Với hơn 3.200 km bờ biển dài, nằm ở vị trí chiến lược trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đã nhận ra tiềm năng vô hạn của nền kinh tế biển và đang hướng tới phát triển bền vững trong lĩnh vực này. Trong đó, biển Việt Nam được coi là một kho tàng tài nguyên với nguồn lợi tự nhiên đa dạng như dầu khí, cá, tôm, hải sản, khoáng sản, năng lượng gió và nhiều hơn nữa. Các ngành công nghiệp liên quan đến biển như đóng tàu, chế biến hải sản, khai thác dầu khí và năng lượng tái tạo đang phát triển mạnh mẽ, tạo ra cơ hội việc làm và tăng cường thu nhập cho người dân.
Hiện nay, Việt Nam đang đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng biển với việc xây dựng cảng biển hiện đại, trung tâm logictics và đường ống dẫn dầu khí. Các cảng biển lớn như Cảng Cát Lái, Cảng Cái Mép - Thị Vải và Cảng Hải Phòng đã trở thành trung tâm giao thương quốc tế. Ngoài ra, hệ thống cơ sở hạ tầng viễn thông và giao thông biển cũng được nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa và phát triển du lịch biển.
Biển Việt Nam với bãi biển trải dài, cát trắng và nước biển trong xanh đã thu hút một lượng lớn du khách trong và ngoài nước. Các địa điểm nổi tiếng như Hạ Long, Nha Trang, Phú Quốc và Đà Nẵng đã trở thành điểm đến du lịch hàng đầu. Ngành du lịch biển đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, tạo ra nguồn thu nhập lớn và việc làm cho người dân.
Bên cạnh đó, Nhà nước cũng đã thiết lập các chính sách hỗ trợ và khuyến khích đầu tư trong lĩnh vực kinh tế biển. Những chính sách này bao gồm ưu đãi thuế, quy định về quản lý tài nguyên biển, hỗ trợ về nghiên cứu và phát triển công nghệ, cùng với việc tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi. Điều này thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp và nhà đầu tư trong và ngoài nước,góp phần vào việc tăng cường sự phát triển của nền kinh tế biển.
Tuy nhiên, để đảm bảo sự phát triển bền vững của nền kinh tế biển Việt Nam, cần có sự quan tâm đến các vấn đề môi trường và bảo vệ tài nguyên biển. Việc khai thác tài nguyên biển cần được thực hiện theo các quy định và tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, nhằm đảm bảo sự sống còn của hệ sinh thái biển. Ngoài ra, cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ tiên tiến để tăng hiệu suất khai thác và chế biến các nguồn tài nguyên biển, đồng thời giảm thiểu tác động không mong muốn đến môi trường.
Đối với ngành du lịch biển, việc bảo vệ môi trường và duy trì sự trong sạch của bãi biển và nước biển là rất quan trọng. Cần có sự quản lý chặt chẽ để đảm bảo không có hoạt động gây ô nhiễm hoặc phá hủy môi trường. Đồng thời, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng trong ngành du lịch biển cũng cần được đẩy mạnh để đảm bảo dịch vụ chuyên nghiệp và mang lại trải nghiệm tốt cho du khách.
Nền kinh tế biển Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ và có triển vọng rộng lớn. Tuy nhiên, để tiếp tục tận dụng tiềm năng của biển, cần có sự đầu tư bền vững, công tác quản lý tốt và sự hợp tác giữa các bên liên quan. Chính phủ, doanh nghiệp, cộng đồng và các tổ chức quốc tế cần cùng nhau hợp tác để bảo vệ và phát triển nền kinh tế biển Việt Nam, từ đó góp phần vào sự phát triển toàn diện và bền vững của đất nước.
Trên thực tế, biển Việt Nam không chỉ là nguồn tài nguyên vật chất mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử và cảm xúc của người dân Việt Nam. Việc bảo vệ và phát triển nền kinh tế biển không chỉ mang tính kinh tế mà còn là nhiệm vụ văn hóa và trách nhiệm của chúng ta đối với thế hệ tương lai.
PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, thành viên Ban chỉ đạo Diễn đàn Đại dương toàn cầu (GOF) và nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam khẳng đinh, trong phát triển kinh tế biển hiện nay, một trong những khó khăn, hạn chế lớn nhất là sự yếu kém của công tác quản lý Nhà nước đối với các lĩnh vực kinh tế biển tại Việt Nam, bao gồm quy hoạch không gian biển chưa thống nhất và hệ thống pháp lý liên quan chưa hoàn chỉnh.
Ông Hồi cho rằng, nếu du lịch biển và kinh tế đảo được phát triển đúng hướng, hiệu quả và bền vững, đây sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy các ngành kinh tế biển khác.
Theo Nghị quyết số 08-NQ/TW, đến năm 2020, Việt Nam đã thu hút từ 17 đến 20 triệu lượt khách du lịch quốc tế và 82 triệu lượt khách du lịch nội địa, đóng góp trên 10% vào GDP và tổng thu từ khách du lịch đạt 35 tỉ USD. Đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu phát triển mạnh mẽ hệ thống sản phẩm du lịch biển, tập trung vào nghỉ dưỡng biển, tham quan thắng cảnh biển và bảo vệ hệ sinh thái biển. Việc khai thác hệ thống đảo ven bờ nhằm phát triển du lịch được đặt lên hàng đầu. Du lịch không chỉ là ngành kinh tế mũi nhọn mà còn là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của các ngành và lĩnh vực khác, giúp Việt Nam vươn lên là một trong những quốc gia có ngành du lịch phát triển hàng đầu khu vực Đông Nam Á.
Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 26/NQ-CP về kế hoạch 5 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu tổng quát là “đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh; đạt cơ bản các tiêu chí về phát triển bền vững kinh tế biển; hình thành văn hóa sinh thái biển; chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; ngăn chặn xu thế ô nhiễm, suy thoái môi trường biển, tình trạng sạt lở bờ biển và biển xâm thực; phục hồi và bảo tồn các hệ sinh thái biển quan trọng. Những thành tựu khoa học mới, tiên tiến, hiện đại trở thành nhân tố trực tiếp thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế biển”.
Dung Nhi
