Chính sách hỗ trợ vốn cho DNNVV: Cần sự phối hợp từ các “nhà”

Chính sách | 16:59:00 11/08/2018

Chính phủ và Ngân hàng nhà nước luôn xác định phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) là động lực phát triển của nền kinh tế quốc dân. Để thúc đẩy cơ hội tiếp cận nguồn vốn của các doanh nghiệp, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận định cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cả ba “nhà” trong việc triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ DNNVV: Nhà nước với đại diện là Ngân hàng Nhà nước với các bộ, ngành liên quan; nhà băng và các thiết chế tài chính; cuối cùng là bản thân doanh nghiệp.

Nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ

Phát biểu tại Diễn đàn “Giải pháp thúc đẩy các nguồn vốn cho DNNVV” do VCCI tổ chức, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Quốc Hùng cho biết: DNNVV chiếm tỷ trọng khoảng 97% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam, đóng góp khoảng 45% vào GDP, 31% trong tổng số thu ngân sách và thu hút hơn 5 triệu việc làm. Do đó, Nhà nước rất quan tâm và có nhiều chính sách hỗ trợ DNNVV phát triển, đây cũng là một trong 5 lĩnh vực mà ngành ngân hàng ưu tiên đầu tư tín dụng.

Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Quốc Hùng khẳng định phát triển DNNVV là động lực phát triển của nền kinh tế quốc dân

Theo đó, khuôn khổ pháp lý trong việc hỗ trợ DNNVV đã được ban hành với văn bản pháp lý cao nhất là Luật Hỗ trợ DNNVV, tiếp đến là các Nghị định hướng dẫn Luật và các văn bản hướng dẫn các bộ, ngành đang được triển khai. Về chính sách hỗ trợ tiếp cận vốn, Luật Hỗ trợ DNNVV cung cấp kênh tiếp cận vốn đa chiều cho doanh nghiệp với 3 loại quỹ: Quỹ phát triển DNNVV, Quỹ bảo lãnh tín dụng DNNVV, Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng cũng chủ động tiếp cận đối tượng khách hàng là nhóm DNNVV, đưa ra nhiều chương trình, sản phẩm ưu tiên, hỗ trợ cho nhóm khách hàng này, nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của các doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, đầu tư tín dụng đối với DNNVV đã liên tục tăng mạnh trong những năm gần đây và đạt được những kết quả nhất định. Đến 30/6/2018, dư nợ tín dụng đối với DNNVV toàn quốc 1.402.890 tỷ đồng, tăng 4,48% so với cuối năm 2017, chiếm khoảng 21% dư nợ toàn nền kinh tế.

Mặc dù đã đạt được kết quả như vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn nhận thấy việc cho vay DNNVV còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Những hạn chế xuất phát từ chính bản thân DNNVV, như quy mô vốn nhỏ, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính hạn chế, trình độ quản trị doanh nghiệp bất cập, thiếu phương án kinh doanh khả thi, số liệu thiếu chính xác, không đủ giấy tờ về tài sản bảo đảm, DNNVV chưa có sự hợp tác chặt chẽ với ngân hàng khi vay vốn hoặc cơ cấu lại khoản nợ. Nguyên nhân cũng xuất phát từ việc chưa có sự triển khai đồng bộ và phối hợp chặt chẽ giữa các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp của các bộ, ngành, địa phương; một số tổ chức tín dụng còn thiếu kinh nghiệm trong thẩm định phương án sản xuất kinh doanh của DNNVV, nhất là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực mới, còn nặng về tài sản đảm bảo cho khoản vay. Bên cạnh đó, việc duy trì và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đã và đang phụ thuộc rất nhiều vào các nguồn vốn vay ngân hàng, tạo ra áp lực cho hệ thống tổ chức tín dụng, trong khi tổ chức tín dụng không đủ thông tin về doanh nghiệp, không kiểm soát được dòng tiền nên dẫn đến tâm lý e dè khi quyết định cho vay các DNNVV. Chính sách bảo lãnh tín dụng cho DNNVV vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, chưa phát huy được hiệu quả trong trợ giúp DNNVV tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

Để mở rộng tín dụng hiệu quả, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của các DNNVV, ngành ngân hàng cần tập trung vào các giải pháp liên quan đến chính sách tiền tệ, cải tiến quy trình cho vay, đẩy mạnh phối kết hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong việc hỗ trợ DNNVV”.

Triển khai đồng bộ để đảm bảo hiệu quả

Trong định hướng giải pháp của ngành ngân hàng nhằm hỗ trợ vốn cho DNNVV, cần chú trọng tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp bằng cách kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô; đồng thời triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ DNNVV đã được quy định trong Luật Hỗ trợ DNNVV, đặc biệt là chính sách về bảo lãnh tín dụng cho DNNVV vay vốn tổ chức tín dụng, Quỹ Phát triển DNNVV. Ngoài ra, chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp cần được triển khai tích cực, cùng với chính quyền các địa phương trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc trong quan hệ tín dụng với khách hàng.

Đánh giá về thực trạng vốn và định hướng hỗ trợ DNNVV, ông Nguyễn Quốc Hùng nhận định: “Các giải pháp của ngành ngân hàng chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi có sự phối hợp nhịp nhàng từ các cơ quan, bộ ngành, hiệp hội và bản thân các doanh nghiệp”.

Cụ thể, các bộ, ngành cần sớm hoàn thiện các văn bản (Nghị định, Thông tư) hướng dẫn Luật Hỗ trợ DNNVV, bảo đảm các chính sách hỗ trợ DNNVV được triển khai đồng bộ, có hiệu quả.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tích cực triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ DNNVV quy định tại Luật Hỗ trợ DNNVV và hướng dẫn của các bộ, ngành trung ương; phối hợp chặt chẽ cới ngành ngân hàng triển khai kết nối ngân hàng với doanh nghiệp để cùng tháo gỡ khó khăn trong các lĩnh vực đất đai, thuế, cơ sở hạ tầng... khi doanh nghiệp tiếp cận vay vốn ngân hàng.

Các hiệp hội ngành nghề cần nâng cao vai trò, tầm ảnh hưởng của mình để làm cầu nối cho các DNNVV tiếp cận với các tổ chức tín dụng; làm đầu mối trong việc hỗ trợ các DNNVV về thông tin thị trường, các hoạt động xúc tiến thương mại, triển lãm và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các doanh nghiệp thành viên.

Bản thân các DNNVV cũng phải tự hoàn thiện, tuân thủ quy định của pháp luật, và chủ động cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực để nâng cao uy tín đối với các tổ chức tín dụng; tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị của sản phẩm, tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng kiểm soát dòng tiền và tình hình tài chính của doanh nghiệp trong quá trình vay vốn.

Ngọc Mai