Chiều 11/12, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành thảo luận về dự thảo Nghị định quy định về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư. Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc đã trình bày nội dung dự thảo, khẳng định rằng việc xây dựng Nghị định này đã có đủ căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn. Thứ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết ban hành Nghị định nhằm cụ thể hóa các chính sách ưu đãi đầu tư của Đảng và Nhà nước, củng cố vị thế cạnh tranh của Việt Nam trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến động, đồng thời duy trì sự hấp dẫn của môi trường đầu tư. Nghị định này không chỉ góp phần hoàn thiện hệ thống chính sách ưu đãi đầu tư mà còn tăng cường hiệu quả trong việc thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cũng tán thành việc xây dựng Nghị định này, cho rằng nó sẽ giúp triển khai các chính sách hỗ trợ, thu hút đầu tư trong bối cảnh thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu (TTTC), nhằm giữ vững tính hấp dẫn của môi trường đầu tư tại Việt Nam. Theo dự thảo, đối tượng được hỗ trợ từ Quỹ chủ yếu là các doanh nghiệp đa quốc gia hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là những doanh nghiệp chịu tác động của thuế TTTC. Tuy nhiên, các doanh nghiệp không thuộc diện chịu thuế TTTC vẫn có thể nhận được hỗ trợ từ Quỹ, nếu đáp ứng các tiêu chí của Nghị định. Chính vì vậy, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã đề nghị Chính phủ cân nhắc mở rộng phạm vi hỗ trợ, không chỉ cho các doanh nghiệp đa quốc gia mà còn đối với các doanh nghiệp trong nước và các ngành cần ưu tiên đầu tư theo Nghị quyết 110/2023/QH15 của Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định |
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đồng tình với quan điểm của cơ quan thẩm tra, khẳng định rằng Quỹ Hỗ trợ đầu tư cần phải hướng tới mục tiêu hỗ trợ tất cả các thành phần kinh tế, bao gồm cả doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, nếu đạt đủ các tiêu chí. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh rằng cần phải làm rõ đối tượng được hỗ trợ, xác định cụ thể số lượng doanh nghiệp và ngành nghề nào sẽ được hưởng lợi từ Quỹ. Nếu không tính toán và xác định rõ ràng, khi Nghị định ban hành sẽ khó có thể đạt được hiệu quả thực tiễn. Ông cũng lưu ý rằng trong các cơ chế, chính sách cần phải ứng dụng ngay vào thực tế, để tránh tình trạng Nghị định chỉ mang tính lý thuyết mà không thực sự hỗ trợ được doanh nghiệp.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phân tích rằng mặc dù Nghị định chủ yếu hướng tới hỗ trợ các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao, nhưng vẫn cần phải lưu ý rằng nhiều doanh nghiệp lớn có đầu tư tại Việt Nam, dù không hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao, lại không thuộc đối tượng được hỗ trợ. Ông Tùng cho rằng cần phải hài hòa các quy định để tránh tình trạng việc hỗ trợ chỉ rơi vào một nhóm doanh nghiệp nhất định hoặc các quốc gia có nhiều đầu tư tại Việt Nam, điều này có thể dẫn đến sự thiếu công bằng và ảnh hưởng xấu đến môi trường cạnh tranh của Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với việc Chính phủ xây dựng Nghị định nhằm tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi và thu hút các thành phần kinh tế trong và ngoài nước. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cần rà soát dự thảo Nghị định để bảo đảm sự phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành, đồng thời cần đối chiếu với các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, nhằm tránh những xung đột pháp lý, đặc biệt là các quy định liên quan đến thuế TTTC.
Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định rõ mức hỗ trợ cho doanh nghiệp và các tiêu chí rõ ràng để tránh phát sinh cơ chế xin - cho, đồng thời yêu cầu tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc quản lý và sử dụng Quỹ, bảo đảm tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp.