Thứ hai 07/07/2025 11:55
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Kết nối khối ngoại với khối nội

12/10/2020 00:00
Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết về thu hút đầu tư nước ngoài được kỳ vọng sẽ đẩy mạnh liên kết giữa khối nội và khối ngoại với luồng vốn FDI thế hệ mới vào Việt Nam. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nâng cấp bản thân, bán sản phẩ

Sau hơn 30 năm thực hiện thu hút đầu tư nước ngoài, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đến nay đạt gần 350 tỷ USD, bình quân tăng trên 20%/ năm, đồng thời là khu vực tăng trưởng cao nhất trong nền kinh tế. Tuy nhiên, việc thu hút, quản lý và hoạt động đầu tư nước ngoài vẫn còn những tồn tại, hạn chế và phát sinh những vấn đề mới mà đã đến lúc cần điều chỉnh và rà soát lại cho phù hợp.

“Bắt tay” còn lỏng lẻo

Ngày 20/8/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 50/NQ/ TW về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030. Đây là một nghị quyết có tầm quan trọng, đặc biệt đối với tiến trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Vũ Đại Thắng, ngay từ những ngày đầu mở cửa, Đảng và Nhà nước có chủ trương mời gọi dòng vốn đầu tư nước ngoài để tận dụng lợi thế về công nghệ, thị trường… Vốn FDI đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam.

Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực cũng có hạn chế nhất định trong thu hút FDI, đặc biệt sau 30 năm, thế và lực của Việt Nam có nhiều thay đổi. Việt Nam có nhiều cơ hội lựa chọn, đây là thời điểm ưu tiên lựa chọn doanh nghiệp (DN) và dự án phù hợp với trình độ phát triển của Việt Nam.

Chính vì vậy, Nghị quyết của Bộ Chính trị đưa ra định hướng, chủ trương về thu hút FDI nhằm phát huy hết lợi thế và hạn chế rủi ro của nguồn vốn này. Đặc biệt, Nghị quyết đã dùng chữ hợp tác để thể hiện sự bình đẳng, chủ động khi làm việc với khối DN FDI, đề ra trách nhiệm của DN FDI với Việt Nam. Trong Nghị quyết cũng nêu rõ thu hút FDI trong thời gian tới cần đảm bảo kết nối liên thông giữa FDI với DN trong nước là yêu cầu bắt buộc.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), hoan nghênh việc Bộ Chính trị đưa vào Nghị quyết cụm từ hợp tác, đầu tư chứ không phải mời gọi đầu tư như trước đây. Chủ trương này sẽ mở ra làn sóng đầu tư mới, thế hệ FDI mới vào Việt Nam.

Việt Nam đã trở thành quốc gia thu hút FDI thành công trong khu vực và thế giới, trong khu vực chỉ thua Singapore về số vốn đầu tư trên đầu người. “Tuy nhiên, có điều mà chúng ta chưa thành công là hiệu quả vốn FDI chưa tương xứng với số lượng vốn đầu tư. Chúng ta trông cậy không chỉ huy động vốn mà có lan tỏa công nghệ, liên kết với DN trong nước nhưng kết quả thực tế không được bao nhiêu”, ông Lộc nói.

Chỉ 14% DN nội địa Việt Nam có quan hệ mua bán với DN FDI

Thậm chí, không những không kết nối được DN trong nước với DN FDI, mà trong nhiều trường hợp, các DN FDI đang chèn lấn DN vừa và nhỏ của Việt Nam. Ông Lộc dẫn chứng như DN FDI chiếm 50% sản lượng công nghiệp, 10 đồng xuất khẩu thì khối ngoại chiếm 7 đồng.

Theo khảo sát của VCCI, chỉ 14% DN nội địa Việt Nam cho biết có quan hệ mua bán với DN FDI; khoảng 27% nguyên liệu, hàng hóa đầu vào của khối FDI được mua tại Việt Nam, trong đó một tỷ lệ đáng kể lại là mua từ chính các DN FDI khác, khối FDI đang giống như một “ốc đảo” trên lãnh thổ Việt Nam.

“Nếu không gắn kết, FDI sẽ không bén rễ sâu vào nền kinh tế Việt Nam, bất cứ thay đổi nào, khối ngoại cũng có thể chuyển sang nơi khác”, ông Lộc lo lắng.

Về phía địa phương, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Tp. Hải Phòng Lê Văn Thành đánh giá trong Nghị quyết của Bộ Chính trị, ông đặc biệt chú ý đến yêu cầu chuyển giao công nghệ, đặc biệt là liên kết sản xuất giữa DN Việt Nam và DN FDI. Thời gian qua, chúng ta kỳ vọng tỷ lệ nội địa hóa Việt Nam được nâng lên nhưng thực tế còn thấp.

Nâng cấp khối nội

FDI là động lực tăng trưởng quan trọng, kết nối nền kinh tế Việt Nam với chuỗi giá trị toàn cầu, nhưng Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc đánh giá những kỳ vọng trên chưa đạt được mong muốn là do thể chế, chính sách, cũng như tuỳ thuộc vào chính năng lực của DN Việt Nam, đó là khả năng hấp thụ công nghệ của DN Việt chưa cao, trình độ nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu.

Thời gian tới, Việt Nam khuyến khích thu hút FDI công nghệ cao nhưng có tới 85% DN FDI không thể tuyển chọn được lao động trình độ cao. Nhiều DN FDI muốn hợp tác, liên kết với khối nội cũng không được vì DN Việt không đáp ứng được yêu cầu.

Do vậy, ông Lộc nêu quan điểm của VCCI là cần nâng cấp DN Việt Nam. Thời gian qua không kết nối được DN FDI vì khả năng hấp thụ công nghệ của DN Việt Nam thấp, trình độ hạn chế. Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 20 nước có trình độ công nghệ thấp.

Đồng tình, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Vũ Đại Thắng cho rằng ngoài việc khuyến khích chuyển giao công nghệ, khuyến khích FDI mua hàng của DN trong nước, cũng cần hỗ trợ DN trong nước lớn lên. Làm sao để DN Việt có thể tham gia chuỗi giá trị của DN FDI. Thời gian tới, khi xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ cho DN Việt Nam cần phải chú ý tới điều này.

Liên quan tới Nghị quyết của Bộ Chính trị, ông Thắng đánh giá Nghị quyết đã chỉ ra giải pháp khuyến khích để DN FDI sử dụng dịch vụ của DN trong nước, đồng thời có chính sách hỗ trợ DN nội địa để nâng tầm sản phẩm, đáp ứng chuỗi giá trị của DN FDI. Đó là giải pháp vừa kéo vừa đẩy.

Đặc biệt, bàn về vấn đề ưu đãi, ông Thắng cho rằng 30 năm thu hút FDI, cơ chế ưu đãi đầu tư cho các DN nói chung thực sự “có những cái hơi lạc hậu, tập trung theo chiều rộng, chứ không theo chiều sâu”. Thời gian tới, cần thay đổi cách tiếp cận, chỉ ưu đãi phần giá trị gia tăng làm trên đất nước Việt Nam, phần kết nối với DN trong nước… Chẳng hạn như việc nhập khẩu máy móc, gia công cần xem lại có nên được ưu đãi không?

Bên cạnh đó, việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư là trách nhiệm của các địa phương. Do vậy, địa phương cần xây dựng tiêu chí, danh mục dự án thu hút FDI.

Ông Vũ Tiến Lộc cũng cho rằng chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư nước ngoài cần tính lại theo phương án “hậu ưu đãi”, tức là chỉ khi tạo ra được giá trị gia tăng thì mới nên có chính sách ưu đãi, ưu đãi dựa trên kết quả, hiệu quả mà dự án đó đem lại cho nền kinh tế.

Theo ông Lê Văn Thành, Việt Nam đang tham gia nhiều hiệp định thương mại song phương và đa phương, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế đã khác trước đây. Với vị trí địa lý thuận lợi của mình, các địa phương như Hải Phòng, Tp.HCM, Đồng Nai… đủ sức hút hấp dẫn các nhà đầu tư. Vì vậy, trong thu hút FDI, chính sách ưu đãi không còn quá quan trọng, mà chỉ là một phần trong nhiều phần ảnh hưởng tới quyết định của nhà đầu tư.

Lê Thúy

Tin bài khác
Còn nhiều thách thực để kinh tế 2025 đạt mục tiêu tăng trưởng 8%

Còn nhiều thách thực để kinh tế 2025 đạt mục tiêu tăng trưởng 8%

Tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2025 đạt 7,52% – một kết quả tích cực, tạo nền tảng quan trọng để hướng tới mục tiêu tăng trưởng 8%. Cục Thống kê đánh giá, dư địa cho tăng trưởng vẫn còn lớn, song cũng thẳng thắn chỉ ra hàng loạt rủi ro và điểm nghẽn cần được tháo gỡ một cách quyết liệt, đồng bộ và kịp thời.
Thủ tướng Chính phủ: Tiến tới xoá room tín dụng theo hạn ngạch

Thủ tướng Chính phủ: Tiến tới xoá room tín dụng theo hạn ngạch

Trong Công điện mới phát đi ngày 6/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) khẩn trương trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng trước ngày 15/7.
Chỉ đạo mới của Thủ tướng về chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa

Chỉ đạo mới của Thủ tướng về chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 104/CĐ-TTg ngày 6/7/2025 về tăng cường hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và tổ chức sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025.
Hạ đặt thành công Rotor tổ máy số 1 Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng

Hạ đặt thành công Rotor tổ máy số 1 Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Ban Quản lý dự án Điện 1 phối hợp với các nhà thầu vừa hạ đặt thành công Rotor tổ máy số 1 dự án Thủy điện Hòa Bình mở rộng.
6 tháng đầu năm 2025: Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp tăng tới 9,2%

6 tháng đầu năm 2025: Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp tăng tới 9,2%

Tính chung 6 tháng đầu năm 2025, chỉ số sản xuất ngành công nghiệp ước tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng cao nhất kể từ năm 2020 đến nay.
Sản phẩm OCOP – từ địa phương hướng tới thương hiệu Việt Nam toàn cầu

Sản phẩm OCOP – từ địa phương hướng tới thương hiệu Việt Nam toàn cầu

Chương trình OCOP (mỗi xã một sản phẩm) đang bước vào giai đoạn phát triển mới với kỳ vọng vượt ra khỏi phạm vi địa phương để định hình như một thương hiệu quốc gia, hội nhập vững chắc vào thị trường quốc tế.
Thành phố Đà Nẵng mới với nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển

Thành phố Đà Nẵng mới với nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển

Thành phố Đà Nẵng mới sở hữu 2 sân bay quốc tế, 2 cảng biển loại và hệ thống giao thông khá đồng bộ, kết nối liên hoàn theo trục Bắc - Nam và Đông - Tây. Tất cả sẽ tạo nền tảng vững chắc để Đà Nẵng phát triển trong giai đoạn tới.
Hà Nội đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực then chốt vào năm 2030

Hà Nội đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực then chốt vào năm 2030

Thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, Hà Nội đang triển khai lộ trình cụ thể với nhiều mục tiêu tham vọng nhằm phát huy tối đa vai trò của khu vực tư nhân trong phát triển kinh tế - xã hội.
Du lịch hồi sinh hàng không Việt bứt tốc vươn tầm quốc tế

Du lịch hồi sinh hàng không Việt bứt tốc vươn tầm quốc tế

Đà phục hồi du lịch bùng nổ đang là bệ phóng cho hàng không Việt. Các hãng bay tăng cường đội tàu, mở rộng mạng lưới, khẳng định vị thế trên bản đồ khu vực.
TP. Hồ Chí Minh: Giải ngân đầu tư công đạt gần 40%, GRDP tăng hơn 6,5%

TP. Hồ Chí Minh: Giải ngân đầu tư công đạt gần 40%, GRDP tăng hơn 6,5%

Trong 6 tháng đầu năm, GRDP của TP. Hồ Chí Minh cũ tăng 7,82%; nếu tính chung sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, mức tăng trưởng đạt 6,56%.
Sau hợp nhất, tỉnh Quảng Ngãi (mới) sẽ có nhiều lợi thế để phát triển

Sau hợp nhất, tỉnh Quảng Ngãi (mới) sẽ có nhiều lợi thế để phát triển

Sau khi hợp nhất với tỉnh Kon Tum thành tỉnh Quảng Ngãi (mới) sở hữu vị trí địa chiến lược quan trọng, kết nối Đông - Tây, Bắc – Nam, sự kết hợp độc đáo giữa kinh tế biển với kinh tế rừng và nông nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi để kết nối thông suốt từ vùng núi đến vùng biển sẽ mở ra không gian rộng lớn và nhiều lợi thế để phát triển.
Vốn FDI “gấp đôi” đổ vào Hà Nội trong 6 tháng đầu năm 2025

Vốn FDI “gấp đôi” đổ vào Hà Nội trong 6 tháng đầu năm 2025

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy bất ốn, vốn FDI đổ vào Hà Nội trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 3,677 tỷ USD, tăng gấp 2,2 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025: Tăng trưởng ngược chiều thế giới

Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025: Tăng trưởng ngược chiều thế giới

Chiều 3/7, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm 2025 với nhiều điểm sáng đáng chú ý, trong bối cảnh thế giới tiếp tục đối mặt với suy giảm tăng trưởng và bất định địa chính trị.
Chuyên gia Hồ Quốc Tuấn nói gì về

Chuyên gia Hồ Quốc Tuấn nói gì về 'deal' thuế quan đối ứng Mỹ - Việt?

Chuyên gia Hồ Quốc Tuấn cho rằng, việc thỏa thuận được mức thuế đối ứng hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ là 20% là một thành công và kể cả mức 40% cho hàng transshipping cũng rất tích cực.
Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý tài chính, tài sản công sau sáp nhập

Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý tài chính, tài sản công sau sáp nhập

Bộ Tài chính vừa công bố hướng dẫn xử lý tài chính và tài sản công sau khi sắp xếp theo mô hình hai cấp, đảm bảo đồng bộ, hiệu quả, tránh lãng phí.