liền kề trước đó (2015-2019), khi vốn ngoại tấp nập đổ bộ vào các dự án trong ngành dệt may. Cụ thể, kỷ lục vốn FDI vào dệt may đã được ghi nhận trong năm 2015 với 189 dự án, tổng vốn đạt 4,13 tỷ USD. Năm 2016 số lượng dự án đạt kỷ lục là 234 dự án, nhưng số vốn giảm còn 2,57 tỷ USD. Sang tới năm 2017-2019, vốn FDI vào dệt may giảm xuống song vẫn đạt mỗi năm từ 1,5 tỷ đến hơn 2 tỷ USD.

Sở dĩ vốn FDI vào dệt may tăng mạnh từ năm 2015 là bởi các DN nước ngoài đã đón đầu cơ hội mang lại từ Hiệp định CPTPP và EVFTA. Tuy nhiên từ đầu năm 2020 tới nay, dự án FDI mới trong lĩnh vực dệt may, xơ sợi, dệt nhuộm không còn tấp nập như thời gian trước. Vitas đánh giá, vốn ngoại vào dệt may chỉ chững lại tạm thời trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chịu tác động tiêu cực của dịch Covid-19. Sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư vào Việt Nam trong ngành này là có và sẽ tiếp diễn, nhưng chưa phải trong thời điểm hiện tại.

Ông Trương Văn Cẩm - Phó chủ tịch Vitas nhận định, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn đang kéo nhu cầu thị trường xuống thấp, sẽ tiềm ẩn không ít rủi ro đối với NĐT, do đó việc thận trọng trong quyết định đầu tư là điều dễ hiểu. “Rất khó để có dòng vốn FDI mới vào dệt may tại thời điểm này, bởi nhu cầu thị trường đang xuống rất thấp. Các thị trường tiêu thụ lớn như Mỹ, EU vẫn đang chật vật chống dịch, sức mua chưa tăng trở lại”, ông Cẩm phân tích.

Tuy nhiên ở một góc nhìn khác, ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Vitas cho rằng, dịch Covid-19 vừa là lực hãm vốn ngoại vào dệt may thời điểm hiện tại, song trong tương lai đây cũng là lực đẩy để việc dịch chuyển diễn ra nhanh hơn. Hiện nay Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Trung Quốc được xem là những cường quốc dệt may hàng đầu thế giới. Song các nước và vùng lãnh thổ này đang giảm dần sản xuất trong lĩnh vực dệt may. Do đó, việc chuyển dịch chuỗi sản xuất dệt may từ các quốc gia này là điều tất yếu. “Việt Nam là thị trường có nhiều hiệp định thương mại tự do với các nước, sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho sự dịch chuyển đầu tư này”, ông Giang nói.

Trên thực tế là sự dịch chuyển dòng vốn trong lĩnh vực dệt may cũng không chỉ dừng lại ở các nền kinh tế thuộc khu vực châu Á, mà còn đến từ các nước châu Âu như Ý, Đức, Nga, điều mà những người làm trong ngành này trước đây không hề nghĩ tới. Điển hình là các DN đến từ Ý đã rót vốn đầu tư tại cụm sản xuất quy mô lớn từ sợi - dệt - nhuộm - may tại huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định và dự án nhà máy dệt ở Khu công nghiệp Phố Nối, tỉnh Hưng Yên. “Dòng dịch chuyển đầu tư từ nay đến 2025 sẽ rất nhanh, nhất là khi EVFTA vừa có hiệu lực, đặc biệt sau khi đại dịch được kiểm soát”, ông Giang dự báo.

Đẩy mạnh đầu tư để tận dụng FTA

Các chuyên gia và DN trong nước kỳ vọng, sự dịch chuyển sản xuất của NĐT nước ngoài sẽ hỗ trợ ngành dệt may trong nước gia tăng tỷ trọng phần cung ứng bị thiếu hụt. Khi đó, các DN trong nước gia tăng được tỷ lệ nội địa hóa, từ đó được hưởng các ưu đãi đầu tư theo cam kết từ các hiệp định thương mại tự do. Hiện nay thị trường nội địa chỉ đáp ứng được gần 50% giá trị sản xuất của ngành dệt may, với sự gia tăng dịch chuyển đầu tư của các nước thì ngành này đặt mục tiêu có thể nâng tỷ lệ lên mức gần 70% trong thời gian tới.

