Thái Lan dẫn đầu cuộc hồi sinh IPO tại Đông Nam Á nhưng còn đó nhiều thách thức

DNHN - Các công ty Đông Nam Á đã huy động được hơn 10 tỷ USD từ đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra mắt công chúng trong năm nay.

Theo dữ liệu do công ty Deloitte tổng hợp, Thái Lan tiếp tục dẫn đầu khu vực với tỷ suất lợi nhuận lớn gồm 35 công ty và quỹ đầu tư bất động sản huy động được 4,2 tỷ USD tính đến ngày 15/11. Trong khi đó, Philippines và Indonesia vượt qua Singapore để chiếm vị trí thứ hai và thứ ba tương ứng. Số tiền huy động được thông qua các đợt IPO ở thị trường Philippines tăng hơn gấp ba lần, tại Indonesia, con số này gần như tăng gấp đôi.

Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy các công ty huy động vốn đầu tư đa dạng hóa các nguồn doanh thu và nhanh chóng điều chỉnh chuyển đổi sang kỹ thuật số. Tay Hwee Ling, cố vấn tại Deloitte khu vực Đông Nam Á và Singapore, cho biết: “Mọi con mắt hiện nay đang đổ dồn vào khu vực này, tính thanh khoản dồi dào thể hiện rõ qua số lượng lớn các IPO bom tấn ở Đông Nam Á".

Thái Lan đã có một năm may mắn mở màn bằng đợt IPO khủng của chi nhánh bán lẻ thuộc tập đoàn dầu mỏ nhà nước PTT Oil and Retail Business (PTTOR), đã huy động được 54 tỷ baht (1,6 tỷ USD) trong lượt niêm yết hồi tháng hai. Công ty tài chính vi mô Ngern Tid Lor cũng đã huy động được 38 tỷ baht vào tháng 5, trong khi nhà sản xuất và phân phối nội dung truyền thông giải trí The One Enterprise gọi vốn thành công 4,2 tỷ baht vào tháng 11. So với các nước cùng khu vực, Thái Lan là một nền kinh tế tương đối trưởng thành, tạo điều kiện cho các công ty cạnh tranh với người chơi đến từ các quốc gia khác. 

PTTOR đã phân bổ 13,3 tỷ baht từ đợt IPO để phát triển mạng lưới các trạm xăng; 9,8 tỷ baht cho mạng lưới bán lẻ; 8,5 tỷ Baht cho các trung tâm lưu trữ và phân phối dầu và 5 tỷ đến 9,5 tỷ Baht cho các doanh nghiệp nước ngoài. Ngoài trả nợ, Ngern Tid Lor sẽ sử dụng số tiền tài trợ để cải thiện các dịch vụ CNTT và kỹ thuật số. One Enterprise đầu tư tăng cường sản xuất và đẩy mạnh năng lực CNTT. Pavida Pananond, giáo sư kinh doanh quốc tế tại đại học Thammasat chia sẻ: "Các công ty này đang theo đuổi định hướng chiến lược mới, đòi hỏi đầu tư cao nhưng đồng thời cũng rủi ro hơn. Có thể kể đến như các nỗ lực mở rộng phạm vi ra quốc tế hoặc khu vực, thâm nhập ngành bán lẻ và dịch vụ trực tuyến".

Một nhà phân tích tại KGI Securities ở Thái Lan cho biết: "IPO cung cấp cho các nhà đầu tư nhiều lựa chọn hơn để kiếm lời vào thời điểm khó có thể tăng lãi suất". Chính phủ Thái Lan cũng có động thái thúc đẩy doanh nghiệp như sáng kiến miễn thuế thu nhập đối với các công ty mới niêm yết, áp dụng cho các khoản đầu tư nhất định. Mặc dù Thái Lan dẫn đầu khu vực, nhưng nước này được cho vẫn chưa phát huy hết tiềm năng. Chủ tịch Sở giao dịch chứng khoán Thái Lan Pakorn Peetathawatchai chỉ ra vào đầu năm nay: "Chúng tôi muốn có 30 đến 50 đợt IPO với số tiền huy động được khoảng 250 tỷ baht (7,4 tỷ USD) mỗi năm". Tính đến giữa tháng 11, Thái Lan chiếm 43% tổng số tiền huy động được trong khu vực. Con số này thấp hơn so với tỷ lệ 63% đạt được vào năm 2020, do Philippines và Indonesia đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ trong năm nay.

Kỷ lục IPO của Philippines được hỗ trợ bởi các quỹ đầu tư bất động sản (REITs). Sở giao dịch chứng khoán Philippines hoan nghênh các REIT lần đầu niêm yết năm 2020. Năm nay, bốn REIT quy mô lớn thành công huy động tổng 1,8 tỷ USD. Bên cạnh đó, đợt IPO trị giá 1 tỷ USD của "gã khổng lồ" thực phẩm và đồ uống Monde Nissin đã giúp thị trường cung cấp nhiều quỹ hơn vào năm 2021 so với tổng bốn năm qua cộng lại. 

Trong khi đó, có tới 43 công ty đã ra mắt thị trường trên Sở giao dịch chứng khoán Indonesia cho đến thời điểm này, thu về tổng cộng 51,16 nghìn tỷ rupiah (3,57 tỷ USD), bao gồm IPO của kỳ lân thương mại điện tử Bukalapak thu được 21,9 nghìn tỷ rupiah vào tháng 8. Imelda Orbito, cố vấn tại Deloitte Indonesia, cho biết cổ phiếu công nghệ đặc biệt hấp dẫn đối với thế hệ trẻ Indonesia. Lực lượng này chiếm khoảng 80% các nhà đầu tư bán lẻ tại Sở giao dịch chứng khoán Indonesia.

Báo cáo của Deloitte bao gồm dữ liệu đến ngày 15/11 ghi nhận 121 công ty huy động 9,77 tỷ USD trên các sàn Đông Nam Á, nhưng dòng vốn IPO chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Chẳng hạn như Daiwa House Logistics Trust bao gồm 14 kho hàng tại Nhật Bản, đã huy động được 575,7 triệu đô la Singapore (422 triệu USD) thông qua niêm yết trên Sàn giao dịch Singapore. Công ty cơ sở hạ tầng viễn thông Dayamitra Telekomunikasi của Indonesia lên sàn chứng khoán vào ngày 22/11, thu về 18,34 nghìn tỷ rupiah từ đợt IPO.

Thị trường IPO của Đông Nam Á tiếp tục sôi động cho đến năm 2022 với một số công ty đã và đang chuẩn bị niêm yết cổ phiếu. Thành công ra mắt của công ty con Mitratel thuộc Telekomunikasi Indonesia, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự tự tin của chính phủ trong việc tiến hành kế hoạch IPO cho ít nhất 13 doanh nghiệp nhà nước khác hoặc các công ty con trong vài năm tới. Startup công nghệ lớn nhất Indonesia, GoTo được cho là đang lên lịch IPO vào nửa đầu năm nay, chờ đợi những thay đổi quy tắc sắp tới sẽ giúp các công ty khởi nghiệp tăng trưởng mạnh mẽ. 

Sau ba năm liên tiếp xếp sau Thái Lan, Singapore đã giới thiệu một khuôn khổ quy định mới cho phép các công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC) gây quỹ và mua lại một công ty niêm yết trên Sàn giao dịch Singapore. Để cạnh tranh với các công ty cùng ngành trong khu vực, Sở Giao dịch Chứng khoán Thái Lan vào đầu năm nay đã sửa đổi các yêu cầu niêm yết nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty thuộc lĩnh vực mục tiêu như ô tô thế hệ mới, robot, hàng không và hậu cần; du lịch y tế và chăm sóc sức khỏe; công nghệ sinh học và công nghệ nano. Sàn chứng khoán cũng đang đàm phán với Ủy ban An ninh và Giao dịch của Thái Lan xem xét các quy tắc niêm yết nghiêm ngặt hơn đối với các tổ chức phát hành nước ngoài hơn là đối với các công ty Thái Lan. Ví dụ, nhiều công ty nước ngoài được yêu cầu duy trì tỷ lệ thả nổi tự do không dưới 20%. Ngưỡng đối với các công ty Thái Lan là 15%. Như cố vấn Wilasinee Krishnamra tại Deloitte, Thái Lan, nhận định: "Chúng ta sẽ chứng kiến nhiều công ty công nghệ và kỹ thuật số hơn niêm yết tại Thái Lan".

TL