Theo báo cáo “Dệt may Việt Nam: Tác động của Covid-19 và xa hơn nữa”, do Chương trình nghiên cứu chiến lược Mekong-Trung Quốc (MCSS), Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) và Tổ chức ActionAid tại Việt Nam (AAV) thực hiện, nếu sắp xếp theo cơ cấu sản xuất, trong ngành dệt may có 40% là DN trong lĩnh vực dệt-nhuộm, 60% trong lĩnh vực may. Về cơ cấu sở hữu, DN FDI chiếm khoảng 12% tổng số DN ngành dệt may, các DN có vốn nhà nước chỉ chiếm 1% tỷ trọng; có hơn 80% là DN nhỏ, siêu nhỏ. Mặc dù chiếm tỷ lệ nhỏ, song năng lực của khối DN FDI đang vượt trội so với DN trong nước. “Đối với các DNNN lớn có truyền thống trong ngành dệt may, có thể thấy hiện tượng rõ nét là DN dệt may Việt Nam mới chỉ lớn về lao động chứ không phải về vốn, còn DN tư nhân nhỏ cả về lao động và vốn; trong khi FDI thì ngược lại”, TS. Phạm Sỹ Thành - thành viên nhóm nghiên cứu nhận định.

Các DN dệt may trong nước đánh giá, vốn FDI chuyển dịch mạnh mẽ trong giai đoạn vừa qua đã giúp DN Việt Nam gia tăng giá trị sản xuất, thoát khỏi cảnh làm gia công theo đơn đặt hàng. Trên thực tế, tỷ trọng DN trong ngành dệt may trong nước làm thuần gia công đã giảm nhiều, chuyển dần sang làm FOB hay OEM. Tuy nhiên, con số thực tế cho thấy vẫn cần có sự đầu tư chuyển dịch mạnh mẽ hơn.

Bởi theo báo cáo của nhóm nghiên cứu MCSS, hiện nay khoảng 60% DN dệt may Việt Nam vẫn đang sản xuất theo hình thức CMT, tức là gia công cắt may và đóng gói đơn giản; chỉ có khoảng 30% là làm theo hình thức FOB; 5% là OBM có thể tự thiết kế, tự chủ. Đối với hình thức CMT, lợi nhuận thuần chỉ đạt khoảng 1-3% doanh thu, FOB đạt 3-5% và OBM là 5-7%. Chính vì vậy, đến thời điểm hiện tại, mặc dù dệt may là ngành xuất khẩu chủ lực mà các DN trong nước có lợi thế, song lợi nhuận thuần của ngành này chỉ tương đương khoảng 3% giá trị xuất khẩu; khoảng 2/3 DN trong ngành có lợi nhuận cực kỳ thấp.

Cho rằng thời gian tới các DN trong ngành dệt may cần đầu tư nhiều hơn vào sáng tạo để tạo ra nhiều giá trị tăng thêm cho ngành, TS. Phạm Sỹ Thành nhấn mạnh: “Để làm được việc đó, bên cạnh sự nỗ lực của bản thân các DN, Nhà nước cần có những thay đổi mạnh mẽ về chính sách và cơ cấu thuế, giá phù hợp”. Bên cạnh đó, cần tận dụng hiệu quả các FTA nhằm đẩy mạnh xuất khẩu và thu hút dịch chuyển đầu tư FDI vào sản xuất nguyên phụ liệu nhằm đáp ứng yêu cầu về qui định xuất xứ. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cho rằng cần phải ký một FTA song phương với Canada vì đây là thị trường xuất khẩu may mặc tiềm năng, quy mô lớn.

Khanh Đoàn

Tin bài khác
Hà Nội ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2026–2030

Hà Nội ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2026–2030

Chiều 9/7, tại Kỳ họp thứ 25, HĐND TP. Hà Nội khóa XVI đã thông qua Nghị quyết quy định một số nội dung chi và mức chi đặc thù nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn giai đoạn 2026–2030.
Công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc

Công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc

Theo các chuyên gia, công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch sang kinh tế phát thải thấp, sạch và tuần hoàn.
Chủ tịch Vinasme: Cần phải hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức

Chủ tịch Vinasme: Cần phải hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân đề xuất cần trao quyền chính thức cho hiệp hội để đại diện, phản biện chính sách và đối thoại để giúp doanh nghiệp vượt thách thức.
UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam thêm 0,9%

UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam thêm 0,9%

Trong báo cáo cập nhật mới nhất, Ngân hàng UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025 lên 6,9%, tăng 0,9 điểm phần trăm so với mức trước đó, nhấn mạnh vào sự phục hồi xuất khẩu và kỳ vọng từ đàm phán thuế quan với Mỹ.
Cần tìm giải pháp đột phá để đạt tăng trưởng kinh tế hai con số

Cần tìm giải pháp đột phá để đạt tăng trưởng kinh tế hai con số

Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Trần Lưu Quang nhấn mạnh cần tìm giải pháp đột phá để Việt Nam đạt tăng trưởng kinh tế hai chữ số.
Thương mại Việt Nam – EU nửa đầu năm 2025 xấp xỉ 36 tỷ USD

Thương mại Việt Nam – EU nửa đầu năm 2025 xấp xỉ 36 tỷ USD

Trong sáu tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại Việt Nam - EU đạt gần 36 tỷ USD, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang EU đạt 27,3 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước; nhập khẩu từ EU đạt 8,4 tỷ USD, tăng 6,4%.
Ông chủ Sunhouse đề xuất giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong bối cảnh mới

Ông chủ Sunhouse đề xuất giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong bối cảnh mới

Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF) diễn ra chiều ngày 8/7, ông chủ Sunhouse đã đề xuất Việt Nam cần một chiến lược đồng hành toàn diện giữa Nhà nước và doanh nghiệp nếu muốn đạt được tăng trưởng hai con số.
"Muốn đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Việt Nam cần cán mốc trên 8% từ năm 2025"

"Muốn đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Việt Nam cần cán mốc trên 8% từ năm 2025"

Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã đề xuất loạt giải pháp chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao và bền vững, hướng đến mục tiêu phát triển 2045.
Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS mở rộng (Brazil), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc làm việc với lãnh đạo Tập đoàn Vale – “đại gia” toàn cầu trong lĩnh vực khai khoáng và luyện kim để thảo luận về định hướng hợp tác chiến lược giữa Vale và các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.
Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước công bố tín dụng đạt 17,2 triệu tỉ đồng sau 6 tháng đầu 2025, tiếp tục điều hành linh hoạt để ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.
Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Kỳ họp thứ 25 HĐND TP Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021–2026, khai mạc sáng 8/7/2025, dành thời lượng nửa ngày để thực hiện hoạt động chất vấn về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố, một vấn đề đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của cử tri và dư luận.
Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Dự thảo Nghị định Luật Ngân sách Nhà nước 2025 cho phép địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát, để tạo điều kiện cho các dự án đầu tư phát triển quan trọng.
Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ giúp Việt Nam tránh được mức thuế đối ứng 46%, nhưng cũng mở ra một kỷ nguyên thuế cao mới, buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc để tồn tại và thích nghi.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành phối hợp, gỡ vướng mắc để Hà Nội sớm hiện thực hóa trục Sông Hồng, kiến tạo biểu tượng cho Thủ đô.
Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Thị trường xuất khẩu gỗ Việt Nam đang chịu nhiều tác động từ các cuộc chiến khu vực và xu hướng gia tăng chính sách bảo hộ thương mại tại các thị trường lớn.